شش ماه پیش که همچنان از ناملایمات وارده بر وکلا و کانون ها در رنج و در اندیشه نگارش نقدی نو بودم، تفالی به دیوان خواجه دل ها زدم:
خون خور و خامش نشین که آن دلِ نازک طاقت فریادِ دادخواه ندارد
فرمایش حضرت حافظ که مرا از گلایه به جهت دل نازکی مدیران برحذر می داشت را آویزه گوش قرار دادم.
اکنون که بار دیگر دست های پنهان مرموز به مدد خوارج می کوشند با وضع آیین نامه، استقلال نهاد وکالت را از بین ببرند، به بیان سه نکته بسنده می کنم:
۱) مرحوم هاشمی شاهرودی در تاریخ ۸۷/۳/۲۷ که سال پایانی ریاست ده ساله اش بر قوه قضاییه بود، با امضای اصلاح آیین نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری که پیش رویش گذاشته شد، استقلال قانونی نسبی کانون وکلا را به طور کامل از بین برد؛ هر چند این آیین نامه، با خودداری کانون ها از اجرا که به تهدید پیگیرد انتظامی نیز منجر شد، به موجب دستورهای مورخ ۸۸/۰۴/۳۱ و ۸۸/۱۰/۲۲ و ۸۹/۱۱/۱۳ و ۹۰/۰۹/۰۹، به دلایلی از جمله تهیه طرح جامع وکالت، به ترتیب برای شش ماه، شش ماه، یک سال و یک سال به حال تعلیق درآمد و اجرا نشد؛ ولی در غیر این صورت نیز، از مرحوم شاهرودی و خلف صالحش آملی لاریجانی، انتظاری بیش از این نبود؛ زیرا هیچ کدام مانند سلفشان جناب یزدی، تا پیش از منصوب شدن به سمت قاضی القضات، هیچ روزی را در عدلیه نگذرانده بودند؛ ولی از جناب رییسی که نخستین قاضی القضاتی است که از داخل این قوه انتخاب شده و انتظارات و توقعات زیادی نیز برای انجام اصلاحات و بهبود دستگاه قضایی ایجاد نموده و بر خلاف اسلافش، نامزد ریاست جمهوری نیز بوده و در این مقام، از جمهوریت نظام و استقلال و آزادی و حقوق دفاعی ملت بارها سخن گفته است و فلسفه استقلال وکیل را می شناسد، هیچ حقوقدانی انتظار ندارد، پای آیین نامه ای را امضاء کند که با نقض حقوق ملت، نامش را در تاریخ، به بدی جاودان سازد؟
۲) بنا بر توییت های منتشره از سوی ریاست محترم اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری و ریاست محترم کانون وکلای دادگستری مرکز، پیش نویس آیین نامه جدید در تاریخ ۹۸/۱۲/۲۸ به اتحادیه رسیده و در اختیار روسای کانون ها قرار گرفته و کانون هایی مانند مرکز، تا کنون دست کم یک جلسه و کانون هایی مانند آذربایجان، دست کم دو جلسه فوق العاده برای رسیدگی به این موضوع مهم تشکیل داده اند؛ با این وجود، نایب رییس محترم کانون خراسان در ساعت نیم بامداد چهارشنبه ۹۹/۰۱/۰۶ با اعلام این که پیش نویس آیین نامه به کانون خراسان نرسیده، تشکیل نخستین جلسه را به پنجشنبه ۹۹/۰۱/۰۷، آن هم در صورت بازگشت ریاست محترم از تهران وعده فرموده اند که هم ادعای نرسیدن آیین نامه و هم تاخیر و تعلل بررسی آن، قابل تامل است!!!
۳) اگر نهاد وکالت با این پیشینه و بزرگی، روز به روز آسیب پذیرتر شده است، جدای از عوامل پیدا و پنهان بیرونی، سودای سیاست مداران و فرصت طلبان به مدد ابزارهای پر قدرت و تاثیر گذاری مانند صدا و سیما و روزنامه های وابسته به جریانات خاص، نقش ما در این میان و در برابر این تهاجمات نیز قابل ارزیابی است.
این که آیا به صورت فردی احساس مسئولیت کرده ایم؟ هیچ گاه شرکت در انتخابات و انتخاب مدیران شجاع و توانمند برای این بحران ها در دستور کار ما بوده است؟ هیچ گاه پس از انتخاب مدیران، به اندازه ی کافی، بر فعالیت آنان نظارت نموده و پرسشگر و مطالبه گر بوده ایم؟
بی پرده و صادقانه، واقعیت این است که بسیاری از ضربه پذیری های ما، به خاطر این بوده که پس از دریافت پروانه، در لاک خود، حل مشکل موکلین و در دفاتر فرو رفتیم، به کار و معاش اندیشیدیم، کانون و اداره آن و شجاعت را کنار گذاردیم و راه احتیاط در پیش گرفتیم. شریک، حق جو و حق طلب در چالش های حرفه ای نبودیم و یا با فردگرایی، بی تفاوت و منفعت طلب شدیم یا با گروه گرایی، مدعی و انحصار طلب.
کانون ها و اتحادیه سراسری، هیچ گاه در اندیشه ی پیشگیری یا آماده برای آن نبود ه اند؛ ولی اگر پس از رو به رویی و فراگیری خطر نیز ، ما همچنان از هم گسسته و بی انسجام بمانیم، چیزی برای دفاع باقی نمی ماند.
زشتی کنش زدگی ما، به اندازه ی بدنامی پی گیرکنندگان آیین نامه مخالف قانون و حقوق دفاعی ملت، در تاریخ ثبت خواهد شد.
وکیل عزیز؛ همکار محترم، به گفته ی رسول ادهمی:
تا زنده ای شکوفه بزن
گل کن، بهار شو
کسی به میوه های درختی که پای گور قد کشیده محل نمی دهد.
ششم فروردین نود و نه
وکیل محمدکاظم عمارتی
