نگاهی به سوء قصد علیه وکلای دادگستری در سال ۱۴۰۲ و وضعیت وکلای در معرض خطر

وکلاپرس– سال ۱۴۰۲ نیز همچون سال‌های گذشته وکلای دادگستری با تهدیدات مختلف علیه جان و مال و آزادی خود روبرو بوده‌اند.

به گزارش وکلاپرس، امنیت فردی و حرفه‌ای وکیل به عنوان یک مولفه بنیادین در دفاع از حقوق مردم با حقوق اساسی عجین است. سوء قصد به جان وکلا و قتل آنان موضوع تازه ای نیست؛ هر ساله تعداد قابل اعتنایی از وکلا در مسیر فعالیت‌های حرفه‌ای یا اجتماعی خود با چالش سلب امنیت و آزادی مواجه می‌شوند.

در سال ۱۴۰۲ شاهد قتل وکیل مهدی عمارلویی و کارآموز وکالت حسین محمدزاده بودیم. همچنین مرگ مشکوک یک وکیل دیگر (رحیم سعیدی) در استان آذربایجان شرقی نیز از مصادیق نامعلومی است که در سال گذشته رخ داد.

سوءقصد به جان وکلای دادگستری امین الله صفایی، نسرین کی‌قبادی، حامد میرابوالقاسمی، احسان روانگردی از جمله مصادیق ضرب و جرح و صدمه به شاغلان حرفه وکالت در سال ۱۴۰۲ بود، که رسانه‌ای شد.

به غیر از این موارد، احضار و بازداشت جمعی از وکلای دادگستری و صدور احکام کیفری برای برخی از ایشان نیز تشکیل دهنده بخشی از وضعیت وکلای در معرض خطر در ایران ۱۴۰۲ است.

وکلاپرس یکی از اهداف خود را پوشش سریع و جامع اخبار مربوط به وکلای در معرض خطر قرار داده است تا ضمن آگاه ساختن جامعه از خطرات این حرفه پر چالش، عملکرد مدیران نهاد وکالت و مسئولان قضایی را در این باب قابل سنجش کند.

بیشتر بخوانید:

• ۴ قتل و ۱۰ سوءقصد به وکیل دادگستری بخشی از آمار وکلای در معرض خطر در ایران ۱۴۰۱ است

۱) قتل وکیل مهدی عمارلویی در دفتر وکالتش در نیشابور

۱۴ فروردین ماه ۱۴۰۲، وکیل مهدی عمارلویی که از وکلای مرکز وکلای قوه قضاییه بود، در دفتر وکالتش -حوالی میدان امام شهر نیشابور- به قتل رسید. اگرچه پیکر خونین مهدی عمارلوئی توسط همسرش در دفتر وکالت دیده شد و با افت شدید علائم حیاتی به اورژانس انتقال یافت، اما متأسفانه فوت شد.

گزارش جام جم از قاتل وکیل مهدی عمارلویی در مصاحبه با وکیل همکار وی

قاتل وی که چندی بعد دستگیر شد، یکی از موکلین وی بود که فروردین سال۱۴۰۰ بابت وکالت در موضوع پرونده حضانت فرزندانش به دفتر او مراجعه‌ کرده بود. در این پرونده به دلیل اظهارات خلاف واقع موکل، رای به نفع وی صادر نشد و در نهایت متهم خواستار پس گرفتن حق الوکاله شد و علی رغم پس گرفتن آن، وکیل عمارلویی را به قتل رساند.

۲) سوءقصد نافرجام به جان وکیل امین الله صفایی

۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۲، وکیل امین الله صفایی (عضو کانون وکلای فارس و کهگیلویه و بویراحمد) در حال خروج از منزل خود در شهر یاسوج بود که خودروی پژو ۴۰۵ با پلاک مخدوش از پشت سر به وی تیراندازی کرد. در جریان این تیراندازی، ۱۶ ساچمه به داخل انگشتان پای او نفوذ کرد و تاندون ۲ انگشت پا قطع و استخوان یک انگشت دیگر دچار شکستگی شد.

حمله مسلحانه به وکیل امین الله صفایی در یاسوج + فیلم

پیشتر وکیل صفایی به وکلاپرس گفته بود این واقعه در راستای وظایف وکالتی اش رخ داده است.

۳) سوءقصد به وکیل نسرین کی قبادی

 ۱۰ مرداد ۱۴۰۲ وکیل نسرین کی قبادی (عضو کانون وکلای دادگستری مرکز) پس از خروج از دادگاه، مورد سوء‌قصد چهار موتورسوار قرار گرفت؛ شیشه ماشین او به وسیله یک میله فلزی با ضربه یک موتور سوار شکسته شد و موتورسوار دیگر یک ضربه به سرش زد تا او را از حرکت بازدارد.

به گفته خودش توانست سریع از صحنه حادثه فرار کند و ضاربان به علت وجود کانکس پلیس راهور از تعقیب خودداری کردند. براساس اعلام وکیل کی قبادی موضوع پرونده شکایت کیفری بوده است که برای متهمان علی رغم ارتکاب جرایم سنگین، مجازات کیفری و جزای نقدی تعیین شد و وی مجددا شکایت دیگری را طرح کرده بود.

بیشتر بخوانید:

• نگاهی به برنامه اقدام کمیته حمایت از وکلای در معرض خطر

لازم به ذکر است به گفته مقامات قضایی ۴ نفر از سوء قصد کنندگان به وکیل شاهرودی در کمتر از ۲۴ ساعت از صدور دستور شناسایی دستگیری شدند. تصاویر ویدیویی سوءقصد به جان وکیل کی قبادی در ادامه آمده است.

۴) قتل کارآموز حسین محمدزاده در شهر وحدتیه بوشهر

۱۷ خردادماه امسال کارآموز حسین محمدزاده در شهر وحدتیه از توابع شهرستان دشتستان استان بوشهر به قتل رسید. مقتول کارآموز مرکز مشاوران و همچنین از پذیرفته شدگان اخیر آزمون وکالت در کانون وکلای دادگستری بوشهر بود که دو ماه از دوران کارآموزی خود را سپری کرده بود.

قابل ذکر است پیشتر نائب رییس کانون وکلای بوشهر در مصاحبه با وکلاپرس گفته بود قتل رخ داده ارتباطی با وظایف حرفه‌ای این کارآموز وکالت نداشت و ناشی از یک خصومت دیرینه بوده است. با این وجود اطلاعات بیشتری از آخرین وضعیت پرونده وی به دست ما نرسیده است.

بیشتر بخوانید:

• نگاهی به وضعیت سوء قصد به وکلای دادگستری در سال ۱۴۰۰
• نگاهی به پرونده های سوء قصد به جان وکلا در سال ۹۹

۵) مرگ مشکوک وکیل رحیم سعیدی

۴ مهرماه ۱۴۰۲ برخی منابع محلی در استان آذربایجان شرقی، از مرگ مشکوک وکیل رحیم سعیدی (عضو کانون وکلای دادگستری مرکز) در خانه باغش در شهرستان مرند خبر دادند. او در خانه باغ خود -که در حومه روستای دولت آباد شهرستان مرند بود- جان خود را از دست داد.

به گفته وکیل حسین عبدالله پور اقدم شربیانی (رئیس اسبق کانون وکلای آذربایجان شرقی)، مرحوم در تهران سکونت داشت و به علت وجود املاکی در مرند، گاهی به این شهر رفت و آمد می کرد.

بر اساس آخرین اطلاعات موجود، اداره حقوقی کانون وکلای مرکز به مرگ مشکوک وکیل رحیم سعیدی ورود نکرده است.

۶) سوءقصد به وکیل حامد میرابوالقاسمی

۲۵ آذرماه ۱۴۰۲  وکیل حامد میرابوالقاسمی (عضو کانون وکلای دادگستری مازندران) در نزدیکی دادگستری نوشهر توسط اشخاصی به وسیله چاقو مورد سوء قصد قرار گرفت و ماشین وی نیز با تبر و قمه تخریب شد. از پنج متهم پرونده، دو متهم اصلی که سردسته گروه مجرمانه بودند و از اشرار نوشهر هستند، دستگیر و بازداشت شدند.

جزئیاتی درباره سوء قصد به جان وکیل حامد میر ابوالقاسمی و تخریب ماشین وی در نوشهر

به گفته وکیل میرابوالقاسمی، این سوء قصد از جانب طرف مقابل پرونده ای که وکالت آن را بر عهده داشت، صورت گرفت که خودش طراح این عملیات مجرمانه بوده و در آن مشارکت نیز نموده بود.

۷) سوءقصد به وکیل احسان روانگردی و ضرب و شتم وی

۲۴ دی ۱۴۰۲ وکیل احسان روانگردی (عضو کانون وکلای دادگستری بوشهر) در حالی که دختر خردسال خود را به مهد کودک می‌برد، توسط چهار فرد ناشناس با سلاح سرد مورد سوءقصد و ضرب و شتم شدید قرار گرفت.

این افراد با خودروی ۲۰۶ رنگ‌ سفید فاقد پلاک انتظامی با سلاح سرد (چماق) به وکیل روانگردی ضربه زدند و به شدت او را زخمی کردند به حدی که برخی از نواحی بدن (سر، صورت، دست و پا) دچار شکستگی شد.

سوء قصد به جان وکیل احسان روانگردی در یاسوج + فیلم

به گفته برادر این وکیل دادگستری، حادثه در ارتباط با وظایف وکالتی او بوده است.

بازداشت یا احضار وکلای دادگستری

در سال ۱۴۰۲ شاهد بازداشت یا تشکیل پرونده و صدور حکم برای برخی وکلای دادگستری در مسیر دفاع از حقوق موکل بودیم.

در ادامه لیست برخی از وکلایی که اخبار احضار، بازداشت، محکومیت کیفری یا تداوم حبس ایشان طی سال ۱۴۰۲ منتشر شده، آمده است.

وکلا چه در مواجهه با خطرات بالقوه و چه درخصوص خطرات بالفعل، نیازمند حمایت صنفی و قانونی هستند؛ تهدید به تعقیب و بازداشت، تهدید روانی، حیثیتی، شغلی، قتل، ضرب و شتم، تحقیر، آزار، خشونت زبانی، فیزیکی، جنسی، تهدید به اعمال فشار از طریق بازداشت اعضای خانواده، افشای اسرار، نقض حریم خصوصی، شنود، تهدید انتظامی و یا صلاحیتی از جمله تهدیداتی است که وکلای دادگستری در اغلب نقاط کره زمین با آن روبرو هستند.

گفتنی است در پی بروز اتفاقات سالیان اخیر، انجمن های بین‌المللی دفاع از حقوق وکلا اعلام کردند سال ۲۰۲۴ به وضعیت حرفه وکالت و شرایط وکلای دادگستری در ایران خواهند پرداخت.

با این وجود هنوز سیاست کانون‌های وکلای دادگستری در خصوص حمایت از جان و مال وکلای دادگستری مشخص نیست. اگرچه کمیته حمایت از وکلای در معرض خطر اسکودا در سال گذشته اعلام موجودیت کرد و فراخوان‌هایی منتشر کرد، اما مشخص نیست در سال جدید آیا نهاد وکالت برنامه‌ای برای رایزنی با نمایندگان مجلس و تقدیم طرح حمایتی از وکلای دادگستری دارد یا خیر؟