فهرست
وکلاپرس- روز یکشنبه رییس قوه قضاییه آیین نامه جدید لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری را که اصلاح آن از سال ۱۳۹۸ کلید خورده بود، ابلاغ کرد.
به گزارش وکلاپرس، آیین نامه جدید لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری که تدوین آن در سال ۱۳۹۸ و از سوی معاونت حقوقی قوه قضاییه کلید خورده بود، روز یکشنبه توسط رییس قوه قضاییه ابلاغ شد.
پایگاه خبری وکلاپرس در ادامه به سیر تصویب آیین نامه لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری و حواشی آن پرداخته است.
اصلاح آیین نامه لایحه قانونی استقلال کانون وکلا سال ۱۳۹۸ کلید خورد
ششم اسفندماه سال ۱۳۹۸ بود که دکتر عیسی امینی(رییس سابق کانون وکلای مرکز) خبر نامه معاون حقوقی قوه قضاییه به کانون های وکلای دادگستری را رسانه ای کرد. نامه ای که در آن از هیأت های مدیره خواسته شده بود تا نظرات خود را راجع به اصلاح آیین نامه لایحه استقلال کانون وکلا تا ۲۵ اسفندماه همان سال به معاونت حقوقی قوه قضاییه ارسال دارند.
به همین منظور ۹ اسفند ۹۸ جلسه فوق العاده ای با حضور رؤسای کانون های وکلای دادگستری سراسر کشور و برخی مهمانان ویژه با دعوت اسکودا در کانون وکلای دادگستری مرکز تشکیل شد و به بررسی نامه قوه قضاییه پرداخت.
در نهایت ۱۷ اسفندماه رؤسای کانون های وکلا نامه ای خطاب به معاون حقوقی قوه قضاییه نگاشته و در آن به توضیح این امر که «کانون‌های وکلای دادگستری در حال حاضر پیشنهادی برای اصلاح آئین نامه اجرائی ندارند» پرداختند. در بند آخر این نامه آمده بود:
بنا به مطالب فوق، به استحضار می‌رساند کانون‌های وکلای دادگستری در حال حاضر پیشنهادی برای اصلاح آئین نامه اجرائی ندارند.
لیکن از آنجا که در نامه معطوف به استناد به نظر ریاست محترم قوه قضائیه شده است، رؤسای کانون‌های وکلا تقاضا دارند با توجه به وعده پیشین و درخواست‌های قبلی در جلسه‌ای حضوری رهنمودهای ریاست محترم قوه در این زمینه را دریافت و دیدگاه‌های خود را نیز به عرض ایشان برسانند تا پس از آن تصمیم منطبق بر مصالح نظام قضائی و نهاد وکالت با رعایت استقلال نهاد وکالت به‌عنوان نهاد متولی حق دفاع شهروندان اتخاذ شود.
از بذل عنایتی که خواهید فرمود، پیشاپیش قدردانی می‌کنیم.
با شروع سال جدید اخباری مبنی بر تدوین پیش نویس آیین نامه از جانب معاونت حقوقی قوه قضاییه شنیده شد و بنا بر اعلام برخی منابع، ۵ فروردین ۱۳۹۹ پی ش نویس مذکور با قید محرمانگی به رؤسای کانون های وکلا تحویل داده شد.
بیشتر بخوانید:
- پیش‌نویس دارای مهر خیلی محرمانه است؛ کانون‌های وکلا مجاز به انتشار نمی‌باشند
- درخواست انتشار پیش نویس آیین نامه لایحه استقلال از سوی جمعی از وکلای دادگستری
واکنش کانون وکلا در مواجهه با اقدام قوه قضاییه
بعد از ابلاغ پیش نویس محرمانه آیین نامه تنظیمی در معاونت حقوقی قوه قضاییه به کانون های وکلای دادگستری سراسر کشور و ایراد عدم اجرای ماده ۲۲ لایحه قانونی استقلال کانون وکلا توسط آن معاونت و ایرادات متعدد دیگر بالاخص نقض اصل مسلّم و مورد تأکید تفکیک قوا در اصل ۵۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران درخصوص ماهیت این پیش نویس که در موارد متعدد دست به قانون نویسی و قانونگذاری کرده بود، جمعی از وکلای دادگستری ۹ فروردین ۱۳۹۹ در نامه ای به اعضای هیأت مدیره کانون های وکلای دادگستری و هیأت رییسه اسکودا ضمن تحذیر ایشان از هرگونه توافق یا مصالحه اى که به حقوق وکلا و حق دفاع جامعه خدشه‌ای وارد کند، از این مدیران نهاد وکالت خواستند تا با انتشار متن پیش نویس آیین نامه کلیه وکلای دادگستری را در جریان این متن قرار دهند. انتقاد بسیاری از وکلا به موضوع محرمانگی این پیش نویس نیز بود.
به همین منظور ۱۰ فروردین جلسه ای میان کارگروه مشترک کانون وکلای دادگستری مرکز و اسکودا با معاون حقوقی رییس قوه قضاییه درمورد آیین نامه پیشنهادی قوه قضاییه برگزار شد. اعضای کانون وکلا و اسکودا بدون ورود به متن این پیش نویس، با اصل قضیه مخالف کردند و با استناد به ماده ۲۲ آیین نامه، اعلام کردند پیشنهاد اصلاح باید از جانب کانون های وکلا مطرح شود و هرگونه اصلاحات را مستلزم رعایت قانون دانستند. در این جلسه با موضوع مهلت اعطا شده (تا ۱۵ فروردین ۱۳۹۹) و و درج مهر محرمانگی نیز مخالفت شد.
فشار وکلا برای انتشار متن پیش نویس مذکور درنهایت سبب شد ۲۶ فروردین متن پیش نویس آیین نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری توسط معاونت حقوقی قوه قضاییه منتشر شود.
اعتراض وکلا و قضات به متن پیش نویس قوه قضاییه
پس از انتشار متن پیش نویس آیین نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری توسط معاونت حقوقی قوه قضاییه واکنش های گروه های مختلف آغاز شد؛ تعدادی از قضات بازنشسته دیوان عالی کشور در تاریخ ۳ اردیبهشت در نامه ای به رییس قوه قضاییه درباره به خطر افتادن دادرسی عادلانه در صورت تصویب آیین نامه پیشنهادی معاونت حقوقی این قوه هشدار دادند.
همچنین بیش از ۱۸۰ قاضی سابق دادگستری که در میان آنها ۶۰ تن از قضات سابق دیوان عالی کشور، اعضای دادسرای انتظامی قضات، قضات دادگاه تجدیدنظر استان، دیوان عدالت اداری، دادسرا و دادگاه های عمومی به چشم می خورد، در تاریخ ۱۵ اردیبهشت از ریاست قوه قضاییه خواستار حفظ استقلال کانون وکلای دادگستری و توقف تدوین و تصویب آیین نامه پیشنهادی قوه قضاییه بر لایحه قانون استقلال کانون وکلای دادگستری شدند
بیش از ۳۰۰ تن از اعضای هیأت علمی دانشکده های حقوق سراسر کشور نیز در تاریخ ۲۱ اردیبهشت با ارسال نامه ای خطاب به رییس قوه قضاییه با بر شمردن ایرادات قانونی شکل فعلی اصلاح آیین نامه لایحه استقلال کانون وکلا، خواستار توقف آن شدند.
واکنش ها صرفا به وکلا، قضات و اساتید دانشگاه محدود نمی شد و در مجلس نیز مطرح بود؛ دکتر محمود صادقی، وکیل دادگستری و نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی، در تذکری به وزیر دادگستری خواستار ورود این مقام مسئول برای پیگیری اقدام معاونت حقوقی قوه قضاییه در تهیه پیش نویس آیین نامه لایحه استقلال شد. علی اصغر یوسف نژاد، عضو هیأت رییسه مجلس شورای اسلامی، با انتشار نامه ای خطاب به رییس قوه قضاییه خواستار خارج شدن پیش نویس آیین نامه لایحه استقلال از دستور کار شد.
همچنین بیش از ۵۰ نماینده مجلس شورای اسلامی نیز در نامه ای به رییس قوه قضاییه خواستار جلوگیری از روند تنظیم و تصویب آیین نامه لایحه استقلال کانون وکلای دادگستری شدند.
بیشتر بخوانید:
آغاز مذاکره و رایزنی ها
واکنش ها و اعتراضات به موضوع تدوین پیش نویس آیین نامه از جانب قوه قضاییه سبب شد دکتر مرتضی شهبازی نیا، رییس وقت اسکودا، و برخی دیگر از وکلا و اساتید دانشگاهی در تاریخ ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۹ در جلسه ای با دکتر لعیا جنیدی (معاون حقوقی ریاست جمهوری) درباره استقلال نهاد وکالت و مخاطرات آن به بحث و رایزنی بپردازند.
درنهایت ۲۸ اردیبهشت رییس قوه قضاییه درخصوص پیش نویس آیین نامه لایحه استقلال دستور مذاکره و اعطای مهلت مناسب به کانون های وکلا را صادر کرد با استقبال گسترده جامعه وکلا رو به رو شد. صدور این دستور حاکی از آن بود که در عالی ترین سطح مدیریتی قوه قضاییه، اولویت با اصل حاکمیت قانون و جلوگیری از نقض استقلال کانون وکلای دادگستری در روند تنظیم و تصویب آیین نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری است.
متعاقب صدور این دستور، مجدداً نامه نگاری های جدیدی از ناحیه معاونت محترم قوه قضاییه با کانون های وکلا آغاز شد که طی آن به کانون های وکلا مجددا فرصت یک ماهه ای اعطا شد تا در مورد همان متن ۱۹۸ ماده ای اولیه، اظهارنظر کنند..
دستاورد اجلاس اصفهان؛ ایجاد کارگروه مشترک میان کانون وکلا، قوه مجریه و قوه قضاییه
روسای کانون های وکلای دادگستری کشور در اجلاس ۲۲ خردادماه ۱۳۹۹ که با حضور معاون حقوقی قوه قضاییه، معاون حقوقی رییس جمهور و وزیر دادگستری برگزار شد، برای جمع بندی و اظهار نظر درباره نحوه تعامل با قوه قضاییه پیرامون اصلاح آیین نامه لایحه استقلال صحبت کردند.
یکی از دستاوردهای این نشست، ایجاد کارگروهی مشترک بین کانون های وکلای دادگستری، قوه مجریه و قضاییه بود. هدف از تشکیل این کارگروه «بررسی و تدوین متن احتمالی جهت اصلاح آیین نامه اجرایی لایحه استقلال کانون وکلای دادگستری» اعلام شد. بر همین اساس قرار بود کانون های وکلا پیشنهادهای خود را درباره اصلاح آیین نامه اجرایی مذکور تا ۲۲ تیر اعلام کنند که البته این مهلت تمدید شد.
تشکیل کارگروه تنظیم پیشنهادهای اصلاحی آیین نامه لایحه استقلال
۱۵ مرداد ۱۳۹۹ اسامی وکلای عضو کارگروه تنظیم پیشنهادهای اصلاحی آیین نامه لایحه استقلال مشخص شد؛ هیأت هفت نفره متشکل از رییس اسکودا ، رییس کانون وکلای مرکز (دکتر جلیل مالکی)، رییس کانون وکلای خراسان (دکتر مجتبی زاهدیان)، رییس کانون وکلای کرمان (علی خواجویی راد)، رییس کانون وکلای گلستان (رضا سلیمانی)، رییس هیأت مدیره کانون وکلای آذربایجان شرقی (حسین عبدالله پور اقدم شربیانی) و رییس کانون وکلای خوزستان (سید یزدالله طاهری نسب) به عنوان کارگروه تدوین آیین نامه لایحه استقلال آغاز به کار کرد.
همچنین قاسم کمیلی نیز به عنوان وکیل پیشکسوت و باسابقه کانون وکلای مرکز به عنوان دبیر کارگروه انتخاب شد.
عملکرد کانون وکلا در تهیه و تدوین متن پیش نویس آیین نامه
جلیل مالکی، رییس کانون وکلای دادگستری مرکز، در ۲۶ مردادماه اعلام کرد که پیش نویس آیین نامه به محض تنظیم از جانب کانون های وکلا، به مرجع تصویب ارسال خواهد شد.
براساس اظهارنظر مدیران نهاد وکالت، ۱۶ مهرماه آخرین مراحل اصلاح پیش نویس آیین نامه لایحه استقلال انجام و قرار شد پیش نویس اولیه آیین نامه اصلاحی که در نشست سه روزه به میزبانی کانون وکلای دادگستری خوزستان تهیه شد، جهت نظرخواهی به روسای کانون های وکلای دادگستری سراسر کشور تقدیم تا پس از طرح در هیأت مدیره، نظر نهایی به کارگروه منتخب ارایه شود.
درنهایت ۲۶ مهرماه بود که رییس کانون وکلای آذربایجان شرقی (حسین عبدالله پور) خبر از نهایی شدن متن پیش نویس آیین نامه لایحه استقلال داد. همچنین رییس کانون وکلای خراسان (مجتبی زاهدیان)، عضو کارگروه تدوین پیش نویس آیین نامه لایحه استقلال، اعلام کرد که متن پیش نویس آیین نامه لایحه استقلال ابتدا در اختیار کانون های وکلا قرار می گیرد و سپس به قوه قضاییه ارسال می شود. بالاخره در تاریخ ۱ آذر ۱۳۹۹ متن در اختیار روسای کانون ها قرار گرفت.
به همین منظور در تاریخ ۷ آذرماه نشست مجازی روسای کانون ها و مدیران اسکودا با موضوع تصمیم‌گیری نهایی درباره اصلاح پیش نویس آیین نامه لایحه قانونی استقلال کانون وکلا برگزار شد؛ روسا و نمایندگان کانون های وکلای دادگستری ایران درباره مواد و بخش های مختلف پیش بینی شده در پیش نویس آیین‌نامه لایحه قانونی استقلال کانون وکلا به بحث و تبادل نظر پرداختند و درباره موضوعات مطروحه به جمع بندی کلی رسیدند.
تدوین متن پیش نویس نهایی آیین نامه و عدم انتشار آن برای عموم وکلا
عدم انتشار متن پیش نویس با انتقاد و واکنش بسیاری از وکلا همراه شد؛ اگرچه ۱۷ آذرماه پیش نویس نهایی اصلاح آیین نامه لایحه استقلال از طرف اسکودا و به صورت رسمى به معاونت حقوقى قوه قضاییه ارسال شد اما هنوز این متن جهت انتظار در دسترس وکلا قرار نگرفته بود.
وفق تصمیم اخیر مجمع عمومى اتحادیه، اعضای کارگروه تدوین آیین نامه در این خصوص اعلام کردند که وفق تصمیم اخیر مجمع عمومى اتحادیه متن نهایی به زودى جهت رویت وکلاى سراسر کشور منتشر می شود.
لازم به ذکر است حتی زمانی که معاونت حقوقی قوه قضاییه در تاریخ ۲۴ آذر ۱۳۹۹ اعلام کرد که یک نسخه از آیین نامه پیشنهادی را در اختیار رییس قوه قضاییه قرار داده است و به زودی ملاحظات خود را به کانون های وکلا درباره آیین نامه منعکس خواهد نمود، امکان مشاهده آن برای وکلا فراهم نبود.
معاونت حقوقی قوه قضاییه در تاریخ ۱۶ دی ۱۳۹۹ -که همچنان وکلا از متن پیش نویس بی خبر بودند- ایرادات، پیشنهادات و نظرات آیین نامه پیشنهادی کانون های وکلا را در ۶۹ بند احصاء و به کانون ها ارسال و تقاضا کرد ظرف یک ماه بازنگری شود. قوه قضاییه ایرادات و پیشنهادهای ارسالی را مجددا با قید محرمانه بودن برای اسکودا ارسال کرد.
درنهایت در ۲۲ دی ماه سال گذشته اسکودا متن پیش نویس آیین نامه لایحه استقلال کانون وکلای دادگستری را پس از افزایش انتقادات وکلای دادگستری مبنی بر لزوم اطلاع وکلا از این متن منتشر کرد. هرچند علت عدم انتشار پیش نویس جلوگیری از اختلاف میان کانون وکلا و قوه قضاییه اعلام شده بود اما این مسئله سبب شده بود وکلا خود را غریبه و بیگانه از کانون وکلا تلقی کنند.
دیدار مدیران نهاد وکالت با رییس قوه قضاییه
مدیران نهاد وکالت شامل دکتر جعفر کوشا (رییس اسکودا)، دکتر ابراهیم کیانی (نایب رییس اسکودا) و ۵ نفر از روسای کانون ها (دکتر جلیل مالکی، دکتر علی خواجویی راد، دکتر حسین عبدالله پور اقدم شربیانی، دکتر مجتبی زاهدیان و رضا سلیمانی) در تاریخ ۳۰ دی ماه ۱۳۹۹ در جلسه ای که با حضور آیت الله رییسی و اسماعیلی (سخنگوی قوه قضاییه) برگزار شد، به موضوع آیین نامه پیشنهادی کانون های وکلا پرداختند.
انتظار نهاد وکالت برای امضای پیش نویس توسط رییس قوه قضاییه
سرانجام آخرین اصلاحات پیشنهادی کانون های وکلا برای آیین نامه لایحه استقلال کانون وکلای دادگستری در اسفند ۱۳۹۹ منتشر و فرصت بسیار کمی به وکلای دادگستری برای نقد و ارسال نظرات تصحیحی داده شد که این امر اعتراض وکلای فعال در امور صنفی را به دنبال داشت.
بر اساس گزارش منتشر شده از جلسه هیأت مدیره کانون وکلای دادگستری مرکز در تاریخ ۷ بهمن ۱۳۹۹، دکتر جلیل مالکی از انتشار ویرایش دوم پیش نویس آیین نامه لایحه استقلال خبر داده بود و بعدتر در اواخر اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۰ اعلام کرد برحسب اطلاع، پیش نویس تهیه شده توسط کانون های وکلای دادگستری در شرف امضا در قوه قضاییه است.
جلیل مالکی همچنین اعلام کرده بود که امیدواریم با رعایت این امر توسط مقام محترم تصویب کننده، مُرّ استقلال کانون وکلای دادگستری رعایت شود و چیزی خارج از اراده نهاد مستقل وکالت دادگستری به تصویب نرسد.
امضای آیین نامه توسط رییس قوه قضاییه
سرانجام آیین نامه نهایی لایحه استقلال کانون وکلای دادگستری ۲ تیرماه ۱۴۰۰ تصویب و روز یکشنبه هفته جاری(۶ تیر ۱۴۰۰) منتشر شد.
اگرچه برخی وکلا و حقوقدانان از روز گذشته به اظهار نظر درخصوص متن آیین نامه پرداخته اند، اما هنوز موضع رسمی کانون ها در این خصوص اعلام نشده است و باید منتظر بمانیم تا واکنش های رسمی کانون های وکلای دادگستری و اسکودا نسبت به مفاد آیین نامه ای که غالب مواد آن را مدیران نهاد وکالت تنظیم کرده اند، منتشر شود.
فرناز محمدیان
