نقش دیوان بین‌المللی دادگستری در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی
فهرست
وکلاپرس- دیوان بین‌المللی دادگستری به عنوان رکن قضایی اصلی سازمان ملل متحد نقشی غیرمستقیم اما حیاتی در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی ایفا می‌کند.
به گزارش وکلاپرس، حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، مأموریت یا حداقل یکی از مأموریت‌های اصلی سازمان ملل متحد محسوب می‌شود. قوانین و اصول سازمان ملل متحد همانطور که در منشور سازمان ملل متحد منعکس شده است، به طور مستقیم و غیرمستقیم با صلح و امنیت بین‌المللی گره خورده است.
بیشتر بخوانید:
- آمریکا ۴ قاضی دیوان بین‌المللی کیفری را تحریم کرد
- رای دیوان بین‌المللی دادگستری به توقف عملیات رژیم صهیونیستی در رفح
دیوان بین‌المللی دادگستری یا INTERNATIONAL COURT OF JUSTICE (ICJ) به عنوان رکن قضایی اصلی سازمان ملل متحد، از طریق احکام و نظرات مشورتی خود نقش مهمی در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی ایفا می‌کند. به دلیل تأثیر دیوان بین‌المللی دادگستری بر توسعه حقوق بین‌الملل، این دیوان نقشی غیرمستقیم اما حیاتی در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی ایفا می‌کند.
سازمان ملل متحد در سال ۱۹۴۵، پس از ویرانی‌های جنگ جهانی دوم با یک مأموریت اصلی تأسیس شد؛ حفظ صلح و امنیت بین‌المللی. سازمان ملل متحد این کار را با تلاش برای جلوگیری از درگیری، کمک به طرفین درگیر در برقراری صلح، استقرار نیروهای حافظ صلح و ایجاد شرایطی برای حفظ و شکوفایی صلح انجام می‌دهد. این فعالیت‌ها اغلب با هم همپوشانی دارند و برای مؤثر بودن باید یکدیگر را تقویت کنند.
شورای امنیت سازمان ملل متحد
شورای امنیت سازمان ملل متحد مسئولیت اصلی صلح و امنیت بین‌المللی را بر عهده دارد. مجمع عمومی و دبیرکل، در کنار سایر دفاتر و نهادهای سازمان ملل، نقش‌های اصلی، مهم و مکمل ایفا می‌کنند.
شورای امنیت در تعیین وجود تهدید علیه صلح یا عمل تجاوز، رهبری را بر عهده دارد. این شورا از طرفین اختلاف می‌خواهد که آن را از طریق مسالمت‌آمیز حل و فصل کنند و روش‌های تعدیل یا شرایط حل و فصل را توصیه می‌کند. طبق فصل هفتم منشور سازمان ملل، شورای امنیت می‌تواند اقدامات اجرایی برای حفظ یا اعاده صلح و امنیت بین‌المللی انجام دهد. این اقدامات از تحریم‌های اقتصادی گرفته تا اقدام نظامی بین‌المللی را شامل می‌شود. شورا همچنین عملیات حفظ صلح سازمان ملل و مأموریت‌های سیاسی ویژه را اجرا می‌کند.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد
مجمع عمومی نهاد اصلی مشورتی، سیاست‌گذاری و نمایندگی سازمان ملل متحد است. مجمع عمومی از طریق جلسات منظم، بستری را برای کشورهای عضو فراهم می‌کند تا نظرات خود را به کل اعضا ابراز کنند و در مورد مسائل دشوار به اجماع برسند. این مجمع توصیه‌هایی را در قالب قطعنامه‌های مجمع عمومی ارائه می‌دهد. تصمیم‌گیری در مورد مسائل مهم، مانند صلح و امنیت، پذیرش اعضای جدید و مسائل بودجه، نیاز به اکثریت دو سوم آرا دارد، اما سایر مسائل با اکثریت ساده تصمیم‌گیری می‌شوند.
اقدامات سازمان ملل متحد برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی
دیپلماسی پیشگیرانه و میانجیگری
مؤثرترین راه برای کاهش رنج انسانی و هزینه‌های اقتصادی هنگفت درگیری‌ها و پیامدهای آنها، پیشگیری از درگیری‌ها در وهله اول است. سازمان ملل متحد با استفاده از دیپلماسی، مساعی جمیله و میانجیگری نقش مهمی در پیشگیری از درگیری‌ها ایفا می‌کند. از جمله ابزارهایی که این سازمان برای برقراری صلح استفاده می‌کند، فرستادگان ویژه و مأموریت‌های سیاسی در محل هستند.
اعزام نمایندگان ویژه و شخصی
دبیرکل سازمان ملل متحد در بسیاری از مناطق جهان، نمایندگان ویژه و شخصی و مشاوران دارد.
حفظ صلح؛ یکی از مؤثرترین ابزارهای موجود در اختیار سازمان ملل متحد
حفظ صلح به عنوان یکی از مؤثرترین ابزارهای موجود در اختیار سازمان ملل متحد برای کمک به کشورها در پیمودن مسیر دشوار از درگیری به صلح، ثابت شده است. عملیات‌های چندبعدی حفظ صلح امروزی نه تنها برای حفظ صلح و امنیت، بلکه برای تسهیل فرآیندهای سیاسی، محافظت از غیرنظامیان، کمک به خلع سلاح، ترخیص و ادغام مجدد جنگجویان سابق؛ حمایت از فرآیندهای قانون اساسی و سازماندهی انتخابات، حفاظت و ارتقای حقوق بشر و کمک به احیای حاکمیت قانون و گسترش اقتدار مشروع دولت نیز به کار گرفته می‌شوند.
عملیات‌های حفظ صلح، اختیارات خود را از شورای امنیت سازمان ملل متحد دریافت می‌کنند؛ نیروها و پلیس آنها توسط کشورهای عضو تأمین می‌شوند و توسط اداره عملیات صلح مدیریت و توسط اداره پشتیبانی عملیاتی در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک پشتیبانی می‌شوند.
در حال حاضر ۱۱ عملیات حفظ صلح سازمان ملل متحد مستقر است و از سال ۱۹۴۸ در مجموع ۷۱ عملیات مستقر شده است. در سال ۲۰۱۹، دبیرکل ابتکار عمل برای حفظ صلح (A4P) را برای تجدید تعهد سیاسی متقابل به عملیات حفظ صلح راه‌اندازی کرد.
صلح‌سازی
فعالیت‌های صلح‌سازی سازمان ملل متحد با هدف کمک به کشورهایی که از درگیری بیرون می‌آیند، کاهش خطر بازگشت به درگیری و ایجاد پایه و اساس صلح و توسعه پایدار انجام می‌شود.
ساختار صلح‌سازی سازمان ملل متحد شامل کمیسیون صلح‌سازی، صندوق صلح‌سازی و دفتر پشتیبانی از صلح‌سازی است.
دفتر پشتیبانی از صلح‌سازی با ارائه مشاوره استراتژیک و راهنمایی‌های سیاسی به کمیسیون صلح‌سازی کمک و از آن پشتیبانی می‌کند، صندوق صلح‌سازی را مدیریت می‌کند و به دبیرکل در هماهنگی آژانس‌های سازمان ملل در تلاش‌هایشان برای صلح‌سازی خدمت می‌کند.
مقابله با تروریسم
از سازمان ملل متحد به طور فزاینده‌ای خواسته می‌شود تا مبارزه جهانی علیه تروریسم را هماهنگ کند. هجده سند جهانی علیه تروریسم بین‌المللی در چارچوب سیستم سازمان ملل متحد در رابطه با فعالیت‌های تروریستی خاص تدوین شده است. در سپتامبر ۲۰۰۶، کشورهای عضو سازمان ملل متحد استراتژی جهانی مبارزه با تروریسم سازمان ملل متحد را تصویب کردند. این اولین باری بود که کشورهای عضو بر سر یک چارچوب استراتژیک و عملیاتی مشترک علیه تروریسم توافق کردند.
خلع سلاح
مجمع عمومی و سایر نهادهای سازمان ملل متحد، با حمایت دفتر امور خلع سلاح، برای پیشبرد صلح و امنیت بین‌المللی از طریق پیگیری حذف سلاح‌های هسته‌ای و سایر سلاح‌های کشتار جمعی و تنظیم سلاح‌های متعارف تلاش می‌کنند.
