سند نقشه راه سلامت الکترونیک کشور

الف – مقدمه

دستیابی به اهداف حوزه سلامت در عصر حاضر وابستگی انکار ناپذیری به مدیریت اطلاعات و بهره برداری از ابزارهای الکترونیک دارد. پیچیدگی و حساسیت داده های سلامت سبب میشوند که روند الکترونیکی شدن این حوزه دشوارتر و پرچالش تر از سایر حوزه های زندگی اجتماعی باشد. شبکه ملی سلامت (شمس) باید بستری برای تولید داده های استاندارد مبادله آن داده ها در یک بستر یکپارچه و امن زیر ساختی برای نگهداری و تحلیل آن داده ها و ایفای نقش فعالان صنعت این حوزه فراهم آورد. این سند برای ترسیم خطوط کلی و حرکت به سوی سلامت الکترونیک فراگیر و یکپارچه تدوین میگردد تا با اقدامات تکمیلی متعدد ظرف پنج سال نظام الکترونیک مطمئن و کارآمدی را در حوزه سلامت مستقر سازد.

ب – در این سند اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:

۱- وزارت: وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی

۲- ارائه دهندگان خدمات سلامت: کلیه مطلب ها مراکز مؤسسات و سایر واحدهای مجاز ارائه دهنده خدمات و کالاهای سلامت اعم از دولتی عمومی غیر دولتی خیریه و خصوصی

۳- سامانه های کاربری: سامانه های سلامت محور که کاربران نظام سلامت شامل شهروندان ارائه دهندگان خدمات سلامت مدیران و کارشناسان نظام سلامت و سایر ذی نفعان در قالب کاربر از آن استفاده میکنند.

۴- پایگاه و موتور قواعد ملی سلامت: سامانه نرم افزاری که مجموعه ای از قوانین و راهکارهای پزشکی را به منظور اعمال پایش کنترل های هوشمند و یا خودکار توصیه کننده هشدار دهنده بازدارنده و یا الزام کننده در قالب خدمات سرویسهای الکترونیکی در اختیار دیگر سامانه های سلامت محور قرار میدهد.

۵ – شبکه ملی سلامت (شمس): زیر ساخت ارتباطی بین مراکز بهداشتی تشخیصی و درمانی سراسر کشور که امکان برقرای ارتباط امن به منظور تبادل داده ها به صورت الکترونیکی بین این مراکز را فراهم میکند بخشهای دولتی و غیر دولتی میتوانند از خدمات این شبکه استفاده نمایند.

۶- سامانه تصمیم یاری: سامانه ای (سیستم) در نظام سلامت مبتنی بر فناوری اطلاعات که با استفاده از هوش مصنوعی و یا به کارگیری مجموعه ای از قواعد مشخص به متخصصان سلامت در فرآیند تصمیم گیری بالینی و به مدیران اجرایی در اخذ سیاستها و تصمیمات کمک میکند.

۷- سند مدیریت دسترسی اطلاعات سلامت شهروندی و حفظ حریم خصوصی: آیین نامه اجرایی ماده (۶۰) قانون تجارت الکترونیکی مصوب ۱۳۸۲ با اصلاحات بعدی آن شامل نحوه دسترسی ،پردازش استفاده به اشتراک گذاری و حفاظت از اطلاعات سلامت شهروندان

۸- کد سیام: شناسه یکتای ارائه شده توسط سامانه سیام که جهت تبادل اطلاعات مراکز ارائه دهنده خدمات سلامت مورد استفاده قرار میگیرد.

۹- پرونده الکترونیک سلامت: مجموعه ساختارمند اطلاعات سلامت مردم و بیماران که به صورت الکترونیکی ذخیره شده و از طریق سامانه های گوناگون حوزه سلامت تولید مبادله و استفاده می شود. این مجموعه معادل پرونده سلامت الکترونیکی شهروندان است که کلیه اطلاعات جامع سلامت فرد از پیش از تولد تا مرگ از جمله سوابق پزشکی نتایج آزمایشات تصویر برداری ها داروها واکسیناسیون ها سوابق بستری مراقبت های بهداشتی و پیشگیرانه و سایر اطلاعات مرتبط با سلامت را در قالبی استاندارد و قابل تبادل ذخیره می کند. این پرونده بر اساس سند مدیریت دسترسی اطلاعات سلامت شهروندی و حفظ حریم خصوصی و با رعایت اصول محرمانگی و امنیت داده توسط ارائه دهندگان مجاز خدمات سلامت قابل دسترسی است.

۱۰- مرکز تبادل داده سلامت: زیر ساخت متمرکز ملی تحت مدیریت وزارت که با هدف ذخیره سازی پردازش و تبادل امن داده های سلامت شهروندان ایجاد می شود و شامل مخازن داده استاندارد خدمات سرویس های تبادل داده سامانه های امنیتی و پایش کنترل دسترسی و زیر ساخت های لازم برای تحلیل کلان داده های سلامت می باشد. مرکز تبادل داده سلامت به عنوان مرجع اصلی نگهداری و دسترسی به داده های پایگاه ملی سلامت امکان دسترسی یکپارچه به اطلاعات سلامت را برای ذی نفعان مجاز فراهم می کند و با رعایت قانون مدیریت داده ها و اطلاعات ملی مصوب ۱۴۰۱ با استانداردهای بین المللی تبادل داده سلامت هماهنگ می باشد.

۱۱- تنظیم گر (رگولاتور): وزارت به عنوان نهاد تنظیم گر بخش سلامت الکترونیک کشور مسئولیت سیاست گذاری برنامه ریزی و نظارت بر اجرای نظام سلامت الکترونیک را بر عهده دارد. وظایف اصلی تنظیم گر شامل مدیریت مرکز تبادل داده سلامت تدوین و به روزرسانی استانداردهای ملی تبادل داده سلامت تنظیم مقررات حفظ حریم خصوصی و امنیت داده ها صدور مجوز برای کسب و کارهای سلامت الکترونیک تعیین تعرفه های خدمات الکترونیک سلامت و نظارت بر عملکرد ذی نفعان است.

۱۲- کارگروه سلامت الکترونیک کشور: به منظور ایجاد هماهنگی و ارائه مشورتهای لازم جهت تحقق اهداف قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳ در حوزه سلامت الکترونیکی هوشمند و رقومی کارگروه سلامت الکترونیک کشور با عضویت وزارت رئیس) و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی وزارت امور اقتصادی و دارایی بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران وزارت صنعت، معدن و تجارت وزارت اطلاعات وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلحمعاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور سازمان تأمین اجتماعی، سازمان بیمه سلامت ایران و نمایندگان بخش غیر دولتی شامل سازمان نظام پزشکی کشور سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این سند تشکیل میشود دبیرخانه این شورا در وزارت تشکیل میشود.

۱۳- کاروران (اپراتورها): شخص حقوقی که در قالب مشارکت عمومی خصوصی متشکل از دارندگان زیر ساختهای نظام سلامت و شرکتهای فعال در حوزه سلامت ایجاد و بر اساس مجوز ادر شده از سوی تنظیم گر فعالیت میکند. تنظیم گر موظف است با صدف ایجاد فضای رقابتی امکان مشارکت برابر و بدون تبعیض اشخاص واجد شرایط را فراهم آورد.

۱۴- کسب و کارهای حوزه سلامت الکترونیک: اشخاص حقیقی با حقوقی که با کسب مجوز از تنظیم گر محصولات و خدمات نوآورانه مبتنی بر فناوری اطلاعات در حوزه سلامت را به ذی نفعان ارائه می کنند. این خدمات می تواند شامل نرم افزارهای مدیریت مراکز تشخیصی درمانی خدمات دارویی سامانه های نوبت دهی سکو (پلتفرم) های پزشکی از راه دور برنامه های رایانه ای اپلیکیشن های سلامت همراه سامانه های هوش مصنوعی پزشکی و سایر راهکارهای الکترونیک باشد. این کسب و کارها موظف به رعایت استانداردها و مقررات ابلاغی تنظیم گر و استفاده از خدمات کاروران مجاز هستند.

۱۵- جزء فناوری اطلاعات سلامت: بسته ای اطلاعاتی متشکل از داده ها و اقلام اطلاعاتی به هم پیوسته که در نشحه ثبت نهایی ناشی از ارائه خدمات در نظام سلامت ایجاد و به پایگاه ملی سلامت منتقل میگردد بسته اطلاعاتی تولید شده باید کاملاً با ساختار مجموعه داده حداقلی (minimum data set) تعریف شده برای آن خدمت که توسط وزارت تعیین می شود، منطبق باشد. ثبت این رویداد باید از نظر ضرورت توالی و تکرار مجاز توسط پایگاه و موتور قواعد ملی سلامت تأیید گردد تا از ایجاد تراکنش های اضافی و انگیزه های سودجویانه جلوگیری شود.

پ- راهبردهای توسعه سلامت الکترونیک کشور:

1. پرهیز از تصدی گری دولت و تمرکز بر نقش حاکمیتی دولت در سلامت الکترونیک.
2. یکپارچگی در تولید و مبادله داده های سلامت.
3. تعامل پذیری سامانه ها و تجهیزات الکترونیک حوزه سلامت.
4. حفظ حریم خصوصی و امنیت داده های سلامت شهروندی.
5. تضمین فرصت های برابر برای بخش خصوصی و کاهش موانع مشارکت جهت نقش آفرینی در حوزه سلامت الکترونیک.
6. استفاده از ظرفیت های جامعه برای مشارکت آحاد مردم در سلامت خود، خانواده شهروندان و محیط زیست.
7. استفاده از ظرفیت های هوش مصنوعی و سایر فناوری های نوین در توسعه سامانه های کاربری و تصمیم بازی.

ت- اهداف کلی سلامت الکترونیک کشور:

1. تحقق نظام معماری یکپارچه سلامت الکترونیک
2. افزایش بهره وری در نظام سلامت از طریق ارتقای کیفیت خدمات سلامت و کاهش هزینه ها.
3. افزایش رضایتمندی شهروندان در دریافت خدمات سلامت.
4. ارتقای امنیت داده ها و اطلاعات سلامت و حفظ حریم خصوصی.
5. توسعه زیست بوم نوآوری باز و رقابتی از طریق مشارکت بخش خصوصی بر مبنای ایجاد فرصت های عادلانه برای رشد کسب و کارهای حوزه سلامت.
6. استفاده از داده های سلامت به عنوان داده استراتژیک ملی با هدف بهبود سیاست گذاری و پیشبرد اهداف حوزه سلامت.

ث- استانداردها و چارچوب ها:

1. وزارت مکلف است با همکاری دستگاههای ذی ربط ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این سند نسبت به تدوین و به روز رسانی استانداردهای زیر و دستورالعملهای اجرایی مرتبط و آماده سازی زیر ساخت های فنی لازم و تبیین سازوکار نظارت استانداردهای مصوب را به کلیه ذی نفعان ابلاغ نماید:
   ۱-۱- استانداردهای ملی تبادل و ذخیره سازی داده های سلامت مطابق با قانون مدیریت داده ها و اطلاعات ملی مصوب ۱۴۰۱
   ۱-۲- نظام کدگذاری یکپارچه خدمات مراقبت های سلامت و اقدامات پزشکی
   ۱-۳- استانداردهای واژگان و اصطلاحات سلامت
   ۱-۴- استانداردهای کدگذاری تشخیص ها یافته ها و شکایات پزشکی
   ۱-۵- پروتکل های امنیت و محرمانگی داده های سلامت
   ۱-۶- استاندارد ارائه خدمات سلامت الکترونیک
   تبصره ۱- کلیه ارائه دهندگان خدمات سلامت اعم از دولتی عمومی غیر دولتی خصوصی و خیریه موظف به رعایت این استانداردها در کلیه خدمات متناظر هستند.
   تبصره ۲- وزار ونا ه ل یرتاد مهای آموزه ی لازم برای آن ایی دی انسان با استانداردها را
   تدوین و اجرا نماید.
   تبصره۳- گواهینامه انطباق با استانداردها توسط آزمایشگاههای معتبر و مورد تایید وزارت صادر می گردد.
   تبصره ۴- فهرست استانداردهای الزامی و اختیاری و مهلت اجرای هر یک توسط تنظیم گر تعیین و اعلام می گردد.
2. وزارت مکلف است با استفاده از امکانات نوین فناوری اطلاعات نسبت به هوشمند سازی کلیه فرآیندهای ارائه خدمات سلامت اقدام نماید بازنگری در فرآیندها باید منتج به تولید، ارسال و ذخیره سازی اطلاعات بر بستر صحیح و اصولی جریان خدمت باشد.
3. وزارت مکلف است با هدف ارائه خدمات سرویس های الکترونیکی مورد نیاز سامانه های سلامت محور نسبت به راه اندازی و فعال سازی پایگاه ها و موتور قواعد ملی سلامت مرجع کدینگ مرجع استعلام تعرفه ها مرجع استعلام کاربران نظام سلامت مرجع کد سیام واحدهای ارائه خدمات سلامت اقدام نماید.

ج- زیر ساخت فنی و امنیب رایالیکی (سایبری):

1. وزارت مکلف است مطابق بند (الف) ماده (۱۰۷) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳ و آیین نامه اجرایی آن حداکثر تا سال دوم اجرای قانون یادشده شبکه ملی سلامت (شمس) را به زیر ساخت یکپارچه ابری دولت هوشمند متصل نماید.
2. وزارت مکلف است ضمن تقویت مرکز داده اصلی موجود نسبت به ایجاد مراکز داده پشتیبان در حداقل سه منطقه از کشور با ظرفیت و تجهیزات کافی و پیاده سازی سامانه (سیستم) همگام سازی خودکار بین مراکز داده و با اتصال به زیر ساخت یکبارجه اسری دولت هوشمند مطابق با بند (الف) ماده (۱۰۷) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳ و آیین نامه اجرایی آن تا پایان سال سوم قانون یاد شده، اقدام نماید.
3. وزارت مکلف است حداکثر تا پایان شهریور ماه ۱۴۰۵ ضمن توسعه و تکمیل مرکز تبادل داده سلامت با رعایت قانون مدیریت داده ها و اطلاعات ملی مصوب ۱۴۰۱، نسبت به بکارگیری کامل ظرفیت دریافت و ذخیره اطلاعات در این مرکز با استفاده از اطلاعات تمامی مراکز ارائه دهنده خدمات سلامت اقدام نماید.
   تبصره ۱- کلیه مراکز ارائه دهنده خدمات سلامت اعم از دولتی عمومی غیر دولتی خصوصی و خیریه موظف به ارسال اطلاعات به پایگاه ملی سلامت هستند.
   تبصره ۲- صدور هرگونه پروانه و مجوز فعالیت و یا تمدید آن توسط وزارت و دانشگاه و دانشکده های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی و سایر خدمت دهندگان حوزه سلامت اعم از دولتی، عمومی غیر دولتی خصوصی خیریه سازمان نظام پزشکی کشور سازمان نظام پرستاری و سازمان بهزیستی کشور برای کلیه مراکز ارائه دهنده خدمات سلامت منوط به اخذ تأییدیه مبادله اطلاعات با مرکز تبادل داده سلامت از وزارت می باشد.
   تبصره ۳- اجرای این بند در خصوص نیروهای مسلح مطابق تفاهم بین وزارت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و ستاد کل نیروهای مسلح می باشد.
4. به منظور ارتقای سطح امنیت مراکز داده سلامت در سطح ستاد مرکزی وزارت و مراکز پشتیبان وزارت مکلف به راه اندازی مرکز عملیات امنیت (SOC) پیاده سازی و عملیاتی نمودن استاندارد ( (ISMS) و راه اندازی تیم پاسخگویی سریع به سوانت شبکه های رایانه ای (CERT) تا پایان سال سوم قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳ می باشد.
5. وزارت مکلف است نسبت به استقرار و بهره برداری از سازوکارهای امضای الکترونیک برای کلیه استاد فرآیندها و سامانه هایی که تأیید اصالت صحت و انکار ناپذیری آنها ضروری است نظیر سامانه های صدور گواهی ولادت گواهی فوت ارائه اسناد پزشکی الکترونیکی به مراجع قانونی نظیر پزشکی قانونی نشان دار کردن بیماران مشمول استفاده از صندوق حمایت از بیماران خاص و صعب العلاج، استاد مرتبط با تحویل داروهای مخدر به مراکز و یا تجویز این داروها به بیماران نیازمند در مراکز مجاز ابلاغ های الکترونیکی کاربران نظام تنظیم گری کاروری و غیره اقدام نماید.
   تبصره– فهرست مواردی که استفاده از امضای الکترونیک برای آنها ضروری است ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این سند توسط وزارت تعیین می شود.

چ- چارچوب پرونده الکترونیک سلامت:

1.  وزارت موظف است ظرف دو سال از تاریخ ابلاغ این سند الگوی یکپارچه پرونده الکترونیک سلامت را مبتنی بر اصول زیر و مشتمل بر دو درگاه به شرح زیر پیاده سازی نماید.
   ۱-۱- اتصال تمامی سامانه های مراکز ارائه دهنده خدمات و کالای سلامت.
   ۱-۲- مبتنی بر نظام تنظیم گری – کاروری.
   ۱-۳- معماری انعطاف پذیر و توسعه پذیر.
   ۱-۴- رعایت استانداردهای ملی و بین المللی.
   ۱-۵- احراز هویت امن.
   ۱-۶- ثبت و نگهداری تمامی رویدادهای سلامت شهروندان در پایگاه داده متمرکز.
   ۱-۷- سازوکارهای همگام سازی خودکار با سامانه های مراکز ارائه دهنده خدمات و کالای سلامت.
   ۱-۸- تضمین کامل و جامع امنیت و محرمانگی داده ها بر اساس استانداردهای حفاظت از اطلاعات.
   ۱-۹- درگاه شهروندی به منظور دسترسی امن به پرونده سلامت شخصی و دارای قابلیت های زیر:
   ۱-۹-۱- مشاهده سوابق پزشکی نتایج آزمایش ها و نسخه های دارویی و سایر اطلاعات تجمیع شده فرد در سامانه های سلامت مربوط.
   ۱-۹-۲- امکان به اشتراک گذاری اطلاعات با پزشکان منتخب.
   ۱-۱۰- درگاه ویژه ارائه دهندگان خدمات سلامت برای دسترسی پزشکان و گروه کادر درمان به سوابق پزشکی دارای قابلیتهای زیر:
   ۱-۱۰-۱- دسترسی متناسب با نقش و مسئولیت افراد و گروه ها بر اساس سند مدیریت دسترسی اطلاعات سلامت شهروندی و حفظ حریم خصوصی.
   ۱-۱۰-۲- ثبت و به روزرسانی داده های اطلاعات تشخیصی و درمانی.
   ۱-۱۰-۳- پشتیبان تصمیم گیری بالینی.
   ۱-۱۰-۴- تبادل اطلاعات با سایر مراکز درمانی بر اساس سند مدیریت دسترسی اطلاعات سلامت شهروندی و حفظ حریم خصوصی.
2. وزارت و سازمان برنامه و بودجه کشور باید تکلیف مذکور در ماده (۶۰) قانون تجارت الکترونیکی مصوب ۱۳۸۲ با اصلاحات بعدی شامل نحوه دسترسی پردازش، استفاده، به اشتراک گذاری و حفاظت از اطلاعات سلامت شهروندان با رعایت قانون مدیریت داده ها و اطلاعات ملی مصوب ۱۴۰۱ را ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این سند به انجام برسانند.
3. وزارت بر اساس سند مدیریت دسترسی اطلاعات سلامت شهروندی و حفظ حریم خصوصی با ایجاد سامانه مدیریت دسترسی این امکان را برای هر شهروند و یا افراد مجاز از سوی وی ایجاد کند که از طریق درگاه شهروندی رضایت خود را به طور دقیق و جزئی برای دسترسی به داده ها بر اساس نوع داده نتایج آزمایش یادداشتهای سلامت روان و غیره) گیرنده (پزشک متخصص محقق و غیره هدف مراقبت بالینی پژوهش و غیره) و مدت زمان مشخص نماید. سامانه باید فهرست دقیق و غیر قابل تغییر از تمام دسترسی ها به داده ها که برای شهروند قابل مشاهده باشد را در خود نگهداری کند. هر گونه استفاده پژوهشی از داده های سلامت باید به گونه ای باشد که شهروند از طریق آن داده ها قابل شناسایی نباشد داده ها بی نام شده باشد و منوط به سازوکار رضایت اختیاری وی باشد.

ح- استقرار نظام یکپارچه استحقاق سنجی و مدیریت هوشمند چرخه مالی سلامت:

در راستای اجرای جزء (۴) بند (الف) ماده (۶۹) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران سوب ۱۴۳ و به منظور استقرار کامل نظام استحقاق سنجی تبادل الکترونیکی استاد سلامت و حاکمیت هوشمند بر جریان مالی ارائه خدمات دستگاههای زیر مکلف به انجام اقدامات به شرح زیر می باشند:

1. کلیه سازمان های بیمه گر پایه و تکمیلی مکلفند ظرف هجده ماه از تاریخ ابلاغ این سند. زیر ساخت فنی لازم برای ارائه و بسرویسهای (API) استاندارد و برخط را فراهم آورند. این وب سرویس ها باید قادر به انجام سه وظیفه اصلی زیر به صورت آنی (Real-time) باشند:
   ۱-۱- استعلام استحقاق تأیید وضعیت پوشش بیمه ای فرد.
   ۱-۲- تبادل اسناد الکترونیک سلامت.
   ۱-۳- اعلام میزان دقیق تعهد محاسبه و اعلام دقیق سهم سازمان بیمه گر و سهم نهایی قابل پرداخت توسط بیمار فرانشیز) بر اساس قواعد پوشش بیمه ای داخلی خود
2. وزارت مکلف است با هدف ایجاد یک نقطه اتصال واحد امن و هوشمند برای کل نظام سلامت درگاه ملی استعلام و تجمیع قواعد بیمه سلامت را به عنوان بخشی از مرکز تبادل داده سلامت حداکثر تا پایان سال دوم قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳ برای هر شهروند و یا افراد مجاز از سوی وی ایجاد و عملیاتی نماید. این درگاه به عنوان یک واسطه هوشمند عمل کرده و وظایف زیر را بر عهده دارد.
   ۲-۱- دریافت در حواست استعلام دریافت یکپارچه درخواستهای استحقاق سنجی از سامانه های تمامی ارائه دهندگان خدمات سلامت.
   ۲-۲- مسیریابی هوشمند شناسایی خودکار بیمه گرهای پایه و تکمیلی هر شهروند و ارسال همزمان درخواست به وب سرویس های مربوطه
   ۲-۳- تجمیع پاسخ ها دریافت پاسخ از تمامی بیمه گران و تجمیع آنها برای محاسبه دقیق و نهایی سهم بیمار.
   ۲-۴- ارائه پاسخ واحد ارسال یک پاسخ نهایی و یکپارچه به سامانه ارائه دهنده خدمت.
3. ارائه دهندگان خدمات و کالاهای سلامت مکلفند برای تمامی خدمات سرپایی و بستری فرآیند استحقاق سنجی و تعیین سهم بیمار را صرفاً از طریق اتصال به درگاه ملی استعلام و تجمیع قواعد بیمه سلامت انجام دهند. به این ترتیب بیمار در زمان دریافت خدمت، صرفاً ما به التفاوت هزینه سهم نهایی خود را پرداخت نموده و نیازی به پرداخت کامل وجه و طی فرآیندهای بازپرداخت از بیمه تکمیلی نمی باشد.

خ- به منظور فراهم سازی بستر یکپارچه در سطح یک تا سطوح تخصصی و فوق تخصصی خدمات سلامت وزارت مکلف است با همکاری ذی نفعان مرتبط برنامه ملی توسعه نظام الکترونیک پزشک خانواده و استقرار نظام ارجاع الکترونیک را ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این سند تدوین و پس از تایید کارگروه سلامت الکترونیک کشور به تصویب هیئت وزیران برساند. در این برنامه رعایت الزامات زیر ضروری است.

1. تمامی فرایندهای مرتبط با سطح اول ارائه خدمات (پزشک خانواده) شامل ثبت اطلاعات بیماران درخواست و پاسخ ارجاعات صدور و تأیید خدمات بیمه ای و سایر خدمات تشخیصی و درمانی به صورت الکترونیکی در مرکز تبادل داده سلامت انجام پذیرد.
2. کلیه ارائه دهندگان خدمات سلامت دولتی عمومی غیر دولتی خصوصی و خیریه موظفند خدمات مرتبط با سطح اول ارائه خدمات پزشک خانواده اعم از درخواست و بازخورد ارجاعات صدور و تأیید خدمات بیمه ای و سایر خدمات تشخیصی و درمانی را به صورت الکترونیکی و منطبق بر استانداردهای ابلاغی در مرکز تبادل داده سلامت انجام دهند.
3. نظام ارجاع الکترونیک به گونه ای استقرار یابد که ارجاع بین سطوح مختلف خدمات تخصصی و فوق تخصصی در تعامل با مرکز تبادل داده سلامت و با رعایت سطوح دسترسی بر اساس سند مدیریت دسترسی اطلاعات سلامت شهروندی و حفظ حریم خصوصی به صورت یکپارچه صورت پذیرد.
4. وزارت موظف است بر حسن اجرای یکپارچگی داده ها امنیت و محرمانگی و کیفیت فرایندهای الکترونیکی نظارت نموده و گزارش پایش عملکرد را در فواصل زمانی معین به کارگروه سلامت الکترونیک کشور ارائه نماید.
5. وزارت با همکاری دانشگاه های علوم پزشکی و سایر دستگاه های ذی ربط آموزش و فرهنگ سازی لازم جهت به کارگیری سامانه پزشک خانواده و نظام ارجاع الکترونیک را برای ارائه دهندگان خدمات سلامت و شهروندان فراهم و اجرا نماید.

د- برنامه های آموزش و مدیریت تغییر:

1. وزارت موظف است ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این سند برنامه جامع آموزش کارکنان نظام سلامت و دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته های علوم پزشکی را در حوزه سلامت الکترونیک تدوین نماید. همچنین این وزارت با همکاری سازمان نظام پزشکی کشور، سازمان نظام پرستاری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مؤسسات مهارتی حرفه ای کشور دوره های آموزشی مهارتهای الکترونیک را برای ارائه دهندگان خدمات سلامت و برنامه های آموزش عمومی سواد سلامت الکترونیک را برای شهروندان تدوین و آنها را در قالب برنامه ها و رسانه های مختلف ارائه نماید.
2. وزارت با همکاری سازمان نظام پزشکی کشور و سایر انجمنهای حرفه ای موظف به تدوین استراتژی ملی مدیریت تغییر که مشتمل بر موارد زیر است میباشد.
   ۲-۱- یک برنامه رسمی برای باز طراحی جریان کاری بالینی با مشارکت فعال پزشکان و پرستاران.
   ۲-۲- ایجاد یک شبکه ملی از متخصصان داده ورزی انفورماتیک برای پشتیبانی از ارائه دهندگان خدمات در حین و پس از پیاده سازی.
   ۲-۳- تعریف شاخص های کلیدی عملکرد (KPIs) برای نظارت بر رضایت کاربر و قابلیت استفاده از سامانه (سیستم) همراه با سازوکارهایی برای بازخورد و بهبود مستمر.

ذ- چارچوب تأمین مالی پایدار توسعه بوم سازگان (اکوسیستم) و توزیع عادلانه منابع سلامت الکترونیک:

الگوی (مدل) تأمین مالی و منابع مالی به شرح زیر است:

1. منابع عمومی: شامل اعتبارات پیش بینی شده برای بخش سلامت و اعتبارات لازم برای ایجاد توسعه و نگهداری زیر ساختهای هسته شامل مرکز تبادل داده سلامت، امنیت رایانیکی (سایبری پایگاههای داده مرجع و شبکه ملی سلامت (شمس)) به عنوان کالای عمومی که به پیشنهاد وزارت توسط سازمان برنامه و بودجه کشور در لوایح بودجه سنواتی پیش بینی و با رعایت سازوکار ماده (۳۰) قانون برنامه و بودجه کشور مصوب ۱۳۵۱ تخصیص داده میشود. این منابع دسترسی پایه و فراگیر به خدمات ضروری را برای عموم شهروندان تضمین مینماید.
2. منابع اختصاصی (درآمد حاصل از خدمات سلامت الکترونیک): تعرفه های حاصل از بهره برداری از خدمات سلامت الکترونیک از جمله خدمات منتخب ارزش آفرین که مدیر به افزایش بهره وری یا کاهش هزینه ها برای ذی نفعان مانند سازمانهای بیمه گر، ارائه دهندگان خدمات و کسب و کارها می شود.
3. سازوکار تعرفه گذاری شفاف و مشارکتی: به منظور تعیین عادلانه و شفاف تعرفه خدمات ارزش آفرین کمیسیون تعرفه گذاری خدمات سلامت الکترونیک با عضویت نمایندگان تام الاختیار وزارت (رئیس)، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات سازمان برنامه و بودجه کشور، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران سازمانهای بیمه گر پایه سازمان نظام پزشکی کشور سازمان نظام صنفی رایانه ای و نمایندگان انجمن های حمایت از حقوق بیماران تشکیل میشود. این کمیسیون مسئولیت بازنگری و پیشنهاد سالانه تعرفه برای هر یک از خدمات ارزش آفرین به جز فناوری المالاء ان لات به تصویب در مراجع قانونی ذی صلاح را بر عهده دارد و مکلف است ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این سند تعرفه یادشده را تدوین نماید.
   مبالغ مصوب این کمیسیون مبنای پرداخت به ارائه دهندگان خدمات سلامت رقومی (دیجیتال) و سامانه های الکترونیکی در بخشهای مختلف قرار گرفته و در قالب قراردادهای خرید خدمت از سوی دستگاههای اجرایی سازمانهای بیمه گر پایه و تکمیلی و سایر نهادهای ذی ربط پرداخت خواهد شد. موضوع قرارداد با واحدهای ارائه دهنده خدمت صرفاً از طریق کاروران (اپراتورهای) سلامت انجام میشود و کاروران (اپراتورها) مکلفند بر اساس تعرفه های مصوب با این واحدها قرارداد منعقد نمایند. همچنین کلیه سکوها، بسترها و سامانه های ارائه دهنده خدمات سلامت الکترونیک در صورتی مشمول بهره مندی از مزایای تعرفه های موضوع این بند خواهند بود که تحت نظارت مدیریت و قرارداد مستقیم کاروران (اپراتورهای مجاز فعالیت نمایند.
   به منظور حمایت از نوآوری و ایجاد خدمات ارزش آفرین کمیسیون یادشده می تواند تعرفه تشویقی که تخصیص آن منحصراً منوط به اثبات مستند و قابل اندازه گیری بهبود در نتایج قطعی نظیر شاخصهای بالینی و کارایی اقتصادی و با راستی آزمایی مستقل ادعاها، صرفاً از طریق تحلیل داده های استخراج شده از مرکز تبادل داده سلامت ملی می باشد تعیین نمایند.
4. چارچوب مشارکت عمومی – خصوصی: کارگروه سلامت الکترونیک کشور ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این سند چارچوب دقیق مشارکت عمومی – خصوصی را تدوین می نماید. این چارچوب باید به طور دقیق شامل نقش حقوقی و عملیاتی کاروران فرآیند شفاف تدارکات و مناقصات الگو ( مدل های تقسیم خطر ریسک) بین دولت و شرکای خصوصی دستورالعمل های روشن در مورد مالکیت داده و مالکیت معنوی یک الگوی مدل) پرداخت مبتنی بر ارزش که در آن به کاروران بر اساس پایداری سامانه سیستم سرح پذیرش و سهم در بهبود نتایج سلامت، پاداش داده می شود، باشد.
5. ایجاد صندوق توسعه و عدالت در سلامت الکترونیک به منظور تضمین شفافیت مالی توزیع عادلانه منابع و پیشگیری از فساد یک حساب اختصاصی تحت عنوان صندوق توسعه و عدالت در سلامت الکترونیک کشور نزد خزانه داری کل کشور به شرح زیر با رعایت تشریفات قانونی ایجاد می شود.
   ۵-۱- ورودی صندوق کلیه درآمدهای حاصل از تعرفه های خدمات ارزش آفرین به صورت مستقیم به این حساب واریز می گردد.
   ۵-۲- خروجی و مصارف صندوق منابع این صندوق، صرفاً و منحصراً برای موارد زیر و تحت نظارت کارگروه سلامت الکترونیک کشور در چارچوب قوانین هزینه خواهد شد.
   ۵-۲-۱- پرداخت هزینه های خرید خدمت از کاروران زیر ساخت هسته بر اساس قرارداد.
   ۵-۲-۲- سرمایه گذاری مجدد برای ارتقاء نوآوری و امنیت زیر ساختهای ملی
   ۵-۲-۳- تخصیص یارانه هدفمند برای تضمین دسترسی عادلانه ارائه دهندگان خدمت و شهروندان در مناطق کم برخوردار و حمایت از گروه های آسیب پذیر
   ۵-۲- شفافیت گزارش عملکرد مالی درآمدها و هزینه ها این صدوق باید به صورت سالانه توسط وزارت به اطلاع عموم برسد.

ر- پایش و رصد داده های سلامت و بهره گیری از هوش مصنوعی:

1. وزارت مکلف است با پایش و رصد داده های سلامت بر کمیت و کیفیت کلیه جریانهای داده از مبدا تا پایگاه ملی اطلاعات سلامت و پرونده الکترونیک سلامت نظارت نماید چارچوب فعالیت های نظارتی و ارزیابی مستمر کلیه ذی نفعان توسط کارگروه ظرف شش ماه به تصویب می رسد.
   تبصره ۱- کلیه فرآیندهای پیش بینی شده در این سند با رعایت قانون مدیریت داده ها و اطلاعات ملی مصوب ۱۴۰۱ انجام خواهد شد.
   تبصره ۲- مسئولیت بررسی کفایت و صحت تبادل داده ها مطابق با نیازهای محتوایی پرونده الکترونیک سلامت شهروندان و به تفکیک هر یک از مراکز ارائه خدمت به مبادی صادر کننده و یا تمدید کننده پروانه های فعالیت با وزارت است.
2. وزارت می تواند با همکاری معاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش بنمان رئیس جمهور و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از ظرفیت شرکتهای دانش بنیان حوزه هوش مصنوعی در کلیه فرآیندهای عملیاتی این سند با رعایت حریم خصوصی مردم و محرمانگی استفاده نماید.
3. حکمرانی و اخلاق هوش مصنوعی چارچوب نظارتی الرامی برای توسعه، اعتبار سنجی و استقرار سامانه (سیستم های هوش مصنوعی در حوزه سلامت مشتمل بر موارد زیر توسط کارگروه سلامت الکترونیک کشور ظرف شش ماه تهیه میشود.
   ۱-۳- الزامات شفافیت قواعد (الگوریتمی و ممیزی سوگیری.
   ۳-۲- یک سامانه (سیستم) طبقه بندی خطر (ریسک برای کاربردهای هوش مصنوعی از ابزارهای اداری کم خطر تا سامانه سیستم های تشخیصی پرخطر.
   ۳-۳- چارچوب حقوقی روشن برای مسئولیت و پاسخگویی در قبال تصمیمات بالینی مبتنی بر هوش مصنوعی.