نشست قضائی در خصوص حق اعتراض شاکی به قرار منع تعقیب در صورت وجود وکیل

تاریخ برگزاری: ۱۳۹۸/۰۷/۱۰

پرسش:

۱- در پرونده ای که شاکی دارای وکیل بوده و پرونده منجر به صدور قرار منع تعقیب شده آیا اعلام اینکه شاکی حق اعتراض به قرار منع تعقیب را دارد می بایست لزوما به وکیل ابلاغ شود و یا اینکه اگر به شاکی صرفا ابلاغ گردد کفایت از ابلاغ می نماید و مهلت ۱۰ روزه از زمان ابلاغ به موکل محاسبه میشود ؟

۲- ضمناً چنان چه در مهلت مقرر حق اعتراض به قرار منع تعقیب به موکل ابلاغ شود لکن وکیل در مهلت مقرر لایحه اعتراضیه را به شعبه ارائه نماید می بایست این قرار مجدداً به وکیل ابلاغ شود یا خیر؟

نظر هیئت عالی:

۱ـ با توجه به مواد ۵ و ۱۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ و لحاظ تبصره ماده ۴۷ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹ اصولاً قرار منع تعقیب (و سایر اوراق قضایی) باید به وکیل ابلاغ شود. بنابراین در فرض پرسش ابلاغ دادنامه به موکل (شاکی) فاقد اثر بوده و مهلت اعتراض از تاریخ ابلاغ به وکیل قابل محاسبه است.

۲ـ با فرض اطلاع وکیل از مفاد قرار منع تعقیب و طرح اعتراض از سوی وی، نیازی به ابلاغ مجدد قرار منع تعقیب نبوده مگر آنکه وکیل مربوطه متقاضی ابلاغ باشد.

نظر اکثریت:

نظر به اینکه در مواردی که شخصی از طرفین نسبت به معرفی وکیل اقدام می نماید، اقدامات قضایی و کلیه ابلاغ ها به شخص وکیل انجام می پذیرد و ابلاغ به موکل محمل قانونی ندارد. لذا از حیث شکلی موضوع مربوط به ابلاغ می بایست به وکیل نیز انجام شود تا نامبرده با اطلاع از محتوای دادنامه بر حسب آن محتوا تقاضای اعتراض یا تجدید نظر داشته باشد.

صرف اطلاع بدون رعایت مقررات ابلاغ قابل ترتیب اثر نیست. چه بسا با انقضاء مدت اعتراض وکیل می تواند متعرض امر ابلاغ دادنامه به خویش شود یا حتی در فرض سوال با تایید قرار منع تعقیب وکیل شاکی می تواند معترض بحث ابلاغ به خویش شود. به نظر میرسد ابلاغ به شاکی کفایت می نماید چرا که اصولا وکیل، نماینده موکل خویش است و موکل اصیل تلقی میشود و همانطور که در ماده ۶۵۶ قانون مدنی در تعریف وکالت آمده: ((عقدی است که بموجب آن، یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می نماید)) و در واقع تمام اموری که وکیل اختیار انجام آنها را دارد به نیابت از اصیل (موکل) صورت میگیرد. و آثار و نتایج حاصل از اعمال صورت گرفته و مسئولیت های ناشی از آن به اصیل بر میگردد و چون طبق ماده ۶۶۲ قانون مدنی وکالت در اموری است که خود موکل می تواند آن را بجا آورد و لذا فرضی بر این است که وکیل و موکل با هم در ارتباط بوده و ابلاغ به وکیل و موکل در حکم واحد میباشد و لذا ابلاغ به اصیل، کفایت از ابلاغ می نماید. و مهلت ۱۰ روزه از زمان ابلاغ محاسبه می شود.

۲- چنانچه در مهلت مقرر حق اعتراض به قرار منع تعقیب به موکل ابلاغ شود لکن وکیل در مهلت مقرر لایحه اعتراضی را به شعبه ارائه نماید این اعتراض وکیل، قرینه بر اطلاع وی از قرار صادره از طریق موکل بوده و با توجه به پاسخ درج شده در شماره یک، نیازی به ابلاغ مجدد قرار به وکیل نمی باشد.

بیشتر بخوانید:

• صدور قرار «منع تعقیب» برای شکایت یک وکیل دادگستری از نمایندگان مجلس

نظر اقلیت:

به نظر میرسد چنانچه شاکی دارای وکیل باشد تمامی اوراق قضایی و آرا از جمله منع تعقیب لزوما باید به وکیل ابلاغ شود و صرف ابلاغ به شاکی کفایت می نماید. ولی چنانچه وکیل در مهلت مقرر لایحه اعتراضیه ارایه نماید این موضوع مبین اطلاع وکیل از قرار منع تعقیب بوده و نیازی به ابلاغ مجدد نیست والا باید به وکیل ابلاغ شود.

نظر ابرازی:

مطابق مقررات قانون آئین دادرسی کیفری ابلاغ کلیه امور مربوط به پرونده لزوما به وکیل ابلاغ شود و ابلاغ به موکل کفایت نمی کند. جواب قسمت دوم هم این است که در هر حال باید به وکیل ابلاغ شود چرا که بدون ابلاغ قرار به وکیل وی از متن مطلع نبوده و هدف و فلسفه ابلاغ همین است که وکیل از نظر قاضی مطلع شود تا بتواند بر مبنای آن اعتراض خود را تنظیم کند.

هر چند با توجه به تبصره ماده ۴۷ ق.ا.د.م در مواردی که وکیل حق وکالت در مرحله بالاتر را داشته باشد دادنامه صادره باید به وکیل ابلاغ شده و مهلت تجدید نظر خواهی یا فرجام خواهی از تاریخ ابلاغ به وکیل محسوب میشود ولی این امر به این معنی نیست که اگر دادنامه به موکل ابلاغ شده و موکل شخصا یا بوسیله همان وکیل یا وکیل دیگر اقدام به اعتراض نماید اقدام مذکور منشاء اثر نبوده و دفتر دادگاه مکلف است دادنامه را مجددا به وکیل قبلی ابلاغ نماید.

طبق مقررات قانون آیین دادرسی کیفری و آئین دادرسی مدنی کلیه امور به پرونده لزوما باید به طرفین پرونده از اصیل یا وکیل ابلاغ شود ابلاغ به طرفین موضوعیت نداشته بلکه زمانیکه وکیل لایحه اعتراضیه به شعبه دادیاری ارایه کرده از صدور قرار مطلع شده و نیازی به ابلاغ به وکیل نیست و باید احراز شود که وکیل از صدور قرار مطلع شده است. اگر احراز نشود (اطلاع وکیل از صدور قرار) باید به وکیل ابلاغ شود.