دیدگاهویژه

یادداشت دکتر خالقی درباره جایگاه حقوقی بازداشت بانوان در اجرای طرح نور عفاف و حجاب

وکلاپرس _ علی خالقی در یادداشتی که روز گذشته ۲۵ فروردین در صفحه اینستاگرامش منتشر کرد، ابعاد حقوقی و قانونی طرح نور حجاب و عفاف را بررسی کرد.

به گزارش وکلاپرس، دکتر علی خالقی (دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران) در یادداشتی از دیدگاه خود نسبت به دستگیری حدود پانصد نفر از زنان و دختران در روز نخست اجرای طرح نور برای جلوگیری از کشف حجاب در تهران نوشت و گفت: دستگیری و سلب آزادی حدود پانصد تن از زنان و دختران در روز نخست اجرای طرح نور در تهران توسط ضابطان در جرم مشهودی که مجازات قانونی آن صرفاً تدابیر جایگزین حبس یا حداکثر یک و نیم میلیون تومان جزای نقدی است، برای رسیدن به اهداف مذکور در ماده ۴۴ «ضرورت» نداشته و منطبق با قانون نیست.

بیشتر بخوانید:

یادداشتی که علی خالقی در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد، به شرح زیر است:

انجام هر اقدامی توسط ضابطان باید برای اهداف مذکور «لازم» و «ضروری» باشد

یک تصور نادرست که در ذهن بسیاری از مأموران و حتی برخی از قضات وجود دارد این است که «در جرائم مشهود، ضابطان دادگستری یک حق مفروض و مسلم برای بازداشت متهم و نگهداری ۲۴ ساعته او دارند.»

به موجب قانون اساسی هیچ کس را نمی توان دستگیر کرد، مگر به حکم و ترتیبی که قانون معین می کند و در صورت عدم رعایت ترتیبات قانونی، بازداشت کننده قابل مجازات است.

در جرائم مشهود، حکم و ترتیب قانونی بازداشت متهم در دو ماده ۴۴ و ۴۶ قانون آیین دادرسی کیفری ذکر شده است. مطابق ماده نخست، در این جرائم، ضابطان می توانند تمام اقدامات «لازم» را به منظور «حفظ آلات، ادوات، آثار، علائم و ادله وقوع جرم و جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم و یا تبانی» انجام دهند. از جمله این اقدامات می تواند «جلب» متهم باشد.

اما به صراحت ماده فوق، چنین اقدامی باید برای اهداف مذکور «لازم» باشد، یعنی «ضرورت» داشته باشد.

مطابق ماده دوم هم اصولاً ضابطان «نمی توانند متهم را تحت نظر نگه دارند» و در جرائم مشهود نیز نگهداری وی توسط آن ها در صورتی مجاز است که این اقدام «برای تکمیل تحقیقات، ضروری باشد.»

انجام هر اقدامی توسط ضابطان باید متناسب با اهمیت جرم و وضعیت متهم باشد

از عناصر تشخیص ضرورت، «تناسب» است، یعنی اقدام ضابط برای حفظ آلات و ادوات جرم و جلوگیری از فرار متهم و… باید متناسب با اهمیت جرم، وضعیت متهم و ادله توجه اتهام به او باشد تا ضرورت داشته باشد.

بنابراین، مثلاً برای حفظ ادله و جلوگیری از فرار متهم به ارتکاب سرقت مشهود که مجازات حبس و شلاق دارد، جلب او مجاز است، اما جلب مالک آپارتمانی مشرف به خیابان که استفاده او از تجهیزات دریافت امواج ماهواره با نصب دیش در بالکن، مشهود است، به منظور حفظ ادله یا جلوگیری از فرار صاحب خانه در جرمی که مجازات آن جزای نقدی است، متناسب نبوده و در نتیجه، «ضرورت» ندارد.

به همین ترتیب، دستگیری و سلب آزادی حدود پانصد تن از زنان و دختران در روز نخست اجرای طرح نور در تهران توسط ضابطان در جرم مشهودی که مجازات قانونی آن صرفاً تدابیر جایگزین حبس یا حداکثر یک و نیم میلیون تومان جزای نقدی است، برای رسیدن به اهداف مذکور در ماده ۴۴ «ضرورت» نداشته و منطبق با قانون نیست.

در صورت جلب نیز متهم باید فوراً به مرجع قضایی (دادسرا و در جرم مذکور که به طور مستقیم در دادگاه مطرح می شود، به دادگاه) اعزام و در مورد او تعیین تکلیف شود. بنابراین، محل حضور و انجام وظیفه مقام قضایی از حیث رعایت «استقلال و شأن قاضی» نیز موضوعیت داشته و عزیمت او به مقر انتظامی برای تفهیم اتهام به متهمان دستگیر شده، صحیح نیست.

‫۳۰ دیدگاه ها

    1. سلام به استادم جناب آقای دکتر خالقی. بزرگوار در نظر داشته باشید که در برخی مواقع، صحنه جرم و نحوه رفتار مرتکب، در تعیین ملاک ضرورت و تناسب ، بر قانون نوشته رجحان خواهند داشت. وقتی ضابط قضایی به افراد قانون شکن تذکر می دهد و ایشان به جای تمکین به قانون به مامور تعرض می نمایند قطعاً تناسب و ضرورت امر تغییر خواهد کرد .

      1. قریب نیم قرن است که خانمها رو به عناوین و روش های مختلف مجبور به داشتن حجاب می‌کنند وروز به روز این حجاب شل تر شده به نطر میرسه سردمداران حکومت خودشون زیاد اعتقادی به این موضوع ندارند به نطر میرسه موضوع سر کار یه میدونند که حجاب بیشتر خودش ایجاد حساسیت میکنه بعلاوه کی دیگه به موی خانها نگاه میکنه الان آقایون خودشون موهاشون خیلی از خانم ها خوشگل تره

  1. بابا نکنید تورو خدا ملتتون رو ازخودتون نرنجونید هر کسی یه حق وحقوقی داره حتی خدا خودش هم اجباری در کارش نذاشته شماشدین کاسه داغ تراز آش اگر خدا دینداری زورکی وحجاب اجباری میخواست رو سر هر زن یه روسری می آفرید یااصلا مو نمیذاشت.تورو به همون خدا کوتاه بیایین بذارین اگرم کاری اشتباهه یادور از شأن وشخصیته خودشون بهش برسن خودشون درک کنن.قدرت هر دولتی به ملتشه ملتتون رو ازخودتون دور نکنید.

      1. کجا اجبار کرده؟؟
        خدا گفته پیامبر به زنان با ایمانت بگو …. . نگفته ای مردان روسری سر زنتون کنین شما مسئول هستین

      2. لا اکراه فی دین،سوره بقره وآیت الکرسی قبل از اون سوره هاست اولای قرآن اول اینهارو بخون بعد به اونجا هم میرسیم

  2. صحبت دختر بی حجابی رو شنیده بودم میگفت دوست دارم اینجوری بگردم خوب مردها نگام نکنن ، اگرم مردی با پوشش نامتعارف بیاد خیابان پس میتونه بگه دوست دارم اینجوری بگردم زنها منو نگاه نکنن . پس هرج و مرج پیش میاد اشخاص باید به قانون کشورشون احترام بزارن .

    1. خدارو شکر که تو این مملکت فقط قانون حجاب که بهش احترام نمیذارن وگرنه بقیه قانون‌ها مثل چی رعایت میشه

  3. قدرت سیاسی اگر مقبولیت نداشته باشه قطعا محکوم به نامشروع بودن هست.
    و من متعجبم چطور آقایان متوجه نیستن برای نابودی ،مردم هر کشوری به مراتب تاثیر گذار تر و خطرناک تر از دشمنی مثل آمریکا یا اسرائیل هستن .
    چون تا زمانی که مردم اراده کنن حکومت ها عمر میکنن و از دست دادن اعتبار و آبرو بین مردم تیشه رو به خود هست .مگر نمیشه مسلمان و غیر مسلمان در کنار هم زندگی کنن؟خدا به پیامبر امر کردن تو مسول کارهای مردم نیستی وظیفه تو فقط ارشاد هست و اختیار اجبار رو از پیامبر سلب کرده. به نظر میرسه شاید اصلا نتیجه ی عکس هدف آقایان باشه یعنی این گریزی مردم!!!

  4. سلام …. اون روزی میاد با همین کارتون باز در گیری تو کشور ایجاد کنید …… شما ها اگه عرضه دارین مامورین برین قاتلین رو بگیرین یا دزدان دیگر …. مردم یک کشور نباشند هیچ کشوری کشور نیست …..اگه مردم رو از خودتون برنجونین مطمعن باشین چوبشو میخورین یک روزی ….با زور گفتن هیچی درست نمیشه خراب هم میشه …….این بعنوان یک حرف ایرانی جماعت هست که کشورشو دوست داره

    1. هرروزمون شده تنش تو کشور وبیرون کشور !!!! تو رو خدا تمرکز کنید رو معیشت مردم،شغل جوانان،مسکن،تا کی باید بچه هامون رو بفرستیم دانشگاه پول خرج کنیم بعد بیان بیکار بشینن وافسرده بشن خودمون تا کی باید از بوق سحر تا بوق غروب مثل چی بدویم بدون یه قرون پس انداز به خدا ظلمه به والله ظلمه

  5. خدا خیر نیرو انتظامی بده
    حداقلش اینه که زنا ناف و خط بالاشون رو میپوشونن
    و یک زره خودشون رو جمع تر کنن
    میخام صد سال سیاه آزادی نباشه وقتی با همسرت میری بیرون از شرم میخای آب بشی بری زیر زمین

  6. بازداشت روزی ۵۰۰ خانم:۳۶۵×۵۰۰=۱۸۲۵۰۰
    فقط در تهران!!!حمله اینچنینی به بانوان این سرزمین اصلا عاقبت خوبی برایتان ندارد.دشمن را اشتباه گرفته اید!این به خود زنی بیشتر شباهت دارد تا اجرای قانون!تحریک جامعه به واکنش فاجعه آفرین سال ۱۴۰۱ به هیچ عنوان با عقلانیت سازگار نیست.

  7. واقعا درعجبم وفتی خدا درقرآن فرمودند لا اکراه فی الدین شما آیا قرآن را قبول ندارید در دین هیچ اجباری نیست روزی صدبار تکرار کنید

    1. اشتباه نکنید. موضوع لا اکراه… مربوط به پذیرش اصل دین هست نه بخشی از اون. کسی که دین اسلام را پذیرفته همه واجبات اون از جمله حجاب را باید بپذیره. در مورد غیر مسلمانها هم چون در کشور اسلامی زندگی میکنن ملزم به رعایت قوانین کشور هستند.
      علاوه بر اون برابر نصصریح قانون کشف حجاب جرم هست.

      1. دین اسلام رو به زور که نمیتونید اجرا کنید اسلام دین رافت هست این بچه ها دین رو به ارث بردن در پذیرش دین به اونها یکجای کار رو اشتباه رفتید بچه شما تو خونه چقدر زور رو میپذیره؟؟این بچه ها در جامعه میشن اجتماع پس زور پذیر نیستن،،شما نمیتونید با این حرف ها اونا رو قانع کنید اینها نسل هوشیار وحاضر جوابی هستن

      2. دین در بدو تولد از پدرومادر به بچه میرسه وبدون اینکه اون بچه شیرخوار اختیار ی داشته باشه تو شناسنامش ثبت میشه وقتی بزرگ بشه اگه بگه من این دین رو نمیخوام میگن ملحده ومجازاتش مرگه

      3. آقا حسین ؛به هر مصوبه مجلس قانو ن نمی گن ، وقتی بهش قانون میگن که مورد قبول اکثریت مردم باشه والا هیچ ارزشی ندارد

  8. خداوند زنان بی حجاب رودوسداره نوراینومیگه زنان باهم برابرند ماارمجازات نور زلزله ها عفونت سیل ترس داریم ب خداپناه میبریم

  9. حالامگه تمام بازداشتهای ۴۰ساله منطبق برقانون بوده؟؟دل خجسته ای داری استاد!!!راجبه جرم مشهود صدیقی واعتراف خودش بعدیکماه تقدیرش هم کردن!!!!!

  10. کسی که از قانون شکن حمایت می کند خودش مجرم است و قانون شکنی توجیه می کند؛ مع الاسف در حامعه قاطعیت لازم برای برخورد با مجرم نیست! بی‌حجابی یا اختلاس و …

  11. متاسفانه عده ای آگاه نیستن به اینکه حجاب بهانه ای هست برای ازبین بردن کیان خانواده و از بین بردن بخش اسلامی نظام و بردن جامعه به سوی بی تفاوتی و ولنگاری و بی بند و باری و در نهایت سقوط غیرت و ارزشهایی که بخاطرش خون پاک جوانان ما بر خاک ریخته شد.
    خدا قوت به نیروی انتظامی و امیدوارم این کار با نهایت قدرت انجام شه و استمرار داشته باشه.
    و با هتاکان به اشد وجه برخورد شه.

  12. درسته آمریکا به خاطر ترس از روس وانگلیس وفرانسه که استعمارگران پشت پرده ی ایران هستند به خاطر مردمانش می‌ترسد وجنگ به راه نمی اندازد ولی اینا باهمین جاهلیت داخلی دخل خودشون رومیارن که روس وانگلیس وفرانسه مجبور بشن دوباره حکومت دیگری رو درایران بزارن همانطور که رضا شاه رابرداشتند پسرش راگذاشتند و…. چرچیل : (دیگر برای استعمار یک کشور نیازی به جنگ یااستقرار نظامی نیست تنها کافیست احمق ترین افراد آن جامعه را به حکومت آن کشور بنشانید)

  13. بخاین نخاین مردم کارخودشونومیکنن.د… وگر نه فکرمیکردین که به اسم دین چه کردیم که مردم دارن ازما فرارمیکنن.

  14. شما را بخدا کلمات زیبایی چون نور و عفاف و حجاب را با این کارهای سخیف و مردم آزارتان لکه دار نکنید؛ باباجان دست از سر ملت مظلوم ایران بردارید مگر خودتان خواهر و مادر ندارید؛ ملت هم از بیگانه باید بخورن هم از خودی، حکومت شاید با کفر ادامه بیابد اما با ظلم هرگز.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا