وکلاپرس- دکتر محسن برهانی استاد دانشگاه تهران و وکیل دادگستری که این روزها نظراتش در فضای مجازی با استقبال گسترده ای از مخاطبان مواجه شده است در یادداشتی جدید افرادی که نهی ار منکر می کنند را مخاطب خود قرار داده است.
به گزارش وکلاپرس دکتر برهانی در این یادداشت که با عنوان «وهم ناهی» منتشر شده است شرایط نهی از منکر را اعلام کرده و اقدامات امروزه ناهیان از منکر را لج‌بازی و عقده‌گشایی شخصی توصیف کرده است.
متن یادداشت به شرح ریر است:
وهم ناهی
مخاطب این نوشته دوستان و عزیزان متشرّعی هستند که می‌خواهند نسبت به دستور خداوند انجام وظیفه کنند و به امر به معروف و نهی از منکر بپردازند.
اول. امر به معروف و نهی از منکر یکی از فروعات مسلّم شرعی است که اهمیت و جایگاه آن در آیات و روایات مختلف مورد تأکید قرار گرفته است.
دوم. نهی از منکر دارای احکام مختلفی در فقه اسلامی است و فقها اتفاق نظر دارند که بر ناهی از منکر واجب است قبل از نهی از منکر، احکام و شرایط نهی از منکر را بیاموزد تا به‌واسطه ناآگاهی بجای ثواب، گناه نکند و از خطوط قرمز شرع عبور ننماید.
سوم. نهی از منکر مانند بسیاری از واجبات، شرایطی دارد که از نظر شرعی، این واجب الهی باید با شرایطش انجام شود و عدم رعایت شرایط، خروج از قلمرو شریعت است.
چهارم. از نظر شرعی، «احتمال تأثیر» شرط واجب شدن نهی از منکر است یعنی ناهی از منکر باید احتمال عقلایی بدهد (نه اینکه چند درصد) اگر نهی کرد، بر کلامش اثری مترتّب می‌شود. اگر ناهی از منکر چنین احتمال تأثیری ندهد اصلاً نهی از منکر، وجوب شرعی پیدا نمی‌کند.
بیشتر بخوانید:
- یادداشت دکتر محسن برهانی درباره توقیف خودرو به علت عدم رعایت حجاب
- گفت‌و‌گوی محسن برهانی با اعتماد درباره سرگذشت تغییرش از یک فرد مذهبی خشک به انسان کنونی؛ پس از سفر به آلمان
پنجم. اگر ناهی از منکر بنا بر تشخیص خود، شرط وجوب را احراز کرد یعنی به این نتیجه رسید که حرف و نهی‌اش اثر دارد و نهی از منکر بر او شرعاً واجب است لذا خانمی بی‌حجاب را، نهی از منکر کرد اما خانم بی‌حجاب واکنش تند نشان داد یا بی‌محلی کرد یا پاسخ سردی داد. حال تکلیف چیست؟
اولاً این واکنش اثبات می‌نماید که ناهی از منکر در خصوص شرط «احتمال تأثیر» اشتباه کرده است و در حقیقت نهی از منکر بر او واجب نبود و وی توهّم تأثیرگذاری داشت.
ثانیاً بعد از واکنش سرد یا تند خانم بی‌حجاب، هیچ تکلیف و وظیفه شرعی بر عهده ناهی از منکر نیست. فقط باید سکوت نماید. توهین، سر و صدا کردن، اصرار بر ادامه گفتگو، تلاش برای اقناع، ممانعت از تردد و نگهداشتن شخص تا رفع منکر، تحریک سایرین به وارد شدن به میدان، عکاسی، تماس با پلیس، شعار دادن علیه افراد و دهها رفتار دیگر هر چه باشد اسمش نهی از منکر نیست. این اقدامات لج‌بازی و عقده‌گشایی شخص است و واکنشی است به ضایع و خیط شدن و اسمش نهی از منکر نیست.
با توجه به نکات فوق روشن می‌شود که بسیاری از نهی از منکرها، شرعاً نهی از منکر محسوب نمی‌شود و خود، منکری است که باید مورد نهی قرار گیرد. اگر شرایط شرعی نهی از منکر توسط ناهیان در روابط میان شهروندان رعایت شود، اساساً هیچ نوع درگیری شکل نخواهد گرفت. غالب درگیری‌ها ناشی از دو امر است؛ تشخیص غلط ناهی در احتمال تأثیر و اصرار ناهی بر نهی پس عدم تأثیرگذاری.
اول احکام را بیاموزیم سپس احساس تکلیف کنیم.
منبع: تلگرام دکتر برهانی