نحوه رسیدگی به اعتراضات اشخاص نسبت به اطلاعات و اطلاعیه‌های خرید و فروش و بارنامه در فرآیند حسابرسی و دادرسی مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده

یخشنامه سازمان امور مالیاتی با موضوع نحوه رسیدگی به اعتراضات اشخاص نسبت به اطلاعات و اطلاعیه‌های خرید و فروش و بارنامه در فرآیند حسابرسی و دادرسی مالیات بر درآمد و مالیات برارزش‌افزوده

مورخ ۱۴۰۳/۶/۷

در خصوص نحوه برخورد و اقدام پیرامون اطلاعیه‌های واصله از سامانه‌های مالیاتی موضوع این بخشنامه موارد ذیل را مقرر می‌دارد:

۱- تعاریف

در این بخشنامه، واژه‌ها و اصطلاحات در معانی زیر به کار رفته است.

۱-۱- سامانه‌های مالیاتی:

الف) آن بخش از سامانه صورت معاملات فصلی موضوع ماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌های. مستقیم اصلاحی ۱۳۸۰ و ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی ۱۳۹۴ که اطلاعات و اطلاعیه‌های آن مستقیماً از سوی فعالین اقتصادی بخش خصوصی درج و ثبت می‌شود.

ب) آن بخش از سامانه‌های صورت معاملات فصلی موضوع ماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی ۱۳۸۰ و ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی ۱۳۹۴ که اطلاعات و اطلاعیه‌های آن مستقیماً توسط اشخاص غیردولتی یا غیر عمومی (عمومی نظیر شهرداری) یا اشخاصی که عهده دار مأموریت عمومی موضوع بند ب ماده ۱ قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد مصوب سال ۱۳۹۰ نیستند، صادر می‌شود.

(ج) هر گونه سامانه‌ای که به هر نحو محتوی اطلاعات و اطلاعیه‌های مرتبط با بارنامه‌ها باشد.

۲-۱- طرف اول:

ثبت کننده اطلاعات در سامانه‌های مالیاتی از قبیل ثبت کننده معامله در سامانه صورت معاملات فصلی یا فرستنده کالا مانند فرستنده بار در بارنامه‌های مندرج در سامانه‌های مالیاتی، کلیه اشخاص ثالثی که اطلاعات یا اطلاعیه‌ها به خود را مطابق مفاد بند ۲ این بخشنامه ثبت کرده باشد، چنانچه هیچ گونه اسناد مثبته‌ای بدست نیاید، اداره امور مالیاتی طرف دوم امکان قانونی اعمال اطلاعات و اطلاعیه‌های یاد شده را در رسیدگی به پرونده طرف دوم، نخواهد داشت. مصداق اسناد مثبته (مطابق مفاد بند (۱-۴) این بخشنامه) که در رسیدگی و تشخیص استفاده شده است؛ می‌بایست در کاربرگ حسابرسی مالیاتی ذکر گردد.

۴- در صورتی که پرونده در مرحله بررسی در اجرای ماده ۲۳۸ قانون مالیات‌های مستقیم باشد و اعتراض مودی در خصوص اشتباه بودن اطلاعات منتسب به وی صورت پذیرد، مسئول یا مسئولان مربوط موظفند بررسی مقتضی یا استعلامات لازم را به عمل آورده و در صورتی که اسناد مثبته‌ای مبنی بر رد اعتراض طرف دوم بدست نیاید، اقدام به رفع تعرض از برگ تشخیص مالیات نمایند. در صورتی که اسناد مثبته‌ای صرفاً برای بخشی از اطلاعات یا اطلاعیه‌ها بدست آید ماموران مالیاتی صرفاً مجاز به صدور برگ تشخیص برای همان بخش خواهند بود.

۵- چنانچه پرونده در مرحله دادرسی مالیاتی باشد:

در شرایط اعتراض طرف دوم به انتساب اطلاعات یا اطلاعیه به وی، در صورت ارجاع پرونده مالیاتی به هیات‌های حل اختلاف مالیاتی، هیات مزبور در صورت عدم ارائه اسناد مثبته از جانب اداره امور مالیاتی، با استناد به اظهارات طرف دوم مبنی بر عدم انتساب اطلاعات یا اطلاعیه به وی، اقدام به صدور رای مبنی بر رفع تعرض از طرف دوم و در صورت شمول مرور زمان وفق تبصره ماده ۱۵۷ ق.م.م صدور رای مبنی بر مطالبه مالیات از مودی واقعی می‌نماید.

تبصره- در مواردی که به منظور احراز واقعیت و تکمیل مستندات از ادارات امور مالیاتی، استعلام به عمل می‌آید؛ ادارات مذکور مکلفند نسبت به ارسال پاسخ جامع و کامل اقدام نمایند. ارائه پاسخ مبهم و غیر صریح در حکم عدم وجود اسناد مثبته خواهد بود. عدم ارائه اسناد مثبته در پاسخ نیز در حکم پاسخ مبهم و غیر صریح است.

۶- چنانچه علی‌رغم عدم احراز استناد اطلاعات یا اطلاعیه‌ها به طرف دوم، مطابق مقررات این بخشنامه اقدام نشود و برگ تشخیص یا رای هیات حل اختلاف مالیاتی قطعی شده و غیرقابل اعتراض در مراجع حل اختلاف مالیاتی درون سازمانی باشد، طرف دوم می‌تواند شکایت خود را در این خصوص به دادستانی انتظامی مالیاتی اعلام نماید. در این صورت، مرجع مذکور موظف است؛ موضوع را مطابق مفاد این بخشنامه بررسی کرده و در صورت تأیید شکایت طرف دوم، موضوع را جهت اجرای تبصره (۲) ماده ۳۰ آیین نامه اجرایی موضوع ماده ۲۱۹ قانون مالیات‌های مستقیم به اداره امور مالیاتی طرف دوم ارجاع نماید. دادستان انتظامی مالیاتی موظف است متخلف با متخلفین را مورد پیگرد قرار دهد.

تبصره- در صورت عدم اجرای صحیح مفاد این بند، طرف دوم می‌تواند مراتب را به دبیر ویژه حقوق شهروندی کمیته سلامت اداری و صیانت از حقوق مردم سازمان (دفتر حقوقی و قراردادهای مالیاتی) گزارش نماید.

۷- کلیه ماموران مالیاتی موظفند حسب بررسی‌های بعمل آمده وفق این بخشنامه در مواردی که موضوع از مصادیق ماده ۲۷۴ قانون مالیات‌های مستقیم باشد حسب شیوه نامه اجرایی مواد ۲۷۴ الی ۲۷۷ قانون مزبور اقدام کنند. همچنین اداره امور مالیاتی طرف اول موظف است در کلیه مواردی که اطلاعات و اطلاعیه‌های موجود در سامانه‌های مالیاتی مورد تایید طرف دوم نباشد، جریمه‌های موضوع ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم مبنی بر ثبت معاملات غیرواقعی را از ارسال کننده اطلاعات، در صورت احراز غیرواقعی بودن، مطالبه نماید و به دلیل عدم احراز شرایط مقرر در ماده ۱۹۱ قانون مذکور، از بخشودگی جرایم مالیاتی خودداری نمایند.

تبصره- اداره امور مالیاتی طرف دوم موظف است در مواردی که عدم تایید طرف دوم نسبت به اطلاعات و اطلاعیه‌های سامانه‌های مالیاتی، مطابق بند ۲ این بخشنامه در سامانه‌های مذکور ثبت نشده است، مراتب این عدم تایید را به اداره امور مالیاتی طرف اول اطلاع دهد و اداره امور مالیاتی طرف اول نیز مطابق مفاد این بند اقدام به اخذ جرایم خواهد نمود.

۸- مفاد این بخشنامه در خصوص کلیه اطلاعات یا اطلاعیه‌های مندرج در سامانه‌های مالیاتی، ناظر بر پیش از تاریخ ابلاغ آن که مالیات متعلقه پرداخت نشده باشد نیز، مجری است.

۹- با صدور این بخشنامه مفاد کلیه دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های پیشین مغایر از جمله تمامی مفاد دو دستورالعمل شماره ۲۰۰/۹۶/۵۱۷ مورخ ۱۳۹۶/۰۷/۲۲ و دستورالعمل شماره ۲۰۰/۹۵/۵۰۱ مورخ ۱۳۹۵/۰۱/۲۲ لغو می‌گردد.

سید محمدهادی سبحانیان
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

[/box]