وکلا پرس- گروه طالبان پس از تسلط بر افغانستان، «انجمن مستقل وکلای مدافع افغانستان» را منحل کرد و اعلام کرد که وکلای دادگستری باید پس از بررسی مجدد و دریافت پروانه وکالت جدید، زیر نظر بخشی از وزارت عدلیه طالبان با عنوان «ریاست وکلای مدافع» طبق شوه نامه ای با عنوان «طرزالعمل انسجام وکلای مدافع» فعالیت کنند.
پایگاه خبری وکلاپرس با آرزوی صلح و آرامش برای کشور افغانستان و دستیابی وکلای دادگستری این کشور به استقلال به عنوان رکن اساسی یک نظام دادرسی عادلانه، متن فارسی شیوه نامه «طرزالعمل انسجام وکلای مدافع» را جهت اطلاع علاقمندان و محققان حقوقی منتشر می کند.
به جهت رعایت اصل وفاداری به متن اصلی و ثبت در تاریخ، الفاظ و عبارات این شیوه نامه عینا نقل شده اند که قطعا در بسیاری موارد مورد تایید وکلاپرس نیستند.
طرزالعمل انسجام وکلای مدافع
جهت دانلود طرزالعمل انسجام وکلای مدافع افغانستان به همراه پیوست ها اینجا کلیک کنید
فصل اول- احکام عمومی
مبنی- مادۀ اول:
این طرزالعمل بر مبنای حکم شماره (۲۱۵ ج ۱) مؤرخ ۱۴۴۳/۷/۴ هـ.ق مقام رهبری امارت اسلامی افغانستان و بند ۵ مصوبۀ شماره دهم مؤرخ ۱۴۰۰/۸/۲۴ هـ.ش کابینۀ امارت اسلامی افغانستان، وضع گردیده است.
اهداف- مادۀ دوم:
اهداف این طرزالعمل عبارت است از:
۱- انسجام امور مربوط به وکلای مدافع و طرز فعالیت آن.
۲- ثبت، صدور و تجدید جواز نامۀ فعالیت وکلای مدافع.
۳- تنظیم امور مربوط به حقوق و وجایب وکلای مدافع.
۴- نظارت از فعالیت های وکلای مدافع.
اصطلاحات- مادۀ سوم:
اصطلاحات آتی در این طرزالعمل مفاهیم ذیل را افاده می نماید:
۱- وکیل مدافع: شخصی است که جوازنامۀ وکالت دفاع را مطابق احکام این طرزالعمل اخذ و در پیشگاه محاکم و سایر مراجع از حق مؤکل خود دفاع یادعوی را اقامه می نماید.
۲- جواز نامۀ وکالت دفاع: سند رسمی است که از طرف وزارت عدلیه مطابق احکام این طرزالعمل برای شخص متقاضی، صادر می گردد.
۳- فورم معلوماتی: ورق مطبوع است که از طرف وزارت عدلیه ترتیب و به منظور درج معلومات متقاضی جواز نامۀ وکالت دفاع استفاده می شود.
۴- کتاب ثبت مقاولات و عواید: اوراق مجلدی است که از طرف وزارت عدلیه ترتیب و توسط دارندۀ جواز نامۀ وکالت دفاع به منظور ثبت مقاولات و عواید وکیل مدافع، استفاده می شود.
تعیین وکیل مدافع- مادۀ چهارم:
هرشخص می تواند، برای دفع اتهام به مجرد گرفتاری و یا برای اثبات حق خود وکیل مدافع تعیین نماید.
اداره- مادۀ پنجم:
(۱) وزارت عدلیه امور مربوط به وکلای مدافع را تنظیم می نماید.
(۲) وزارت عدلیه به منظور تنظیم امور وکلای مدافع در تشکیل مربوط، ریاست وکلای مدافع را ایجاد می نماید.
(۳) ریاست وکلای مدافع دارای شعبات مرکزی و ولایتی بوده که مطابق احکام این طرزالعمل فعالیت می نمایند.
نظارت- مادۀ ششم:
وزارت عدلیه از فعالیت های وکلای مدافع در سطح کشور نظارت می نماید.
فصل دوم- اشتغال به وکالت دفاع
شرایط اشتغال- مادۀ هفتم:
(۱) شخصی به وکالت دفاع اشتغال ورزیده می تواند که واجد شرایط ذیل باشد:
۱- داشتن تابعیت افغانستان.
۲- عدم محکومیت به جرم جنایت.
۳- داشتن سند فراغت از پوهنځی های حقوق یا شرعیات و یا بالاتر از آن از داخل و یا خارج کشور بعد از تأیید وزارت تحصیلات عالی.
۴- داشتن سند فراغت ستاژ وکالت دفاع یا مرکز ملی آموزش حقوقی.
۵- سپری نمودن موفقانۀ امتحان ورودی وکالت دفاع.
۶- خانه پری و تکمیل فورم معلوماتی.
(۲) شخصی که قبل از انفاذ این طرزالعمل، جواز نامۀ وکالت دفاع را اخذ نموده باشد، در صورت تکمیل شرایط مندرج اجزای ۱ الی۴ فقرۀ (۱) این ماده مکلفبه سپری نمودن امتحان ورودی وکالت دفاع نمی باشد.
(۳) شخصی که حداقل مدت سه سال را در رشته های مسلکی قضاء، څارنـوالی و عدلیه طور بالفعل خدمت نموده باشد، از حکم جزء ۴ فقرۀ (۱) این ماده مستثنی می باشد.
(۴) حایز سند فراغت (معادل فوق بکلوریا) از مدارس عالی دینی رسمی داخل یا خارج از کشور، علاوه بر شرایط مندرج اجزای ۱، ۲، ۴ و ۵ فقرۀ (۱) این ماده درصورتی می تواند به وکالت دفاع اشتغال ورزد که حد اقل سه سال تجربۀ عملی تحت نظر یکی از وکلای مدافع دارندۀ جواز نامۀ وکالت دفاع داشته باشد.
(۵) ریاست وکلای مدافع مکلف است، معلومات مندرج جزء ۲ فقرۀ (۱) این ماده را مطابق فورم معلوماتی از مراجع مربوط، مطالبه نماید.
(۶) امور مربوط به امتحان ورودی وکالت دفاع مطابق لایحۀ مربوط تنظیم می گردد.
(۷) تبعۀ خارجی تحت شرایط ذیل می تواند در محاکم و سایر مراجع امارت اسلامی افغانستان در دعاوی مربوط به اشخاص حقیقی و حکمی خارجی از مؤکل خویش وکالت نماید:
۱- دارای جواز اقامت در افغانستان باشد.
۲- دارای جوازنامه شغل وکـالت دفاع از کشور متبوعۀ خویش باشد.
۳- ذمت مـالیاتی خویش را طبق احکام قانون ادأ نموده باشد.
موانع اشتغال- مادۀ هشتم:
اشخاص ذیل نمی توانند به وکالت دفاع اشتغال ورزند:
۱- قاضی، څارنـوال، منسوبین وزارتهای دفاع ملی و امور داخله، مؤظفین استخبارات، منسوبین وزارت ها و ادارات دارای تشکیلات نظامی، کارکنان کمیسیون های مستقل، شاروالی ها، تصدی ها و شرکت های امارتی و مختلط و سایر منسوبین امارتی حین تصدی وظیفه.
۲- شخصی که به ارتکاب جنایت یا جرم رشوت و یا جرم اختلاس محکوم گردیده باشد.
۳- شخصی که به حکم محکمه از وظیفه طرد گردیده باشد.
۴- شخصی که مطابق حکم محکمه از اشتغال به وکالت دفاع محروم گردیده باشد.
طرز ارائه درخواست- مادۀ نهم:
(۱) متقاضی جوازنامۀ وکالت دفاع، درخواست خود را به وزارت عدلیه ارائه می نماید.
(۲) ریاست وکلای مدافع درخواست اخذ جوازنامۀ وکالت دفاع را همراه با اسنادمندرج مادۀ هفتم این طرزالعمل بررسی نموده و در مورد تأیید یا رد آن در خـلال مدت (۱۵) پانزده روز کاری تصمیم اتخاذ می نماید.
رد درخواست- مادۀ دهم:
(۱) ریاست وکلای مدافع می تواند، درخواست ارائه شده مبنی بر اخذ جوازنامۀ وکالت دفاع را در حالات ذیل غرض رفع نواقص رد نماید:
۱- عدم تکمیل و خانه پری دقیق فورم معلوماتی.
۲- مشابهت نام دارالوکاله با یکی از دارالوکاله های ثبت شده.
(۲) درخواست دهنده مکلف است موارد مندرج فقرۀ (۱) این ماده را از تاریخ رد آن در خـلال مدت (۱۵) روز کاری اصلاح و به ریاست وکلای مدافع ارائه نماید، در غیر آن درخواست رد شده پنداشته میشود.
ثبت و صدور جواز نامۀ وکالت دفاع- مادۀ یازدهم:
(۱) وزارت عدلیه با رعایت شرایط مندرج مادۀ هفتم این طرزالعمل به متقاضی واجد شرایط، جواز نامۀ وکالت دفاع را صادر می نماید.
(۲) مدت اعتبار جواز نامۀ وکالت دفاع یکسال می باشد.
(۳) حق الامتیاز جواز نامۀ مندرج فقرۀ (۲) این ماده (۳۰۰۰) سه هزار افغانی می باشد.
(۴) جواز نامۀ وکالت دفاع بعد از امضای وزیر عدلیه ثبت و صادر می گردد.
(۵) نمونۀ جوازنامۀ مندرج فقرۀ (۱) این ماده ضمیمۀ شماره (۱) این طرزالعمل می باشد.
جواز وکالت دفاع برای مساعدین حقوقی- مادۀ دوازدهم:
ریاست وکلای مدافع برای مساعدین حقوقی وزارت عدلیه بدون اخذ مبلغ حق الامتیاز مندرج فقره (۳) مادۀ یازدهم این طرزالعمل، جواز نامۀ وکالت دفاع را ثبت و صادر می نماید.
بانک معلوماتی (دیتابیس)- مادۀ سیزدهم:
(۱) ریاست وکلای مدافع، شهرت مکمل وکیل مدافع و تاریخ صدور جواز نامۀ وکالت دفاع وی را بالترتیب در فهرست وکلای مدافع ثبت می نماید.
(۲) ریاست وکلای مدافع، به منظور تطبیق بهتر حکم مندرج فقرۀ (۱) این ماده بانک معلوماتی (دیتابیس) مربوط را ایجاد می نماید.
تجدید جواز نامۀ وکالت دفاع- مادۀ چهاردهم:
(۱) دارندۀ جواز نامۀ وکالت دفاع مکلف است، سی روز قبل از ختم میعاد اعتبار جواز نامۀ مربوط، درخواست تجدید آن را به وزارت عدلیه ارائه نماید.
(۲) هرگاه دارندۀ جواز نامۀ وکالت دفاع احکام مندرج این طرزالعمل را رعایت نموده باشد، جواز نامۀ مذکور در بدل مبلغ (۳۰۰۰) سه هزار افغانی تجدیدمی گردد.
(۳) هرگاه دارندۀ جواز نامۀ وکالت دفاع در خـلال مدت (۴۵) روز بعد از ختم میعاد اعتبار آن، جواز نامۀ مربوط را تجدید ننماید، ریاست وکلای مدافع مکلف است، بعد از تصفیۀ وجایب مالیاتی، جواز نامۀ وکالت دفاع را لغو و نام وی را از فهرست وکلای مدافع حذف نماید.
(۴) هرگاه شخص بعد از حذف از فهرست وکلای مدافع خواهان فعالیت مجدد باشد، می تواند طبق احکام این طرزالعمل، جواز نامۀ وکالت دفاع را اخذ نماید.
(۵) هرگاه جواز نامۀ وکالت دفاع در میعاد معینۀ آن تجدید نگردد، مداراعتبار پنداشته نمی شود.
انصراف از شغل وکالت دفاع- مادۀ پانزدهم:
(۱) دارندۀ جواز نامۀ وکالت دفاع می تواند از شغل وکالت دفاع انصراف نماید. دراین صورت مکلف است، درخواست خود را به وزارت عدلیه ارائه نماید.
(۲) ریاست وکلای مدافع مکلف است، در صورت انصراف از شغل وکالت دفاع، بعد از تصفیۀ وجایب مالیاتی و عدم ادعای اشخاص، جواز نامۀ وکالت دفاع را فسخ و اسم دارندۀ جواز نامۀ وکالت دفاع را از فهرست وکلای مدافع حذف نماید.
لغو جواز نامۀ وکالت دفاع- مادۀ شانزدهم:
جواز نامۀ وکالت دفاع در یکی از حالات ذیل لغو می گردد:
۱- وفات دارندۀ جواز نامۀ وکالت دفاع.
۲- محکومیت دارندۀ جواز نامۀ وکالت دفاع به حبس یکسال یا بیش از آن.
۳- تکرار تخلف از احکام این طرزالعمل بیش از سه مرتبه.
معرفی وکیل مدافع- مادۀ هفدهم:
(۱) وزارت عدلیه مکلف است، شخصی را که در فهرست وکلای مدافع شامل می گردد، کتباً به مراجع مربوط معرفی نماید.
(۲) در صورت تزئید و تنقیص در فهرست وکلای مدافع موضوع طور ربعوار به مراجع مربوط اخبار می گردد.
(۳) وزارت عدلیه، فهرست وکلای مدافع بر حال را در ویبسایت مربوط نشر و طور ربعوار آنرا به روز می سازد.
فصل سوم– کمیسیون عالی وکلای مدافع
ترکیب کمیسیون عالی وکلای مدافع- مادۀ هجدهم:
(۱) به منظور تطبیق بهتر احکام این طرزالعمل و رسیدگی به مشکلات وکلای مدافع، کمیسیون عالی وکلای مدافع به ترکیب ذیل ایجاد می گردد:
۱- وزیر عدلیه به حیث رئیس.
۲- معاون ستره محکمه به حیث عضو.
۳- معاون لوی څارنوال به حیث عضو.
۴- معین امنیتی وزارت امور داخله به حیث عضو.
۵- معین وزارت دفاع ملی به حیث عضو.
۶-معاون ریاست عمومی استخبارات به حیث عضو.
۷- معاون ادارۀ تنظیم امور زندانها به حیث عضو.
۸- رئیس وکلای مدافع به حیث عضو.
۹- رئیس مساعدت های حقوقی وزارت عدلیه به حیث عضو.
۱۰- دو تن وکیل مدافع به انتخاب اتحادیۀ مربوط به حیث اعضا.
(۲) سکرتریت کمیسیون به عهدۀ ریاست وکلای مدافع می باشد.
(۳) کمیسیون عالی وکلای مدافع در این طرزالعمل به نام کمیسیون یاد می گردد.
وظایف و صلاحیت های کمیسیون- مادۀ نزدهم:
کمیسیون دارای وظایف و صلاحیتهای ذیل می باشد:
۱- تصویب رهنمودها به منظور تنظیم بهتر امور مربوط به وکلای مدافع.
۲- اتخاذ تدابیر لازم جهت تقویت هماهنگی و همکاری میان مراجع ذیربط.
۳- بررسی شکایات و مشکلات وکلای مدافع و اتخاذ تصمیم در زمینه.
۴- طرح برنامه های آموزشی به منظور ارتقای ظرفیت وکلای مدافع.
۵- جلب همکاری نهادهای ملی و بین المللی جهت مساعدت های مالی و تخنیکی به ریاست وکلای مدافع.
۶- هماهنگ سازی برنامه ها و پروژه های انکشافی مربوط به وکلای مدافع.
۷- اتخاذ تصمیم در مورد تنظیم روابط ریاست وکلای مدافع با نهادهای مماثل دول خارجی.
۸- استماع گزارش اجراآت ریاست وکلای مدافع و صدور هدایات لازم.
۹- پیشنهاد تعدیل احکام این طرزالعمل.
جلسات کمیسیون- مادۀ بیستم:
(۱) جلسات عادی کمیسیون به شکل ربعوار برگزار می گردد، جلسات فوق العاده طبق لزوم دید رئیس کمیسیون دایر شده می تواند.
(۲) نصاب جلسات کمیسیون با حضور حد اقل دو سوم اعضای آن تکمیل می گردد.
(۳) جلسات به ریاست رئیس کمیسیون و در غیاب وی توسط شخصیکه از جانب رئیس تفویض صلاحیت می گردد، دایر می شود.
(۴) تصامیم کمیسیون به اکثریت آرای اعضای حاضر جلسه، اتخاذ و در کتاب مخصوص ثبت می گردد. در صورت تساوی آراء، طرفی که رئیس به آن رأی داده است اکثریت شناخته می شود.
(۵) کمیسیون می تواند از نمایندگان ادارات امارتی و غیر امارتی و مؤسسات بین المللی در صورت ضرورت در جلسات دعوت بعمل آورد.
(۶) سایر امور مربوط به تدویر جلسات کمیسیون توسط لایحۀ که از طرف آن کمیسیون تصویب می شود تنظیم می گردد.
فصل چهارم- حقوق و وجایب وکیل مدافع
حقوق وکیل مدافع- مادۀ بیست و یکم:
وکیل مدافع دارای حقوق ذیل می باشد:
۱- اقامۀ دعوی، دفع دعوی و اعتراض به پیشگاه محکمه و سایر مراجع به نیابت از مؤکل.
۲- دفاع از حقوق مؤکل در پیشگاه محکمه و سایر مراجع.
۳- ایجاد دارالوکاله.
۴- اشتراک در مراحل کشف، تحقیق و محاکمه و ارائه جواب به نیابت از مؤکل خود بعد از مفاهمه با وی.
۵- کسب اطلاع از جریان کشف، تحقیق و محاکمۀ مؤکل و نتایج آن از مرجع مربوط.
۶- مطالعۀ اوراق دعوی جزایی و حقوقی مربوط به مؤکل.
۷- ملاقات، مفاهمه، مراسلات و مخابرات با مؤکل تحت نظارت و توقیف در محیط مصئون و محرمانه.
۸- ارائه مشورۀ حقوقی به شخص حقیقی و حکمی.
۹- اخذ حق الزحمه از مؤکل در بدل انجام خدمات و مشوره های حقوقی به توافق جانبین.
۱۰- استفاده از سایر حقوق مندرج اسناد تقنینی.
مصئونیت- مادۀ بیست و دوم:
وکیل مدافع و دارالوکالۀ وی از تعرض مصئون بوده، هیچ شخص نمی تواند در امور آن مداخله یا مانع انجام وظیفه اش گردد، مگر مطابق احکام قانون.
وجایب وکیل مدافع- مادۀ بیست و سوم:
وکیل مدافع دارای وجایب ذیل می باشد:
۱- حفظ اسرار مؤکل و سایر معلوماتی که در جریان اجرای وظیفه کسب می نماید.
۲- اجرای امور وکالت با صداقت و ایمانداری و احترام به حیثیت اشخاص.
۳- رعایت نظم محکمه و سایر مراجع.
۴- اشتراک در جلسات قضایی.
۵- خود داری از هرنوع مساعدت حقوقی به جانب مقابل مؤکل.
۶- حفظ اوراق و اسناد مؤکل و استرداد آن بعد از حل مطلب.
۷- دادن سند کتبی در برابر اخذ و استرداد اسناد و اوراق.
۸- خود داری از تبلیغات سوء علیه سایر وکلای مدافع.
۹- خود داری از اعمالیکه سبب معطل شدن بی موجب حکم محکمه و جریان تحقیق گردد.
۱۰- اجتناب از عاریت دادن نام و عنوان دارالوکاله به سایر اشخاص.
۱۱- اطلاع به مراجع ذیربط در مورد تعیین و تغییر آدرس دارالوکاله.
۱۲- اخذ کتاب ثبت مقاولات و عواید.
۱۳- تجدید جواز نامه مطابق احکام این طرزالعمل.
۱۴- دفاع از سه قضیۀ جنایی طور رایگان در یک سال به معرفی و تأیید وزارت عدلیه.
۱۵- رعایت قواعد سلوکی.
مقاوله نامۀ وکالت دفاع- مادۀ بیست و چهارم:
(۱) حقوق و وجایب وکیل مدافع و مؤکل به اساس مقاولۀ تحریری بین طرفین مطابق احکام این طرزالعمل تعیین و تثبیت می گردد.
(۲) مقاولۀ مندرج فقرۀ (۱) این ماده در چهار نقل ترتیب که یک نقل آن به وکیل مدافع، یک نقل آن به مؤکل، یک نقل آن به وزارت عدلیه و نقل دیگر آن به محکمۀ مربوط سپرده می شود.
مکلفیت مالیاتی- مادۀ بیست و پنجم:
دارندۀ جواز نامۀ وکالت دفاع مکلف است، وجایب مالیاتی خویش را طبق احکام قانون اداء و کاپی اسناد تصفیۀ مکلفیت مالیاتی خود را به ریاست وکلای مدافع ارائه نماید.
شرایط ایجاد دارالوکاله- مادۀ بیست و ششم:
(۱) وکیل مدافع مکلف است، به منظور پیش برد شغل وکالت دفاع، دارالوکاله را ایجاد و آدرس آن را به وزارت عدلیه ارائه نماید.
(۲) وکیل مدافع مکلف به داشتن کتاب ثبت اسناد اداری، کتاب ثبت اسناد مؤکلین و کتاب ثبت مقاولات و عواید در دارالوکاله مربوط، می باشد.
(۳) وکیل مدافع مکلف است، کتاب های ثبت اسناد اداری و ثبت اسناد مؤکلین را مطابق نمونۀ که از طرف وزارت عدلیه تعیین می گردد، ترتیب نماید.
(۴) کتاب ثبت مقاولات و عواید وکیل مدافع، توسط وزارت عدلیه تهیه و در بدل مبلغ (۱۰۰۰) یک هزار افغانی به دارندۀ جواز نامۀ وکالت دفاع توزیع می گردد.
صفحات کتاب ثبت مقاولات و عواید توسط ریاست وکلای مدافع به قید شماره، مهر و امضاء می شود.
(۵) مساعدین حقوقی وزارت عدلیه از احکام مندرج فقره های (۱،۲،۳،۴) این ماده مستثنی می باشند.
کارت هویت- مادۀ بیست و هفتم:
وکیل مدافع دارای کارت هویت می باشد که از طرف وزارت عدلیه در بدل مبلغ (۵۰۰) پنجصد افغانی برای وی توزیع می گردد.
نمونۀ کارت هویت، ضمیمۀ شماره (۲) این طرزالعمل می باشد.
لوحه و مهر- مادۀ بیست و هشتم:
(۱) دارالوکاله دارای لوحه می باشد که در آن عنوان ثبت شدۀ مندرج جواز نامه وکالت دفاع، تحریر می گردد.
(۲) دارالوکاله دارای مهر مخصوص بوده که بعد از تأیید وزارت عدلیه به مصرف صاحب امتیاز تهیه می گردد.
سوگند- مادۀ بیست و نهم:
وکیل مدافع مکلف است، بعد از اخذ جواز نامه سوگند ذیل را در حضور وزیر عدلیه اداء نماید:
بسم الله الرحمن الرحیم
(به الله جل جلاله سوگند یاد می کنم که شغل وکالت دفاع را به امانت و صداقت اداء و اسرار آن را حفظ نمایم و به مؤکل خود خیانت ننمایم، اساسات شریعت غرای محمدی (صلی الله علیه و سلم) و اسناد تقنینی نافذۀ امارت اسلامی افغانستان را رعایت و احترام نمایم).
تعیین وکیل مدافع جدید- مادۀ سی ام:
(۱) هرگاه وکیل مدافع بعد از عقد مقاوله با مؤکل بنا بر عذر موجه قادر به ایفای تعهد خود نگردد، می تواند به موافقۀ کتبی مؤکل، وکیل مدافع دیگر را به وی معرفی نماید.
(۲) مؤکل می تواند در هر مرحلۀ از کشف، تحقیق یا محاکمه وکیل مدافع خود را عزل نماید.
(۳) در حالات مندرج فقره های (۱و۲) این ماده، وکیل مدافع و مؤکل مکلف اند از موضوع به مراجع ذیربط اطلاع دهند.
عدم استعفا و اطلاع از عدم حضور- مادۀ سی و یکم:
(۱) وکیل مدافع نمی تواند، یک هفته قبل از تدویر جلسۀ قضایی از وکالت استعفا نماید.
(۲) وکیل مدافع مکلف است، در صورت داشتن عذر موجه حد اقل (۲۴) ساعت قبل از شروع جلسۀ قضایی از عدم حضور خود به دفتر محکمۀ مربوط اطلاع دهد.
اولویت حضور در محکمۀ جزایی- مادۀ سی و دوم:
هرگاه وکیل مدافع در عین زمان مکلف به حضور در دو یا چند جلسۀ قضایی باشد، حضور او در محکمۀ جزایی مقدم بوده و در صورتی که حق توکیل را داشته باشد، می تواند برای تعقیب موضوع غیر جزایی وکیل دیگری را معرفی نماید. در غیر آن وکیل مدافع مکلف است از موضوع به محکمۀ مربوط اطلاع دهد.
لباس وکیل مدافع- مادۀ سی و سوم:
وکیل مدافع در جلسۀ قضایی مکلف به پوشیدن لباس مخصوص است که نمونۀ آن از طرف وزارت عدلیه تعیین می گردد.
منع انتقال امتیازات- مادۀ سی و چهارم:
وکیل مدافع نمی تواند مهر، امتیاز دارالوکاله و سایر امتیازات مسلکی خود را به شخص دیگر طور موقتی یا دائمی انتقال دهد.
موانع شهادت- مادۀ سی و پنجم:
(۱) وکیل مدافع بعد از عزل، استعفا و یا ختم وکالت دفاع نمی تواند در عین موضوع وکیل یا شاهد جانب مقابل مؤکل گردد یا به وی مشوره دهد.
(۲) وکیل مدافع در قضیۀ که دفاع می نماید یا در مورد آن مشورۀ کتبی ارائه نموده باشد، شاهد شده نمی تواند.
نداشتن حق وکالت- مادۀ سی و ششم:
(۱) وکیل مدافع نمی تواند در پیشگاه محکمۀ که خود یا همسر وی با یکی از قضات آن قرابت نسبی یا سببی تا درجۀ سوم داشته باشد، وکالت نماید.
(۲) وکیل مدافع نمی تواند، قضیۀ را که قبلاً به حیث قاضی، څارنـوال، مستنطق، حکم یا اهل خبره بررسی نموده باشد، وکالت نماید.
فصل پنجم- احکام تأدیبی
بررسی شکایت علیه وکیل مدافع- مادۀ سی و هفتم:
(۱) شکایت از وکیل مدافع در رابطه به وکالت به وزارت عدلیه ارائه می گردد.
(۲) هرگاه وزارت عدلیه شکایت علیه وکیل مدافع را بی مورد تشخیص نماید و یا وی را قابل تأدیب نداند، حسب احوال تصمیم مبنی بر رد شکایت یا عدم تأدیب اتخاذ می نماید.
(۳) هرگاه شکایت علیه وکیل مدافع مؤجه تشخیص گردد وکیل مدافع با نظر داشت اسناد و مدارک، قابل تأدیب دانسته شود، وزارت عدلیه حسب احوال متخلف را ذیلاً تأدیب می نماید:
۱- توصیه.
۲- اخطار.
۳- منع فعالیت وکیل مدافع و تعطیل دارالوکالۀ وی الی یک سال.
۴- عدم تجدید جواز مربوط الی پنج سال.
(۴) حکم تأدیبی به استثنای توصیه، به وکیل مدافع به صورت کتبی ابلاغ می گردد.
(۵) هرگاه در نتیجه بررسی شکایت، قضیه جرمی تشخیص گردد، وزارت عدلیه موضوع را به مرجع مربوط آن ارجاع می نماید.
(۶) هرگاه دارندۀ جواز نامۀ وکالت دفاع از احکام مندرج این طرزالعمل تخطی نماید، حسب احـوال طبق احکام اجزای ۱ الی ۴ فقرۀ (۳) این ماده تأدیب می گردد.
مطالبۀ جبران خسارۀ مؤکل از وکیل مدافع- مادۀ سی و هشتم:
(۱) هرگاه وکیل مدافع از حدود وظایف قانونی خود تخطی نماید یا در صورت سهل انگاری در وکالت دفاع و یا ارتکاب سایر اعمالی که موجب ضرر به مؤکل گردد، مسؤول شناخته می شود.
(۲) هرگاه مؤکل بنابرعمل قصدی وکیل مدافع، متضرر گردد، می تواند از طریق محکمۀ ذیصلاح، جبران خساره را مطالبه نماید.
ممنوعیت استفاده از نام وکیل توسط شخص دیگر- مادۀ سی و نهم:
هرگاه شخص دیگری از نام و امتیاز وکیل مدافع استفاده نماید، مطابق احکام قانون مورد تعقیب عدلی قرار می گیرد.
فصل ششم– احکام نهایی
مکلفیت ریاست وکلای مدافع- مادۀ چهلم:
ریاست وکلای مدافع مکلف است، در صورت فوت وکیل مدافع اوراق و اسناد مربوط به مؤکل را تحت نظر هیئت مؤظف در حضور داشت ورثۀ وکیل مدافع، به وی تسلیم و سند اخذ نماید.
داشتن حق وکالت دفاع بدون اخذ جواز نامه- مادۀ چهل و یکم:
(۱) در مواردی که دفاع از حقوق خویشاوندان )پدر، پدرکلان تا درجۀ سوم، اولاد صلبی، مادر تا درجۀ سوم، برادر، برادر زاده، خواهر، خواهرزاده، زوج، زوجه، کاکا، عمه، ماما، خاله و اولادهای صلبی شان تا درجۀ دوم، خسر، خسربره، خیاشنه و خشو( یا شرکا مطرح باشد، در این صورت وکیل مدافع مکلف به اخذ جواز نامۀ وکالت دفاع نمی باشد.
(۲) وکیل مندرج فقرۀ (۱) این ماده به اساس وثیقۀ شرعی تعیین می گردد.
تعیین وکیل مدافع در قضایای جزایی- مادۀ چهل و دوم:
(۱) وکیل مدافع در قضایای جزایی به اساس (فورم تعیین وکیل مدافع در قضایای جزایی) که ضمیمۀ شماره (۳) این طرزالعمل می باشد، تعیین می گردد.
(۲) فورم مندرج فقرۀ (۱) این ماده توسط وزارت عدلیه تهیه و بعد از مهر ریاست وکلای مدافع در بدل مبلغ (۵۰) پنجاه افغانی در اختیار وکیل مدافع قرار داده می شود.
تعیین وکیل مدافع توسط وثیقۀ شرعی- مادۀ چهل و سوم:
وکیل مدافع در قضایای حقوقی و بخش حق العبدی قضایای جزایی به اساس وثیقۀ شرعی تعیین می گردد.
منع تأسیس نمایندگی- مادۀ چهل و چهارم:
وکیل مدافع نمی تواند برای دارالوکالۀ خود نمایندگی ایجاد نماید.
منع انتقال امتیاز وکالت- مادۀ چهل و پنجم:
امتیاز وکالت دفاع با زایل شدن اهلیت حقوقی، ترک یا سلب شغل به شخص دیگری قابل انتـقال نمی باشد.
دعوی ناشی از اختلاف حق الاجرت- مادۀ چهل و ششم:
(۱) دعوی ناشی از اختلاف حق الاجرت بین مؤکل و وکیل مدافع بعد از ختم وکالت پس از گذشت یک سال قابل سمع نمی باشد. عذر مؤجه از این حکم مستثنی است.
(۲) مرجع حل و فصل دعوی مندرج فقرۀ (۱) این ماده، محکمه ذیصلاح میباشد.
دسترسی به اسناد و اوراق- مادۀ چهل و هفتم:
هرگاه وکیل مدافع به اسناد و اوراق دوسیه ضرورت داشته باشد، مرجع مربوط مکلف است اسناد و اوراق مذکور را به درخواست وکیل مدافع به دسترس وی قرار دهد.
مطالبۀ نظر اهل خبره- مادۀ چهل و هشتم:
وکیل مدافع می تواند، در جریان دعوی نظر اهل خبره را مطالبه نماید.
رعایت نظم جلسۀ قضایی- مادۀ چهل و نهم:
وکیل مدافع مکلف است، نظم جلسۀ قضایی را رعایت نماید.
تجدید جواز نامه های قبلی- مادۀ پنجاهم:
(۱) آن عده از وکلای مدافع که قبل از انفاذ این طرزالعمل جواز نامۀ وکالت دفاع را اخذ نموده اند، مکلف اند در خـلال مدت شش ماه جواز نامۀ وکالت دفاع را مطابق احکام این طرزالعمل اخذ نمایند.
(۲) هرگاه اشخاص مندرج فقرۀ (۱) این ماده، واجد شرایط مندرج این طرزالعمل نباشند، مکلف اند، بعد از تصفیه وجایب مالیاتی خویش جواز نامۀ مربوط را در خـلال مدت (۷) هفت روز قبل از ختم موعد اعتبار آن به وزارت عدلیه، تسلیم نمایند.
(۳) وزارت امور داخله و شاروالی ها در مرکز و ولایات مکلف اند به تشخیص وزارت عدلیه در رابطه به مسدود نمودن دفاتر غیر مجاز وکلای مدافع همکاری نمایند.
مثنی جواز نامۀ وکالت دفاع- مادۀ پنجاه و یکم:
هرگاه جواز نامۀ وکالت دفاع مفقود یا حریق گردد، مثنای آن بعد از اعلان از طریق رسانه های همگانی در بدل پرداخت مبلغ (۳۰۰۰) سه هزار افغانی، برای مدت باقی مانده اعطاء می گردد.
تحویلی پول-مادۀ پنجاه و دوم:
(۱) وزارت عدلیه مکلف است، به منظور تحویل مبالغ مندرج فقرۀ (۳) مادۀ یازدهم، فقرۀ (۲) مادۀ چهاردهم، فقرۀ (۴) مادۀ بیست و ششم، مادۀ بیست و هفتم، فقرۀ (۲) مادۀ چهل و دوم و مادۀپنجاه و یکم این طرزالعمل، به حساب واحد امارتی، تعرفه را ترتیب و به دسترس متقاضی قرار دهد.
(۲) متقاضی مکلف است، مبالغ مندرج فقره (۱) این ماده را تحویل بانک نموده و آویز آنرا به وزارت عدلیه ارائه نماید.
استخدام کارکنان مسلکی و اداری- مادۀ پنجاه و سوم:
وکیل مدافع می تواند فارغان و یا محصلین پوهنځی های حقوق و شرعیات و فارغان صنوف چهاردهم مدارس دینی رسمی یا معادل آنرا غرض سپری نمودن کار عملی و آموزش مسلکی در دارالوکالۀ مربوط پذیرفته و شهرت آنها را طور کتبی به وزارت عدلیه ارائه نماید.
معاون وکیل مدافع-مادۀ پنجاه و چهارم:
وکیل مدافع می تواند، به منظور پیشبرد امور مربوط با رعایت مادۀ سی و چهارم این طرزالعمل، یکنفر را به حیث معاون استخدام نماید.
تدویر برنامۀ ستاژ- مادۀ پنجاه و پنجم:
وزارت عدلیه مطابق طرزالعمل مربوط برنامۀ ستاژ وکالت دفاع را دایر می نماید.
تأسیس اتحادیه- مادۀ پنجاه و ششم:
وکلای مدافع به منظور تأمین حقوق مادی و معنوی خود می توانند مطابق احکام اسناد تقنینی مربوط، اتحادیه را تأسیس نمایند.
انتقال دارایی ها- مادۀ پنجاه و هفتم:
(۱) دارایی های منقول و غیر منقول انجمن مستقل وکلای مدافع افغانستان به وزارت عدلیه انتقال می گردد.
(۲) ادارات امارتی در مرکز و ولایات مکلف اند به منظور انتقال دارایی های انجمن مستقل وکلای مدافع افغانستان با وزارت عدلیه همکاری نمایند.
انفاذ- مادۀ پنجاه و هشتم:
این طرزالعمل از تاریخ منظوری مقام رهبری امارت اسلامی افغانستان، نافذ می گردد.