نگاهی به جنبش حق بر تعمیر لوازم الکترونیکی در اروپا و آمریکا

‌وکلاپرس- در بسیاری از کشورهای غربی، گاهی هزینه تعمیر یک وسیله خانگی آنقدر بالاست که مصرف‌کنندگان ممکن است از خیر تعمیر آن بگذرند و یک وسیله نو بخرند.

حق بر تعمیر لوازم الکترونیکی حقی است که با جایگزینی تعمیر به‌ جای تعویض، جلوی تولید بی ‌رویه لوازم الکترونیکی را می گیرد.

به رسمیت شناختن حق بر تعمیر لوازم الکترونیکی

دولت انگلستان اعلام کرده که قصد دارد اواخر امسال قوانینی وضع کند که حق تعمیر را برای مصرف‌کنندگان کالاها به رسمیت بشناسد.

بر اساس قوانینی که وضع خواهد شد، تولیدکنندگان کالاهای الکترونیکی عمدتاً وسایل خانگی متعهد خواهند شد امکاناتی را برای مصرف‌کنندگان و تعمیرگاه‌های مستقل ایجاد کنند که به آن‌ها امکان دسترسی به قطعات یدکی و تعمیر را بدهند. تهیه‌کنندگان لوازم خانگی همچنین ملزم خواهند بود عمر مفید وسایل را تا ۱۰ سال افزایش و مصرف برق آن را کاهش دهند.

تولیدکنندگان ملزم خواهند بود تا اطلاعات تعمیر و نگهداری را در زمان خرید به مصرف‌کنندگان ارائه دهند. این اطلاعات باید به آن‌ها اجازه ‌دهد تا بدون نیاز به مهندسی معکوس، کتابچه راهنما را بخوانند و درواقع ماشین‌آلات خود را تعمیر کنند.

در حال حاضر اغلب شرکت‌های بزرگ، با حذف تعمیر از برنامه فروش خود، به علت خرابی یک قطعه کوچک، کل دستگاه را روانه بازیافت می‌کنند. در مورد دیگری که به انحصار کسب‌وکار می‌انجامد، در واقع تولیدکنندگان با در دسترس قرار ندادن اطلاعات تعمیر، خریدار را مجبور به استفاده از خدمات اختصاصی خود آن شرکت می‌کنند.

نگاهی به تاریخچه حق بر تعمیر

تلاش برای گرفتن حق تعمیر از ایالات‌ متحده آغاز شد. در صنعت خودروسازی، ماساچوست در سال ۲۰۱۲ اولین قانون تعمیر و ترمیم مالکان وسایل نقلیه موتوری ایالات‌متحده را تصویب کرد که به‌موجب آن تولیدکنندگان خودرو ملزم به ارائه اسناد و اطلاعات لازم برای تعمیر وسایل نقلیه به هر کس هستند.

اگر چه این قانون هنوز در سطح ملی تصویب نشده است، اما سازمان‌های عمده تجارت خودرو تفاهم‌نامه‌ای را برای موافقت با رعایت قانون ماساچوست در پنجاه ایالت از سال ۲۰۱۸ امضا کردند.

 همچنین پارلمان اروپا  در سال ۲۰۱۷ مقرر کرد که کشورهای عضو باید قوانینی را تصویب کنند که به مصرف‌کنندگان امکان تعمیر لوازم الکترونیکی خود را بدهد.

یکی از اولین موارد تمرکز بر روی لوازم‌خانگی مانند یخچال و فریزر و ماشین لباسشویی بود. تولیدکنندگان این لوازم‌خانگی ملزم خواهند شد قطعات یدکی و تعویضی را برای تعمیرکاران حرفه‌ای به مدت ده سال از زمان تولید تأمین کنند.

همچنین اتحادیه اروپا در نظر دارد با پیشبرد این قوانین در مراحل بعد بتواند جلو تولید لوازم متفاوت با کاربرد یکسان را نیز بگیرد. یکی از این موارد استاندارد کردن و یکسان‌سازی پورت‌های ورودی انرژی در تلفن‌های همراه، است. مشابه آنچه امروزه در پریزهای برق، تلفن و انرژی در کشورهای مختلف می‌بینیم.

بیشتر بخوانید: رأی دیوان دادگستری اروپا به ممنوعیت جمع آوری اطلاعات شهروندان از تلفن‌های همراه

در بریتانیا از تابستان امسال،‌ شرکت‌های تهیه‌کننده لوازم خانگی مانند یخچال،‌ ماشین لباسشویی، تلویزیون و مانند این‌ها،‌ ملزم خواهند بود لوازم را طوری بسازند که بیشتر عمر کند.

اما به گونه مثال در بریتانیا،‌ بر اساس یک پژوهش،‌ در فاصله سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۲،‌ میزان لوازم خانگی از کار افتاده در عرض ۵ سال،‌ از سه و نیم درصد به حدود هشت و نیم درصد افزایش یافته است. همچنین در یک مرکز بازیافت، از هر ۱۰ ماشین لباسشویی،‌ دست کم یکی کمتر از ۵ ساله عمر کرده است.

در کشورهایی مثل ایران و افغانستان،‌ برخلاف کشورهای غربی، به دلیل پایین بودن دستمزد نیروی کار،‌ تعمیر وسایل خانگی به‌صرفه‌تر از خرید یک وسیله نو است.

کمپانی اپل؛ مخالف حق تعمیر لوازم الکترونیکی

از مخالفان عمده کارزار حق تعمیر، کمپانی اپل است. بعد از رسوایی مربوط به کاهش عمدی سرعت گوشی‌های قدیمی، بسیاری استدلال کردند که اپل عمداً در عملکرد آیفون‌های قدیمی خرابکاری می‌کند تا مشتریان را مجبور به خرید مدل‌های جدید کند.

جنبش «حق تعمیر» نشان داد که اگر اپل به مصرف‌کنندگان اجازه خرید باتری از اپل یا از طرف ثالث را بدهد و دستورالعمل تعویض آن را در اختیار تعمیرکاران قرار دهد، استفاده‌کنندگان از این تلفن همراه با پرداخت هزینه کمتری می‌توانند از محصول خریداری‌شده برای مدت طولانی‌تری استفاده کنند.

هدف نهایی مدافعان حق تعمیر حمایت از مصرف‌کننده و کاهش آلودگی محیط زیستی است

مقامات می‌گویند مصرف‌کنندگان از تابستان آینده با استفاده از “حق تعمیر” می‌توانند از فروشنده بخواهند لوازم یدکی مورد نیاز برای تعمیر آن وسیله هم در اختیار آن‌ها قرار دهد. به این ترتیب، انتظار می‌رود مردم بتوانند خودشان تعمیرهای اولیه را در خانه انجام دهند و از خرید غیرضروری لوازم خانگی جلوگیری شود و با این کار،‌ به حفظ محیط زیست کمک شود.

حق بر تعمیر لوازم الکترونیکی تلاش می‌کند تا با جایگزینی تعمیر به‌جای تعویض، جلو تولید بی‌رویه لوازم الکترونیکی را بگیرد. از سوی دیگر حجم عظیم زباله تولیدشده از این صنعت را نیز کنترل کند.

بیشتر بخوانید: اذعان وزیر دفاع انگلیس بر بدهکاری به ایران در نامه به وکلای نازنین زاغری

[wpdiscuz-feedback id=”b8eiw0agew” question=”By the way. Do you agree with this” opened=”1″]هدف نهایی مدافعان حق تعمیر حمایت از مصرف‌کننده و کاهش آلودگی محیط زیستی است و راه زیادی برای رسیدن به این هدف در پیش دارند اما پیروزی اخیر در انگلستان می‌تواند به تغییرات مشابه در کشورهای دیگر سرعت ببخشد.[/wpdiscuz-feedback]

منبع: ایندیپندنت