بازداشت در ترکیه بر سر کاریکاتور منسوب به پیامبر
وکلاپرس– چهار کارمند یک مجله طنز در ترکیه به دلیل انتشار یک کاریکاتور که ظاهرا به پیامبر اسلام منتسب شده، دستگیر شده‌اند.
به گزارش وکلاپرس، وزیر دادگستری ترکیه اعلام کرد که تحقیقات توسط دفتر دادستانی کل این کشور به دلیل «اهانت علنی به ارزش‌های مذهبی» آغاز شده است و همچنین برای دیگر اعضای هیئت مدیره ارشد این مجله نیز حکم بازداشت صادر شده است.
پس از تصمیمات مربوط به بازداشت، مجله لمان بیانیه‌ای در X منتشر کرد و نوشت:
«کاریکاتوریست اینجا می‌خواست با به تصویر کشیدن یک مسلمان کشته شده توسط اسرائیل، حقانیت مردم مظلوم مسلمان را به تصویر بکشد و مطلقاً هیچ قصدی برای توهین به ارزش‌های دینی نداشته است. ما لکه ننگی را که بر ما افتاده است، نمی‌پذیریم، زیرا هیچ تصویری از پیامبر ما وجود ندارد. شما باید خیلی بدخواه باشید که کارتون را به این شکل تفسیر کنید.»
و همچنین در پستی دیگر نوشت: هشدار به کسانی که در این زمینه مطلب منتشر می‌کنند: این کارتون، کارتون حضرت محمد (ص) نیست. در این اثر، نام مسلمانی که در بمباران‌های اسرائیل کشته شده، به صورت ساختگی محمد (ص) است. نام بیش از ۲۰۰ میلیون نفر در جهان اسلام محمد است. در این اثر، هیچ اشاره‌ای به حضرت محمد (ص) نشده است.
بیشتر بخوانید:
علی یرلی‌کایا، وزیر کشور ترکیه، کاریکاتور مجله «لمان» را «بی‌شرمانه» خواند و اعلام کرد که سردبیر، طراح گرافیک، مدیر نهادی و کارتونیست آن بازداشت شده‌اند، این افراد به «توهین علنی به ارزش‌های مذهبی» متهم شده‌اند.
همچنین ییلماز تونچ (Yılmaz TUNÇ) وزیر دادگستری ترکیه در واکنش به این کاریکاتور در توئیترش نوشت:
بی‌احترامی به باورهای ما هرگز قابل قبول نیست.
دادستانی کل استانبول تحقیقات قضایی را به جرم «توهین علنی به ارزش‌های مذهبی» طبق ماده ۲۱۶ قانون مجازات ترکیه در مورد کاریکاتور حضرت محمد (ص) که توسط یک مجله طنز کشیده شده بود، آغاز کرده است.
هیچ آزادی‌ای حق تبدیل ارزش‌های مقدس یک باور به موضوعی طنزآمیز و زشت را نمی‌دهد.
کاریکاتور کشیدن حضرت محمد (ص) یا تلاش برای نمایش بصری او به هر نحوی نه تنها به ارزش‌های مذهبی ما، بلکه به آرامش اجتماعی نیز آسیب می‌رساند.
اقدامات قانونی لازم بدون تأخیر علیه این اقدام تحریک‌آمیز که باورهای میلیون‌ها مسلمان را نادیده می‌گیرد، انجام خواهد شد.
در همین راستا کانون وکلای استانبول نیز در بیانیه ای بر حاکمیت قانون تاکید کرده و عنوان داشته است که: با احترام به عموم اعلام می‌کنیم که به دفاع از آزادی‌های دین، عقیده، وجدان، اندیشه و بیان ادامه خواهیم داد، قاطعانه با قطبی شدن جامعه مخالفت خواهیم کرد و با مداخلات سیاسی و اداری که استقلال قوه قضائیه را تضعیف می‌کند، مخالفت خواهیم کرد.
بیانیه کانون وکلای استانبول در خصوص کاریکاتور مجله لمان ترکیه
HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ VE İNSAN HAKLARINDAN VAZGEÇİLEMEZ
۳۰ Haziran 2025 tarihinde, Leman dergisinde yayımlanan bir karikatür gerekçesiyle, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından “dini değerleri alenen aşağılama” (TCK m.216/3) suçlamasıyla soruşturma başlatılmıştır.
Gözaltı sırasında uygulanan ters kelepçeleme, zorla baş eğdirilerek çekilen görüntülerin paylaşılması vb eylemler, kötü muamele yasağını (Any., m.17, İHAS, m.3) açıkça ihlal etmektedir. İnsan haysiyetiyle bağdaşmayan muameleler hiçbir koşulda meşru görülemez.
Bu süreçte siyasiler ve bakanlar tarafından yapılan açıklamalar masumiyet karinesini zedelemiş, işkence uygulamasını meşru gösterme ve yargı bağımsızlığını etkileme tehlikesini de beraberinde getirmiştir.
Soruşturmanın ardından saldırgan eylem ve gösteriler eşliğinde kamusal alanda laik hukuk devleti karşıtı sloganlar, toplumsal hafızadaki acı olayların yıldönümünde yeniden gündeme gelerek toplumsal barışı zedelemiş, hukuk ve demokrasiye olan inancı aşındırmıştır. Toplumu kutuplaştıran bu söylemlerin fikir özgürlüğü kisvesi altında nefret söylemine dönüşmesi hoş görülemez.
İstanbul Barosu olarak; din, inanç, vicdan, düşünce ve ifade özgürlüklerini savunmaya, toplumsal kutuplaşmaya kararlılıkla karşı çıkmaya, yargı bağımsızlığını zedeleyen siyasi ve idari müdahalelere karşı tutumumuzu sürdüreceğimizi kamuoyuna saygıyla bildiririz.
İSTANBUL BAROSU
از حاکمیت قانون و حقوق بشر نمی‌توان گذشت
در تاریخ ۳۰ ژوئن ۲۰۲۵، دفتر دادستانی کل استانبول تحقیقاتی را به اتهام «توهین علنی به ارزش‌های مذهبی» (ماده ۲۱۶/۳ قانون آیین دادرسی مدنی) به دلیل انتشار کاریکاتوری در مجله لمان آغاز کرد.
اقداماتی مانند دستبند زدن از پشت در حین بازداشت، به اشتراک گذاشتن تصاویر افرادی که مجبور به تعظیم سر خود می‌شوند و غیره، به وضوح ممنوعیت بدرفتاری را نقض می‌کند (ماده ۱۷ قانون اساسی، ماده ۳ کنوانسیون اروپایی حقوق بشر). رفتارهایی که با کرامت انسانی ناسازگار هستند، تحت هیچ شرایطی نمی‌توانند مشروع تلقی شوند.
اظهارات سیاستمداران و وزرا در طول این فرآیند، اصل برائت را تضعیف کرده، خطر مشروعیت بخشیدن به استفاده از شکنجه و تأثیر بر استقلال قوه قضائیه را به همراه داشته است.
پس از تحقیقات، شعارهایی علیه وضعیت سکولار قانون در عرصه عمومی، همراه با اقدامات و تظاهرات تهاجمی، بار دیگر در سالگرد وقایع دردناک در حافظه اجتماعی به صحنه آمده است و آرامش اجتماعی را تضعیف کرده و ایمان به قانون و دموکراسی را از بین میبرد. غیرقابل تحمل است که این اظهارات که جامعه را قطبی می‌کند، تحت پوشش آزادی اندیشه به نفرت‌پراکنی تبدیل شود.
به عنوان کانون وکلای استانبول، ما با احترام به عموم اعلام می‌کنیم که به دفاع از آزادی‌های دین، عقیده، وجدان، اندیشه و بیان ادامه خواهیم داد، قاطعانه با قطبی شدن اجتماعی مخالفت خواهیم کرد و با مداخلات سیاسی و اداری که استقلال قضایی را تضعیف می‌کند، مخالفت خواهیم کرد.
تهیه و تنظیم: هیات تحریریه وکلاپرس
