یادداشت عیسی امینی درباره حواشی انتخابات اسکودا

نگاهی به انتخاباتی که گذشت

با مقدمه ای  از گذشته تلاش خواهم کرد وضعیت کنونی را تبیین نمایم؛ به یاد داریم در سال ۱۴۰۰ علی‌رغم تلاش اسکودا برای برگزاری آزمون سالانه کاراموزان وکالت مطابق روال عادی، آزمون وکالت چند بار به دلایلی مانند شیوع بیماری کرونا و با وصف برگزاری بسیاری از آزمون‌های شغلی و استخدامی لغو می گردید. در نهایت و با تعویق های مکرر، با وضع قانون مشکل آفرین تسهیل و اصلاح قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت، اسکودا قادر به برگزاری آزمون سال گذشته شد.

پس از گذشت یک سال این بار اتفاقی جدید و مشکلی دیگر رخ داد؛ همایش  اسکودا در اهواز به بهانه پوشش بستن کراوات از سوی برخی همکاران بهم‌ خورد. هنوز به ریشه یابی این اتفاق پرداخته نشده بود که انتخابات یازدهمین دوره اسکودا در اجلاس ۱۴۰۲ پس از رسیدن مهمانان اجلاس به کیش، ناگهان با وصول دادنامه متضمن رد صلاحیت افراد شاخص در روز برگزاری انتخابات، برگزار نگردید.

مجددا آگهی انتخابات منتشر شد و اشخاصی دیگر نیز به عنوان نامزدان سمت های ریاست، نواب رییس و بازرسان ثبت نام نمودند. در این میان، رفت و امدهایی از سوی وابستگان به جریانی خاص که فراتر از اندیشه های متفاوت حاکم بر صنف هستند و یا با عناوین بی امضا و نامعلوم، در کنار برخی از مدیران کانون برای رد صلاحیت رقبا صورت گرفت که با وجود تلاش های بسیار، این بار در مورد رد صلاحیت موفق نشدند. با این مقدمه در مورد رخدادهای روزهای گذشته، پرسش هایی از دو رییس سابق و فعلی  محترم کانون وکلای دادگستری مرکز در این دوره دارم که در جای خود طرح خواهم نمود تا در تاریخ وکالت بماند.

بالاخره دادنامه اصداری شعبه پنجم دادگاه انتظامی قضات با تعویق یک روزه و‌ دقیقا روز قبل از انتخابات ابلاغ شد، اما منطوق رأی متضمن رد صلاحیت نامزدان و یا عدم برگزاری انتخابات نبود. همان گونه که مستحضرید عصر حدود ساعت ۱۸ روز قبل انتخابات، نامه ای از سوی معاونت حقوقی قوه قضاییه به اسکودا متضمن نهی از برگزاری انتخابات ابلاغ شد.

بیشتر بخوانید:

• ریشه یابی چالش عدم برگزاری انتخابات اسکودا و راهکار برون رفت از مساله

با وجود اینکه منطوق دادنامه اخیر مبنی بر رد درخواست احراز صلاحیت نامزدان اسکودا بوده و‌ صرفا مقدمه غیرالزام آور آن دادنامه به طور مبهمی برگزاری انتخابات را فاقد محمل قانونی دانسته است، اداره نظارت بر وکلای قوه قضاییه به جای قراردادی دانستن ماهیت اتحادیه، اصل آن را محل تامل دانست.

رویکرد غالب مخالفت با برگزاری اصل انتخابات و اضمحلال اسکودا است

حال صرف نظر از آن که برگزاری انتخابات حسب مفاد درخواست و‌ سپس منطوق دادنامه، با هیچ مانعی مواجه نبوده بلکه اساسا دادگاه انتظامی قضات با صلاحیت اختصاصی و استثنایی و آن منطوق رأی که اسکودا کانون وکلا یا ارکان قانونی آن نیست، دیگر این دادگاه صلاحیتی برای اعلام انحلال یا اضمحلال و یا نامشروع تلقی نمودن این نهاد قراردادی نداشته است.

با این حال هنگامی که دادنامه با نامه معاونت حقوقی و سپس تماس های بعدی و با ملاحظه اجلاس اهواز و… کنار هم دیده می شود، درمی‌یابیم رویکرد غالب، مخالفت با برگزاری اصل انتخابات و اضمحلال اسکودا بوده است. به زمان کنونی و حال می رسیم؛ به آن روزی که مهمانان روز قبل از انتخابات به هتل اوین می رسند و مورد استقبال مدیران کانون‌ وکلای دادگستری مرکز به عنوان کانون میزبان قرار می گیرند و با وجود شرایط موجود، مشخص می گردد فضای حاکم بر میان مدیران کانون ها در شب انتخابات، برگزاری انتخابات به جهت منطوق دادنامه و سابقه قانونی اسکودا بوده است.

همایش ۱۸بهمن در هتل اوین برگزار شد، اما این بار برخلاف رویه قبل و مخصوصا اجلاس کیش برخی از چهره های خاص و فعال در انتخابات قبلی جهت حمایت از نامزدان مدنظر، حضور نداشتند؛ آقای حسن صفادوست که در اجلاس کیش و به محض رسیدن به فرودگاه کیش با اعلام اینکه طی تماس تلفنی از تصادف بستگان خود مطلع شده به تهران برگشته و همان شب نیز خبر رد صلاحیت افراد شاخص منتشر شده بود در روز انتخابات اخیر در تهران نیز حضور نیافت.

در اجلاس تهران بدون بحث و با اجماع مدیران، چهار عضو هیات مدیره کانون‌ها (جناب دکتر مجید داودی، سرکار خانم هاله کشاورز، جناب ناصر داغمه چی و جناب محمد بهزادنیا) به عنوان هیات رییسه همایش تعیین شدند که عملکردشان موجب شد مورد تشویق صنف و مدیران محترم کانونها قرار بگیرند.

رییس محترم اسکودا قبل از شروع به فعالیت هیات رییسه همایش، با شرح وقایع و سپس نقد عملکرد عده ای از اشخاص برای حذف و در واقع، هدف قرار دادن اصل نهاد اسکودا، مسأله دادنامه و‌ نامه اخیر و‌ تماس ها را مطرح کرد ولی اعلام نمود که اصل برگزاری یا عدم آن، در صلاحیت هیات عمومی است.

کانون وکلای مرکز از اداره اماکن استعلام کرده بود

در نهایت  هیات عمومی شروع به فعالیت کرد و چند دقیقه پس از شروع بحث، انتظامات هتل اعلام کرد تا دقایقی دیگر همایش باید متوقف شود و‌ متعاقب آن با خاموش کردن برق سالن، در روند نشست اخلال شد و‌ سپس با تصمیم اکثریت قوی مقرر شد انتخابات در سالن مرحوم جلالی نایینی کانون مرکز برگزار گردد. پس از چند ساعت بلاتکلیفی و با کمال شگفتی از سوی کانون‌ مرکز اعلام شد که نامه ای به اداره اماکن ارسال نموده است  که در صورت وصول پاسخ امکان برگزاری دارد که اصل ضرورت این استعلام مورد اعتراض همکاران قرار گرفت.

طبعا و به روال همه همایش‌های قبلی اسکودا، صندوق حمایت و دیگر همایش های صنفی که در محل کانون مرکز برگزار می شد، چنین همایشی در داخل کانون نیازمند اخذ مجوز نبوده و اساسا کلیه مسئولیت های این اجلاس نیز بر عهده میزبان بوده است. در این میان متاسفانه مدیران محترم کانون ها با بلاتکلیفی و نبود وسیله سفر و ایاب و ذهاب به کانون و اعتراض به میزبان، در حیاط هتل سرگردان بودند.

در نهایت مدیران پس از بلاتکلیفی از وضعیت موجود و عدم تدارک وسیله ایاب و ذهاب یا اعلام برخی از افراد از جمله یکی از عوامل اجرایی و همچنین اظهار مدیران کانون مبنی بر ضرورت استعلام و یا عدم برگزاری، متفرق شدند و عده دیگری از مدیران محترم با وجود اتمام انتخابات که این عدم برگزاری به صورت غیررسمی اعلام می گردید و بدون نیت عدم حضور در انتخابات (جز افراد معدود)، محل را ترک و عده ای هم به کانون مرکز عزیمت نمودند.

بیشتر بخوانید:

• معاونت حقوقی قوه قضائیه خواستار لغو برگزاری انتخابات اسکودا شد

نایب رییس اول و بازرسان اسکودا با اعلام رییس اسکودا مبنی بر ارائه تعرفه، در کانون‌ مرکز حاضر شدند و به جهت عدم حضور برخی از عوامل اجرایی اسکودا، برگه های تعرفه کاغذی (سنتی) را اوردند و در حالی که تقریبا اکثریت اعضای هیات مدیره به ویژه هیات رییسه کانون مرکز در جلسه عصر حضور نیافتند، جلسه به دلیل به حد نصاب نرسیدن اعضا برگزار نشد.

لازم به ذکر است اینجانب و‌ دکتر مندنی پور برای احترام به مدیران در جلسه عصر در کانون مرکز حضور پیدا کردیم ولی مطالب خلاف واقعی اخیرا در محیط مجازی از سوی یکی از نامزدهای محترم مبنی بر اینکه پیشنهادی از سوی جناب دکتر سید عبدالرضا مرعشی (رییس کانون وکلای خوزستان) برای انصراف نامزدهای ریاست به نفع نامزد دیگر مطرح شده است. گذشته از آنکه چنین ادعایی از سوی جناب دکتر مرعشی نیز تکذیب شد، اساسا این ادعا صحت نداشته و خلاف واقع است.

نگاهی به دادنامه دادگاه عالی انتظامی قضات

اگرچه دادنامه از مقدمه منسجم برخوردار نیست و با خواسته معاونت قوه قضاییه نیز منطبق نیست، اما با این حال منطوق دادنامه درست بوده و متضمن یا پیام آور دو نکته است؛ نخست آن که منطوق رأی متکی به درخواست است و اساسا نمی تواند مانع اصل انتخابات باشد. با توجه به منطوق رای مبنی بر خروج اتحادیه از عنوان کانون وکلا و ارکان آن، دیگر دادگاه انتظامی قضات صلاحیت ذاتی برای چنین امری نداشته و اساسا ورود نیز نکرده است. دوم آن که مسلم است معاونت حقوقی نمی‌تواند تفسیرکننده دادنامه ای باشد که خواهان آن خود اوست و‌ حتی تعمیم بخش مفاد آن باشد تا آنکه بتواند قانونا و به مثابه دادگاه، انتخابات را نیز بر این مبنا و اختیارات متوقف کند.

وقتی که در کنار مقدمه دادنامه، تصمیم اداره نظارت، تماس ها، ردصلاحیت عده‌ای در همان روز انتخابات در کیش و بهم زدن اجلاس اهواز و برخی از نطق‌ها و تحقیق و تفحص در ماه‌های اخیر ملاحظه می کنیم، به نظر می‌رسد مدیران فعلی اسکودا علی‌رغم میل‌شان، باید ماه‌ها در سمت خویش بمانند و در چالش گفتگو راجع به مقررات حاکم بر اسکودا قرار خواهند گرفت.

نقش برخی اعضای کانون وکلای مرکز فرایند انتخابات اسکودا

اگرچه با ایجاد این فضای انشقاق و فرو ریختن سد ستبر و تنومند کانون وکلای مرکز و یا ورود آشکار برخی به این پیگیری رد صلاحیت‌ها و موارد خلاف اصول اخلاقی، تسهیل ساختند ولی با وجود آن، به هدف رد صلاحیت‌ها نائل نیامدند و موضوع ممانعت از برگزاری فردی نبوده است و نباید فراموش کرد چالش اصلی امروز، اصل نهاد و فراتر از آن است.

نحوه عملکرد و‌ واکنش مدیران کانون های استانی

وضعیت حاکم در میان مدیران، کاملا منسجم و‌ با مواضع محکم و شجاعانه همراه بود؛ برای مثال نزدیک به اتفاق مدیران کانون ها با وجود آن شرایط بحرانی و حتی اخبار پراکنده و خطرات احتمالی، به برگزاری انتخابات در روز چهارشنبه اعتقاد راسخ داشتند و اصل و ریشه بحث را با تحلیل درست ارزیابی نمودند.

شاید یک ادعا محسوب شود که بگویم اضافه شدن عده ای به تعداد نامزدان ریاست در این مرحله، احساس تکلیف و  نگرانی های جدی این نامزدان از محدود شدن انتخاب و مسائل پیچیده ای بود که ظاهرا از دو سوی جریان فکری حاکم بر صنف پیش بینی شده بود و در یادداشت های آتی بدان خواهم پرداخت که البته با مقایسه دو‌ انتخابات و‌ مسائل پیش آمده و‌ مشکلات خاص صنفی پیش روی می توان آن را استنباط و تحلیل نمود. مسلم است خطر بزرگ تر، عدم تحلیل دقیق و خطرات ناشی از درون یا برخاسته از انتخاب‌هاست.

پیشنهاد به رییس اسکودا؛ با همان غیرت همیشگی صنفی خود استوار بمانید

به نظر می رسد باید با خرد جمعی، اتحاد فراگیر و همگانی و  توجه به اراده واقعی و آزادانه صنف و با جلب حمایت حداکثری آنها به سمت کار جمعی و گفتگوی موثر حرکت نمود.

اول، درخواست بنده به رییس محترم اسکودا است. هر چند به نقل از مدیر داخلی شنیده ام با پایان این همایش، به کارشان پایان می دهند ولی انتظار می رود هر مدیر یا عوامل اجرایی که استخدام می‌شوند صرفا در نقش عوامل اجرایی بمانند و در انتخابات و امور مهم از جمله مسائل اخیر مداخله نکنند و ضمنا موجب انشقاق و کدورت میان مدیران یا هیات رییسه اسکودا با فعالان صنفی و معمرین نشوند.

جناب عالی در موقعیت حساسی در کارنامه صنفی خود قرار گرفته اید و باید با همان غیرت همیشگی صنفی خود استوار بمانید. نباید فراموش کنیم که می توان با فعال کردن پتانسیل صنف، همه اشخاص و فعالین صنفی و معمرین همراه خواهند بود تا با گفتگوی سازنده، موانع برداشته شود. تردید ندارم مجددا با شیوه نو می‌توانید با رییس محترم قوه قضاییه مسئله پیچیده این انتخابات را حل و فصل کنید و از کیان اتحادیه هم به درستی و محکم دفاع نمایید.

درخواستی از مدیران محترم کانونها؛ از هرگونه تفرقه پرهیز کنیم

استدعا دارم باز به طور جدی با شجاعت و ایثار همیشگی ورود کنید و مثل همیشه از هرگونه تفرقه پرهیز کنیم و هرگونه ماده و منشا نزاع و تفرقه را بدون رودربایستی به کنار نهیم. استدعا دارم لحظه به لحظه، اقدامات و به ویژه تصمیمات خود را با وکلای دادگستری که وارثان این نهاد کهن و اصیل و‌ موکلین شما هستند در میان بگذارید و همچنان به نظر صنف و بدنه فعال و شریف آن اهمیت دهید.

آنچه در مورد سیاست حاکم بر روند آیین‌نامه‌نویسی رخ داده بود بعضا غلط فاحش بود و باید درسی برای آینده باشد. مسئله اخیر به مثابه مسئله آیین‌نامه و طرح جامع آموزش و پذیرش خواهد بود. همگی دست به دست هم دهیم و‌ همت کنیم به جای کلام تیز و تنش‌زا، گفتگوی عزتمندانه، هدفمند و بابرنامه را همچنان ادامه دهیم؛ به جریان معدود حذفی، دوستانه تذکر بدهیم و اتحادیه را تنها رشته استوار و عروه الوثقی خود بسازیم.

درخواست از وکلای گرانقدر و شریف و فعالان صنفی؛ با تمام توان همراهی و حمایت کنید

شما وارثان این کهن نهاد مدنی هستید؛ لطفا کماکان با تمام توان همراهی و حمایت کنید و راهکارها و نقدهای سازنده را چنان حاکم سازید که دیگر تخریب و گلایه مجالی برای وجود نیابد. اگر همت نکنیم اتحادیه به وضع کانون وکلای مرکز مبتلا خواهد شد.

سخنی با رییس محترم قوه قضاییه؛ نگذارید برخی نهادهای مدنی را تضعیف کنند

کانون وکلا و اتحادیه، دو مردم‌نهاد به مفهوم دقیق در راستای توسعه سیاسی، اجتماعی و قضایی کشور هستند و جهان نیز صرفا این دو نهاد کشور عزیزمان را به رسمیت شناختند همچنان‌که IBA نیز صرفا این دونهاد را پذیرفت. گفتگو بر سر دادرسی‌های عادلانه، اعتماد ملی و‌ محک‌های بین‌المللی بر مدار وجود و میزان استقلال این نهادهاست و لذا از رییس محترم قوه قضاییه انتظار داریم ورود کنند و نگذارند عده ای بیش از این، این نهادهای مدنی را تضعیف یا استحاله کنند که بی گمان، به زیان اعتبار دادگستری و مردم است. مجامع داخلی و بین المللی به کمتر از حداقل استانداردهای کانون وکلا و اتحادیه، به آن اعتباری نخواهد داد.

همایش و‌ روند انتخابات بیانگر چه آسیب ها و فوایدی بود؟

این‌ همایش نشان داد که نیاز داریم برنامه‌ها و نقشه‌های احتمالی در صورت شکل‌گیری فروض جدید و‌ موانع مشابه را داشته باشیم و در شرایط جدید و بحرانی شگفت‌زده نشویم؛ برای مثال، دغدغه مشابه مسئله اسکودا را برای اساس صندوق حمایت و خطرات مشابه برای صندوق هم در مجلس پیش‌بینی کنیم.

این همایش نشان داد که در بحران، آن افرادی که خواسته و ناخواسته در مسیر حذف بودند به راحتی مفقود می‌شوند و در مواقع بحرانی، صنف و کانون را تنها می‌گذارند و خود مدیران باغیرت صنف که نزدیک به اجماع هستند باقی می‌مانند و با غیرتشان و جلب حمایت صنف باید به حل بحران بپردازند.

این دو‌ همایش نشان داد که آن افرادی که در مسیر دیگری گام برداشتند قدرت آن را دارند که فضا را ملتهب سازند و‌ برعکس، در جانب حق و مطالبه‌گری نیز قرار بگیرند و اصل مشکل را با حواشی‌سازی و تشویش، پنهان کنند و صنف را به ناامیدی و سردرگمی برسانند. این همایش نشان داد مدیران هنوز  همچون سرو محکم و ایستاده هستند مشروط بر آن که راهبری همچنان به درستی صورت پذیرد.

این همایش نشان داد که مدیران با وجود تمامی فشارها حاضر نشدند تن به یک تصمیم و انتخاب اجباری بدهند و دانستند که در صورت این انتخاب هم، همه این پیامدهای قابل رفع باز رخ می‌دهد ولی این بار به نام و به دست خود!

سخن پایانی

آری بیاییم شکاف رابطه‌مان با بدنه صنف را اصلاح کنیم، بیاییم تحلیل عمیق تر از ریشه وقایع و  راه‌حل‌های واقعی آن را داشته باشیم، بیاییم با ملاحظه مناسبت‌ها و‌ بافت‌های سیاسی و اجتماعی حاکم، ریشه‌ها را کشف کنیم و تفسیر کنیم و سپس راه حل ها را بیابیم. استوار و امیدوار بمانیم.