وکلاپرس ـ هما داودی، وکیل با سابقه دادگستری و نایب رییس اسبق اسکودا در رشته یادداشت‌هایی که در کانال شخصی خود منتشر می‌کند، به عدم توجه کانون‌های وکلای دادگستری به فناوری اشاره کرده و از ضرورت ایجاد سازوکارهایی پیرامون بهره‌مندی هرچه بیشتر از فناوری‌های اینترنت‌محور جهت ارتقای کارکرد این نهادها سخن می‌گوید.
در یادداشت حاضر ضمن انتقادهایی در این زمینه، از تفاوت بین انتخابات الکترونیک و آنلاین می‌گوید و نیاز فعلی کانون‌های وکلا را نه انتخابات الکترونیک، بلکه برگزاری انتخابات آنلاین معرفی می‌کند.
در ادامه این یادداشت را خواهید خواند:
این روزها عجیب مصداق شعر حافظ هستیم که «هجران بلای ما شد یا رب بلا بگردان». همه از هم دور شدیم برای اینکه بمانیم. همه کارها تعطیل شده است تا سلامت بمانیم. این همه خسارت به کسب و کار و اقتصاد کشور وارد شده است که سرمایه‌های بزرگ‌تر یعنی جان شهروندان در امان بماند.
نمی‌دانم «شیوع» کرونا، مصداق یک جنگ بیولوژیک است یا محصول بی تدبیری و یا عجز علم پزشکی دنیا در مهار و مقابله با بیماری های نوپدید. امّا هر چه هست مسلّم است که سبب ورود خسارات اقتصادی سنگین به کشورها و نیز به افراد و بویژه به صاحبان کسب و کار و مشاغل شده است. روابط اجتماعی همیشگی را برهم زده و «قواعد و ارزش های اجتماعی» را که به ویژه در مشرق زمین دارای اهمیت است، تعطیل کرده است.
امّا تا آنجا که مربوط به نظام مدیریتی در هر مجموعه یا نهاد است باید در روزهای آرامش، پیش بینی بحران را کرده باشند. یکی از این تدابیر، استفاده از ظرفیت‌های بزرگ فن آوری است که البته فقط مخصوص زمان بحران نیست بلکه ضرورت اجتناب ناپذیر اداره هر جامعه‌ای و شرط لازم رشد و پیشرفت و توسعه است و بحران‌ها فقط به ما نشان می‌دهند که کجا کوتاهی داشته‌ایم و باگ‌های سیستم را نمایان می‌سازند.
در این روزها که یکباره بحران کرونا بر سرمان آوار شد و همه فعالیت ها را یکی پس از دیگری تعطیل کرد، متوجه ارزش ظرفیت‌های نهفته در استفاده از تکنولوژی شدیم.
تعویق انتخابات کانون مرکز که همواره بر بسیاری از شئون نهاد وکالت اثرگذار بوده، مسئله تعویق پرداخت حق بیمه وکلا به صندوق حمایت، مسئله اصلاح آیین نامه استقلال، لغو مراسم جشن استقلال در همه کانونها از یک سو و مسئله برگزاری جلسات دادگاه و رسیدگی و نحوه بکارگیری قواعد دادرسی الکترونیک از سوی دیگر در صدر چالش‌های نهاد وکالت قرار گرفت.
در این چند روز، تحیّر ناشی از وضعیتی که در قواره یک «فورس ماژور» عرض اندام کرده است، تصمیمات احساسی و تولید ادبیات جدید که گاه با اشتباهاتی هم همراه بود، برایم بسیار جالب بود که امیدوارم بتوانم از زاویه دید استفاده از ظرفیت های فن آوری، در مورد یک یک آنها یادداشت‌هایی را تقدیم حضور عزیزان نمایم.
یکی از این موارد مسئله تعویق انتخابات کانون مرکز بود که هنوز هم معلوم نیست چه زمانی برگزار خواهد شد. در این رابطه ادبیات زیادی تولید شد و همکاران بسیاری در مورد ضرورت برگزاری «انتخابات الکترونیک» سخن گفتند و حتی به برگزاری آن در کانون البرز استناد جستند.
این درحالی است که «انتخابات الکترونیک» کاملاً با «انتخابات آنلاین» تفاوت دارد و آنچه امروز می‌توانست نیاز ما را برطرف کند انتخابات آنلاین است نه انتخابات الکترونیک. آنچه امسال در کانون البرز هم اجرا شد انتخابات الکترونیک بود.
در انتخابات الکترونیک باید وکلا در محل کانون حضور فیزیکی پیدا کنند و در همان محل از طریق ابزار الکترونیک مانند صفحه مانیتور و پرینتر و بارکدخوان، رای خود را در صندوق بریزند و نهایتاً پس از اعلام ختم رأی گیری، کار شمارش آرا در یک لحظه انجام خواهد شد.
هر چند این شیوه نسبت به شیوه رأی گیری سنتی دارای مزایای بسیاری است که مورد تأیید همه همکاران قرار گرفت از جمله دقت بسیار بالای سیستم، صرفه جویی در سرمایه انسانی و وقتی که برای شمارش آرا لازم است و نهایتاً به صفر رساندن خطا در شمارش آرا، امّا یک ایراد آن که تفاوتی با شیوه سنتی ندارد و نیاز ما را در این شرایط بحرانی بر طرف نمی‌کند این است که وکلا باید در محل کانون حاضر شوند. امّا در انتخابات آنلاین، هر کسی می‌تواند از راه دور، از منزل یا دفتر خود رأی دهد و در انتخابات شرکت کند که قطعاً در این شیوه میزان مشارکت حائزین شرایط به بالاترین حد خود نیز خواهد رسید.
انتخابات آنلاین «وب بیس» است؛ در حالیکه انتخابات الکترونیک وب بیس نیست. انتخابات آنلاین نیاز به حضور در محل ندارد در حالیکه در شیوه الکترونیک باید در محل رای گیری حاضر شد که در این شرایط بحران کرونا نمی‌تواند مورد استفاده واقع شود .
بیش از این نمی‌خواهم به بیان تفاوت‌های سه روش سنتی، الکترونیک و آنلاین در برگزاری انتخابات بپردازم امّا خوب بخاطر دارم روزی که در سال ۹۳ طرح انتخابات آنلاین مطرح شد، با چه مخالفت‌هایی از سوی برخی دوستان مواجه شد تا اینکه سرانجام در سال ۹۶ به شیوه حداقلی آن یعنی انتخابات الکترونیک ( انتخابات اسکودا در اهواز ) رضایت داده شد.
یکی از استدلال‌ها این بود که ما هر دو سال یک بار همکاران را برای انتخابات در کانون می‌بینیم و اگر قرار باشد انتخابات آنلاین باشد این دیدارها هم ازبین می رود!!
ای کاش همان مدیران امروز پاسخ‌گو باشند که چگونه این استدلال‌ها مانع پیشرفت و توسعه کانونها شد؟ آیا دیدارهای سالانه جشن استقلال، دیدارهای نوروزی، مراسم تحلیف و … کافی برای این دید و بازدیدها نبود؟ آیا این نوع نگاه، در تراز و ترازوی سنجش تدابیر مدیریتی، چگونه ارزیابی می‌شود؟
امروز که ما از مسئولیت مدنی و کیفری کسانی سخن می‌گوییم که با بی عملی یا تدابیر اشتباه خود عامل شیوع، گسترش و بحران کرونا شدند و از «لزوم پاسخگویی» آنها به عنوان یک «هنجار» یاد می‌کنیم که چنین هم هست، آیا نباید این هنجار را در مورد مدیرانی از خودمان که مانع توسعه کانونها شدند نیز به کار بگیریم؟
در یادداشت‌های بعدی به بررسی جنبه‌های دیگر موضوع خواهم پرداخت.
