یادداشت دکتر خالقی درباره امکان استفاده از پابند الکترونیک پیش از آغاز مجازات حبس
وکلاپرس _ علی خالقی در یادداشتی که امروز در صفحه اینستاگرامش منتشر کرد از امکان جایگزینی استفاده از پابند الکترونیکی به جای حبس در ابتدای زمان شروع مدت محکومیت به زندان نوشت.
به گزارش وکلاپرس، دکتر علی خالقی (دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسى دانشگاه تهران) در یادداشتی از دیدگاه خود نسبت به استفاده از پابند الکترونیکی به جای مجازات حبس نوشت و افزود: «بند ب ماده ۷ آیین‌نامه اجرایی مراقبت‌های الکترونیکی مصوب ۱۰ تیر ۱۳۹۷ و ماده ۴ دستورالعمل تعیین محدوده مراقبتی محکومان تحت نظارت سامانه‌های الکترونیکی مصوب ۲۹ مرداد ۱۴۰۱ فرض عدم نیاز به زندانی بودن محکوم را تقویت می کند.»
بیشتر بخوانید:
- دکتر علی خالقی: دستور ممنوعیت فعالیت در فضای مجازی یک ممنوعیت شغلی است، نه محدودیت در فعالیت اجتماعی
یادداشتی که علی خالقی در صفحه اینستاگرامش منتشر کرده به شرح زیر است:
«پابند الکترونیکی» وسیله‌ای است تا شخص محکوم به حبس، تمام یا بخشی از دوره محکومیت خود را به جای زندان، در محل سکونت خود بگذراند.
این شیوه، با دو هدف جلوگیری از آلوده شدن فرد به محیط زندان و کاستن از جمعیت زندان ها در سال ۱۳۹۲ با عنوان «قرار دادن محکوم به حبس در مکانی مشخص تحت نظارت سامانه‌های الکترونیکی» با شرایطی در ماده ۶۲ ق.م.ا پیش‌بینی شد. ابتدا، استفاده از این روش تنها در جرائم تعزیری درجه پنج تا هشت ممکن بود، اما در سال ۱۳۹۹ به جرائم تعزیری درجه دو تا چهار نیز به شرط «گذراندن یک چهارم مجازات حبس» تسری یافت.
ماده ۵۵۳ ق.آ.د.ک نیز به قاضی اجرای احکام اجازه داده که پس از دریافت گزارش شورای طبقه‌بندی زندان و نظریه مددکاران اجتماعی، پیشنهاد استفاده محکوم از این نهاد را به دادگاه بدهد.
در مورد آن دسته از متهمانی که به حکم دادگاه به حبس محکوم و حکم آنها قطعی شده، اما در حکم مذکور هیچ اشاره‌ای به استفاده از پابند الکترونیکی نشده باشد، در عمل، این سؤال ایجاد شده که اگر جرم آنها از درجه پنج تا هشت باشد و تقاضای استفاده از پابند کنند، آیا با توجه به ماده ۵۵۳ تقاضای آنها لزوماً باید بعد از معرفی به زندان و دریافت گزارش شورای طبقه‌بندی و نظریه مددکاران اجتماعی ارائه شود؟
اداره حقوقی قوه قضاییه در پاسخ به یک استعلام طی نظریه مورخ سوم بهمن ۱۴۰۰ به این سؤال پاسخ مثبت داده است، اما به نظر می‌رسد که:
-لزوم معرفی قبلی محکوم به زندان به عنوان شرط بررسی درخواست او بر خلاف یکی از اهداف پیش‌بینی این نهاد بوده و در شرایط استفاده از آن نیز چنین شرطی مقرر نشده است.
-«گذراندن یک چهارم مجازات حبس» تنها در جرائم تعزیری درجه دو تا چهار مقرر شده و عدم پیش‌بینی گذراندن مدتی از حبس، در جرائم تعزیری درجه پنج تا هشت، دلالت بر فقدان چنین شرطی در جرائم دسته اخیر دارد.
قانون آیین دادرسی کیفری بعد از قانون مجازات اسلامی تصویب شده و قانونگذار در ماده ۵۵۳ آن در مقام بیان یکی از اختیارات قاضی اجرای احکام با هدف تسهیل استفاده محکوم از پابند الکترونیکی، بوده است، نه تحدید اختیارات قاضی دادگاه در استفاده از این نهاد و موکول نمودن تصمیم وی به پیشنهاد مقامی دیگر.
در مورد استفاده از پابند الکترونیکی، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌هایی توسط رئیس قوه قضاییه تصویب شده که از میان آنها بند ب ماده ۷ آیین‌نامه اجرایی مراقبت‌های الکترونیکی مصوب ۱۰ تیر ۱۳۹۷ و ماده ۴ دستورالعمل تعیین محدوده مراقبتی محکومان تحت نظارت سامانه‌های الکترونیکی مصوب ۲۹ مرداد ۱۴۰۱ فرض عدم نیاز به زندانی بودن محکوم را تقویت می کند.
