وکالت در کشور ژاپن
فهرست
وکالت در کشور ژاپن
تاریخچه و چارچوب کلی سیستم قضایی ژاپن
سیستم قضایی مدرن ژاپن پس از اصلاحات دوران میجی (۱۸۶۸ – Meiji Restoration) و تأسیس قانون اساسی میجی (۱۸۸۹) شکل گرفت.
پس از جنگ جهانی دوم، تحت نظارت ایالات متحده و مطابق با قانون اساسی جدید (۱۹۴۷)، اصلاحات گسترده‌ای در سیستم حقوقی انجام شد که مهم‌ترین آنها شامل:
- تفکیک قوا و استقلال قوه‌قضائیه
- ایجاد دادگاه‌های چند سطحی
- تقویت حقوق متهمان و تضمین دادرسی عادلانه
امروزه، سیستم قضایی ژاپن تحت نظارت دیوان عالی این کشور و بر اساس قانون اساسی ژاپن، قوانین مدنی و کیفری و رویه‌های قضایی عمل می‌کند.
۲: ساختار دادگاه‌ها در ژاپن
سیستم دادگاهی ژاپن دارای چهار سطح اصلی است:
۲.۱: دیوان عالی ژاپن (Supreme Court- 最高裁判所)
بالاترین مرجع قضایی کشور که قدرت تفسیر نهایی قانون اساسی را دارد.
شامل ۱۵ قاضی است که توسط کابینه دولت منصوب و توسط امپراتور تأیید می‌شوند.
پرونده‌های فرجام خواهی و دعاوی مرتبط با نقض قانون اساسی در این دادگاه بررسی می‌شوند.
۲.۲: دادگاه‌های عالی (District Courts-地方裁判所)
دادگاه عالی در سراسر کشور وجود دارد که به اعتراضات احکام دادگاه‌های منطقه‌ای رسیدگی می‌کنند.
این دادگاه‌ها مشابه دادگاه‌های استیناف در سایر کشورها عمل می‌کنند.
۲.۳: دادگاه‌های منطقه‌ای (District Courts-地方裁判所)
اصلی‌ترین دادگاه‌های بدوی در ژاپن هستند و به دعاوی مدنی، کیفری و تجاری رسیدگی می‌کنند.
در هر استان (Prefecture) حداقل یک دادگاه منطقه‌ای وجود دارد.
۲.۴: دادگاه‌های محلی و ویژه
دادگاه‌های خانواده ( – Family Courts): رسیدگی به دعاوی خانوادگی، طلاق، سرپرستی کودکان و ارث
دادگاه‌های خلاصه ( – Summary Courts) رسیدگی به پرونده‌های کم اهمیت مدنی (کمتر از ۱.۴ میلیون ین) و کیفری (جرایم سبک).
۳: سیستم دادرسی در ژاپن
۳.۱: فرآیند دادرسی مدنی
- ثبت دادخواست: طرف دعوا باید شکایت خود را در دادگاه منطقه‌ای یا خلاصه ثبت کند.
- بررسی اولیه: دادگاه تصمیم می‌گیرد که آیا پرونده قابل رسیدگی است یا خیر.
- جلسات دادرسی: وکلا استدلال‌های خود را ارائه می‌کنند.
- صدور حکم: قاضی رأی خود را اعلام می‌کند و طرفین می‌توانند درخواست تجدیدنظر کنند.
۳.۲: فرآیند دادرسی کیفری
- بازداشت و تحقیق: پلیس و دادستانی تحقیقات اولیه را انجام می‌دهند.
- اقامه دعوا توسط دادستان: دادستان عمومی پرونده را به دادگاه ارائه می‌دهد.
- جلسات محاکمه: دادگاه مدارک و شهادت‌ها را بررسی می‌کند.
- صدور حکم: قاضی یا هیئت منصفه رأی صادر می‌کند.
نکته مهم: در ژاپن برخی از پرونده‌های کیفری مهم توسط هیئت منصفه مردمی (Lay Judge System) بررسی می‌شود.
۴: ویژگی‌های خاص سیستم قضایی ژاپن
۴.۱: سیستم هیئت منصفه در پرونده.های کیفری
در پرونده‌های کیفری سنگین، هیئت منصفه متشکل از شهروندان عادی تشکیل می‌شود که در تصمیم‌گیری نقش دارند.
این سیستم در سال ۲۰۰۹ اجرا شد و هدف آن افزایش شفافیت و مشارکت عمومی در نظام قضایی بود.
۴.۲: میزان بالای محکومیت (Over 99% Conviction Rate )
بیش از ۹۹٪ از پرونده‌های کیفری در ژاپن به محکومیت متهم ختم می‌شود.
این آمار به دلیل تحقیقات دقیق، اعتراف متهمان و دقت بالای دادستانی است.
۴.۳: سیستم میانجیگری و داوری
در بسیاری از دعاوی مدنی و خانوادگی، سیستم میانجیگری – Mediation) برای حل و فصل اختلافات قبل از دادرسی استفاده می‌شود.
۵: چالش‌های سیستم قضایی ژاپن
- انتقاد از میزان بالای محکومیت کیفری (برخی معتقدند که این امر نشان دهنده فشار بر متهمان برای اعتراف است).
- محدودیت‌های دسترسی به وکیل در مراحل اولیه بازجویی
- طولانی بودن برخی از فرآیندهای دادرسی مدنی
- کمبود وکلا نسبت به جمعیت (ژاپن تعداد وکلای کمتری نسبت به کشورهای غربی دارد).
۵: مسیرهای ورود به حرفه وکالت در ژاپن
ورود به حرفه وکالت در ژاپن به سه روش اصلی امکان پذیر است
۵.۱: مسیر استاندارد (تحصیلات حقوقی + آزمون وکالت + کارآموزی قضایی)
این مسیر شامل سه مرحله است.
۱: تحصیل در دانشگاه: اخذ مدرک لیسانس حقوق (LL.B) که معمولاً ۴ سال طول می‌کشد.
۲: تحصیل در مدرسه عالی حقوق: پس از لیسانس، داوطلبان باید وارد مدرسه عالی حقوق (Law School) شوند که ۲ تا ۳ سال طول می‌کشد.
۳: شرکت در آزمون ملی وکالت: آزمون ملی حقوق ژاپن یکی از دشوارترین آزمون‌های حقوقی در جهان است و سالانه تنها حدود ۳۰% از شرکت کنندگان موفق به قبولی می‌شوند.
۵.۲: مسیر جایگزین (آزمون مقدماتی + آزمون وکالت + کارآموزی قضایی)
برای افرادی که قصد دارند بدون تحصیل در مدرسه عالی حقوق وارد حرفه وکالت شوند، امکان شرکت در آزمون مقدماتی (Preliminary Exam-予備試験) وجود دارد. این آزمون برای افرادی مناسب است که دارای مهارت‌های قوی در حقوق هستند اما نمی‌خواهند هزینه و زمان تحصیل در مدرسه عالی حقوق را متحمل شوند.
اگر داوطلب در آزمون مقدماتی موفق شود& مستقیماً می‌تواند در آزمون ملی وکالت شرکت کند. این روش بسیار دشوار است و درصد قبولی آن کمتر از ۵% است.
۵.۳: مسیر ویژه برای قضات و دادستان‌ها
در ژاپن، قضات و دادستان‌ها می‌توانند بدون نیاز به شرکت مجدد در آزمون وکالت، به عنوان وکیل مشغول به کار شوند.
۶: آزمون ملی وکالت ژاپن (Bar Examination – 司法試験)
آزمون ملی وکالت ژاپن یک آزمون سخت و رقابتی است که در دو مرحله برگزار می‌شود:
۶.۱: مرحله اول آزمون کتبی
این بخش شامل سؤالات چند گزینه ای و تشریحی در موضوعات زیر است:
حقوق اساسی، حقوق مدنی، حقوق کیفری، حقوق تجاری، حقوق اداری، آیین دادرسی مدنی، آیین دادرسی کیفری
۶.۲: مرحله دوم آزمون شفاهی
افرادی که در آزمون کتبی موفق شوند، باید در آزمون شفاهی شرکت کنند که در آن توانایی استدلال حقوقی و دانش عملی آنها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
نکته مهم: قبولی در این آزمون بسیار دشوار است و داوطلبان معمولاً چندین سال مطالعه و آمادگی دارند.
۷: دوره کارآموزی قضایی (Judicial Training Institute – JTI)
پس از قبولی در آزمون وکالت، داوطلبان باید یک سال دوره کارآموزی را در مؤسسه آموزش قضایی ژاپن (Fi – Shihou Kenshuujo) که زیر نظر دیوان عالی ژاپن فعالیت دارد، بگذرانند. دوره کارآموزی شامل سه بخش است
- دوره آموزشی در مؤسسه قضایی: در این دوره، اصول وکالت، قضاوت و دادستانی به داوطلبان آموزش داده می‌شود.
- دوره عملی در دادگاه‌ها و دفاتر وکلا: داوطلبان در دادگاه‌های مدنی، کیفری و اداری و همچنین دفاتر وکلا و دادسراها آموزش عملی می‌بینند.
- ۳ آزمون پایانی: در پایان دوره، داوطلبان باید در آزمون نهایی شرکت کنند
۸: اصول کلی اخلاق حرفه‌ای وکلا در ژاپن
طبق آیین نامه رفتار حرفه‌ای وکلا (Code of Ethics for Attorneys)، اصول زیر برای وکلای ژاپنی الزامی است:
- حفظ استقلال حرفه‌ای: وکلا نباید تحت تأثیر فشارهای دولتی، مالی یا سیاسی قرار بگیرند.
- پایبندی به عدالت و حقوق بشر: وکلا موظفند از حقوق موکلان بدون تبعیض دفاع کنند.
- صداقت و امانت داری: ارائه مشاوره صادقانه و شفاف به موکلان ضروری است.
- رعایت رازداری حرفه‌ای: وکلا نباید اطلاعات محرمانه موکلان را افشا کنند، مگر در موارد استثنائی که قانون اجازه داده باشد.
- عدم تضاد منافع: وکلا نمی‌توانند همزمان به دو طرف متخاصم در یک پرونده مشاوره دهند.
- رفتار شایسته و محترمانه: برخورد حرفه‌ای با دادگاه، موکلان، همکاران و سایر عوامل قضایی الزامی است.
- تعهد به آموزش و ارتقای دانش حقوقی: وکلا باید دائماً مهارت‌ها و دانش حقوقی خود را به روز کنند.
۹: دریافت پروانه وکالت و عضویت در کانون وکلا
پس از گذراندن دوره کارآموزی، وکیل باید در یکی از کانون‌های وکلای منطقه‌ای ژاپن ثبت‌نام کند. کانون وکلای ژاپن (JEBA) بر فعالیت‌های وکلا نظارت دارد و عضویت در آن الزامی است.
کانون وکلای ژاپن (Nichibenren – 日本弁護士連合会) نهاد مرکزی وکلای ژاپن است که تمامی وکلای این کشور تحت‌نظارت آن فعالیت می‌کنند.
این نهاد مسئول تنظیم و هدایت حرفه وکالت در ژاپن است و اعضای آن از کانون‌های وکلای محلی و همچنین وکلای خارجی تشکیل می‌شود. در ادامه، توضیحاتی در خصوص ویژگی‌ها و وظایف کانون وکلای ژاپن آورده شده است
۱۰: ساختار کانون وکلای ژاپن
کانون وکلای ژاپن شامل کانون‌های وکلای محلی است که در هر منطقه از ژاپن شعبه دارند. این کانون‌ها زیر مجموعه‌ای از Nichibenren هستند و تعدادشان به ۵۲ می‌رسد. هر کانون وکلای محلی مسئولیت نظارت بر وکلا در آن منطقه خاص را دارد.
۲: وظایف کانون وکلای ژاپن
- تنظیم قوانین حرفه‌ای: این نهاد مسئول تدوین اصول اخلاقی و حرفه‌ای برای وکلا است و قوانینی را برای پیشبرد عدالت در سطح کشور وضع می‌کند.
- نظارت و انضباط: Nichibenren مسئول نظارت بر رفتار حرفه‌ای وکلا است و در صورت تخلف، می‌تواند تدابیر انضباطی اتخاذ کند.
- حمایت از حقوق و کلا: این نهاد از حقوق وکلا دفاع می‌کند و به مشکلات حقوقی آنان رسیدگی می‌کند.
- آموزش و به‌روزرسانی: برگزاری دوره‌های آموزشی و به‌روزرسانی اطلاعات حقوقی برای وکلا به منظور ارتقای سطح آگاهی و مهارت‌ها.
- نظارت بر حقوق بشر: کانون وکلا در مسائل حقوق بشر و آزادی‌های مدنی نقش مهمی ایفا می‌کند و از حقوق افراد در مقابل نقص‌های قانونی دفاع می‌کند.
- فعالیت‌های بین‌المللی: Nichibenren روابط با سازمان‌های بین‌المللی حقوقی و نهادهای حقوق بشر را برقرار کرده و به توسعه حقوق بشر در سطح جهانی کمک می‌کند.
۱۱: تعداد و درآمد و کلا در ژاپن
ا: تعداد وکلا
تعداد و کلا در ژاپن در حال افزایش است، اما همچنان نسبت به بسیاری از کشورهای غربی کم است. در حال حاضر (آمار دقیق ممکن است متغیر باشد)، تعداد وکلای ژاپن حدود ۴۸,۰۰۰ نفر است. این تعداد شامل وکلای داخلی و وکلای خارجی می‌شود.
تعداد وکلا در ژاپن نسبت به جمعیت کشور که بیش از ۱۲۵ میلیون نفر است، نسبتا کم است. این نسبت در مقایسه با کشورهای غربی مانند ایالات‌متحده یا کشورهای اروپایی که تعداد وکلا نسبت به جمعیت بیشتر است، پایینتر است.
در ژاپن، نسبت وکیل به جمعیت حدود ۱ وکیل به ازای هر ۲٬۶۰۰ نفر است. این نسبت در کشورهای مانند ایالات‌متحده به طور قابل توجهی بالاتر است.
۲: درآمد وکلا
وکلا در ابتدای کار: وکلا در ابتدای حرفه خود (که معمولاً به مدت ۳ تا ۵ سال از شروع فعالیت‌شان است) می‌توانند انتظار درآمد سالانه حدود ۷ میلیون تا ۱۰ میلیون ین (حدود ۴۸,۰۰۰ تا ۷۰,۰۰۰ دلار آمریکا) را داشته باشند.
وکلا با تجربه بیشتر: وکلای با تجربه و متخصص می‌توانند درآمد بیشتری داشته باشند که می‌تواند به ۱۵ میلیون تا ۲۰ میلیون ین (حدود ۱۰۵,۰۰۰ تا ۱۴۰,۰۰۰ دلار امریکا) یا بیشتر برسد.
وکلا در دفترهای بزرگ و بین‌المللی: وکلای شاغل در دفاتر حقوقی بزرگ و بین‌المللی که خدمات خود را به شرکت‌های بزرگ و بین‌المللی ارائه می‌دهند، معمولاً درآمد بالاتری دارند. این وکلا می‌توانند درآمد سالانه حدود ۲۵ میلیون ین (حدود ۱۷۵,۰۰۰ دلار آمریکا) یا بیشتر داشته باشند.
