قانون موافقتنامه چهارچوب همکاری در زمینه حمل و نقل راهآهن (ریلی) بین وزارت راه و شهرسازی دولت جمهوری اسلامی ایران و وزارت حمل و نقل و زیرساخت دولت جمهوری ترکیه
مصوب ۱۴۰۴/۸/۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام

فهرست
وکلاپرس– قانون موافقتنامه چهارچوب همکاری در زمینه حمل و نقل راهآهن (ریلی) بین وزارت راه و شهرسازی دولت جمهوری اسلامی ایران و وزارت حمل و نقل و زیرساخت دولت جمهوری ترکیه ابلاغ شد.
به گزارش وکلاپرس، قانون موافقتنامه چهارچوب همکاری در زمینه حمل و نقل راهآهن (ریلی) بین وزارت راه و شهرسازی دولت جمهوری اسلامی ایران و وزارت حمل و نقل و زیرساخت دولت جمهوری ترکیه مشتمل ماده واحده و یک تبصره منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و شانزده ماده که گزارش آن توسط کمیسیون عمران به صحن مجلس تقدیم شده بود، در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ ۱۴۰۳/۱۲/۱ مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۴۰۴/۸/۷ از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام با تأیید بند (۳-۴) ماده (۴) موافقتنامه، موافق با مصلحت نظام تشخیص داده شد ابلاغ شد.
بیشتر بخوانید:
- قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به معاهده (کنوانسیون) بینالمللی مقابله با تأمین مالی تروریسم
- قانون عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه همکاریهای تأیید صلاحیت آسیا ـ اقیانوسیه (اَپَک)
بر اساس بند فوقالذکر، بهرهبردارهای راهآهن (ریلی) و مدیر زیرساختهای راهآهن (ریلی) طرف ایرانی که حمل و نقل از طریق گذرگاه مرزی را انجام میدهند، طبق مفاد این موافقتنامه کارکنان صلاحیتدار را در ایستگاه مبادله مرزی به خدمت خواهند گرفت.
قانون موافقتنامه چهارچوب همکاری در زمینه حمل و نقل راه آهن (ریلی)
بین وزارت راه و شهرسازی دولت جمهوری اسلامی ایران و وزارت حمل و نقل
و زیرساخت دولت جمهوری ترکیه
ماده واحده ـ لایحه موافقتنامه چهارچوب همکاری در زمینه حمل و نقل راه آهن (ریلی) بین وزارت راه و شهرسازی دولت جمهوری اسلامی ایران و وزارت حمل و نقل و زیرساخت دولت جمهوری ترکیه مشتمل بر یک مقدمه و شانزده ماده به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده میشود.
تبصره ـ در اجرای این موافقتنامه و اصلاحات بعدی آن رعایت اصول هفتاد و هفتم (۷۷)، یکصد و بیست و پنجم (۱۲۵) و یکصد و سی و نهم (۱۳۹) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران الزامی است.
بسم الله الرحمن الرحیم
موافقتنامه چهارچوب همکاری در زمینه حمل و نقل راه آهن(ریلی)
بین وزارت راه و شهرسازی دولت جمهوری اسلامی ایران
و وزارت حمل و نقل و زیرساخت دولت جمهوری ترکیه
وزارت راه و شهرسازی از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران و وزارت حمل و نقل و زیر ساخت از طرف دولت جمهوری ترکیه (که از این پس به صورت جداگانه «طرف» و به طور مشترک «طرفها» نامیده میشوند) به منظور تنظیم حمل و نقل راه آهن(ریلی) بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ترکیه، با در نظر گرفتن اقدامات مرتبط با تجدید ساختار صورت پذیرفته در شرکتهای راه آهن (ریلی)، با توجه به لزوم تقویت همکاریهای راه آهن(ریلی) و بر اساس اصول مشارکت برابر و احترام متقابل به شرح زیر توافق کردند:
ماده۱ـ
۱ـ۱ـ مراجع صلاحیتدار برای اجرای این موافقتنامه به شرح زیر میباشند:
- برای دولت جمهوری اسلامی ایران وزارت راه و شهرسازی
- برای دولت جمهوری ترکیه وزارت حمل و نقل و زیرساخت
۲ـ۱ـ در صورت تغییر مرجع صلاحیتدار طرفها، طرف ذیربط طرف دیگر را از این موضوع مطلع مینماید. این قبیل تغییرات به عنوان تغییر اساسی در موافقتنامه محسوب نخواهد شد و صرفاً به عنوان اصلاح پذیرفته خواهد شد.
ماده۲ـ
۱ـ۲ـ گستره اجرای این موافقتنامه، دربرگیرنده موارد زیر است:
۱ـ۲ـ الف. گذرگاه مرزی راه آهن(ریلی) کاپیکوی ـ رازی شامل ایستگاه رازی در قلمرو ایران و ایستگاه کاپیکوی در قلمرو ترکیه؛
۱ـ۲ـ ب. فعالیتهای مراجع بازرسی (کنترل) و خدمات دو کشور و فعالیتهای مرتبط با تردد راه آهن (ریلی) از طریق گذرگاه مرزی مذکور.
۲ـ۲ـ ایستگاه رازی در قلمرو ایران و ایستگاه کاپیکوی در قلمرو ترکیه به عنوان نقاط گذرگاه مرزی تعیین میشوند. ایستگاه کاپیکوی به عنوان ایستگاه تبادل مرزی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه برای شرکتهای حمل و نقل راه آهن (ریلی) هر دو کشور که در حمل و نقل بینالمللی راه آهن (ریلی) مشارکت میکنند، تعیین میشود.
۳ـ۲ـ فاصله واقعی طول مسیر راه آهن(ریلی) بین مرز کشوری و ایستگاههای مرزی به شرح زیر است:
۳ـ۲ـ الف. مرز ـ ایستگاه کاپیکوی: ۲۶۵۱ متر،
۳ـ۲ـ ب. مرز ـ ایستگاه رازی: ۱۵۰۰ متر.
ماده۳ـ معنای اصطلاحات بکار رفته در این موافقتنامه به شرح زیر است:
ـ کشنده قطار (لوکوموتیو): آلات ناقله برقی، گازوئیلی، موتوری، بخار و وسایل نقلیه دارای سامانه محرک موتوری که در گروه آلات ناقله قرار میگیرند و نیروی موتور لازم برای حرکت قطار یا اتاقهای چرخدار قطار (واگنها) در طول مسیر راه آهن (ریلی) را فراهم میکنند.
ـ قطار: مجموعهای از اتاقهای چرخدار قطار (واگنها) یا حاملها که برای حمل بار یا مسافر استفاده شده و توسط یک یا چند کشنده قطار (لوکوموتیو) کشیده میشوند.
ـ بهرهبردار راه آهن (ریلی) (آر تی اٌ): نهاد دولتی یا خصوصی مجاز به حمل مسافر و یا بار از طریق راه آهن
ـ مدیر زیرساختهای راه آهن (ریلی) (آر آی اِم): نهاد دولتی یا خصوصی مسؤول بهرهبرداری ایمن از زیرساخت راه آهن (ریلی) تحت مالکیت خویش و استفاده از آن جهت ارائه خدمات به بهرهبردارهای راه آهن (ریلی)
ـ نقطه گذرگاه مرزی: ایستگاه راه آهن (ریلی) که در آنجا مراحل بازرسی (کنترل) برای عبور از مرز به انجام میرسد.
ـ ایستگاه مبادله: ایستگاهی که در آنجا مراحل تحویل و پذیرش قطارها، اتاقهای چرخدار قطار (واگنها)، توشه و محمولهها انجام میشود.
ـ عبور از مرز از طریق راه آهن: عبور قطار از طریق خط راه آهن که بین نقاط گذرگاه مرزی دو کشور قرار دارد.
ـ نقطه اتصال تعرفهها: نقطهای که در آنجا اعمال تعرفههای بینالمللی بار و مسافر خاتمه مییابد و تعرفه دیگری به کار برده میشود، یعنی مرز کشوری
ـ آلات ناقله: کشنده قطار (لوکوموتیو)، اتاق چرخدار قطار (واگن)، خودکشنده/آلات ناقله موتوری ـ اتاق چرخدار قطار (واگنی) و هرگونه وسایل نقلیه راه آهن (ریلی) کشنده
ـ اتاق چرخدار قطار (واگن ): اتاق چرخدار قطار (واگن ) باری که برای حمل کالاها مورد بهرهبرداری قرار گیرد و اتاق چرخدار قطار (واگن) مسافری که برای حمل مسافر استفاده میشود.
ـ کوتیف (COTIF): معاهده مربوط به حمل و نقل بینالمللی توسط راه آهن مورخ (۱۹) اردیبهشت ۱۳۵۹ (۹ مه ۱۹۸۰) از جمله سند الحاقی (پروتکل) اصلاحی مورخ (۱۳) خرداد ۱۳۷۸ (۳ ژوئن ۱۹۹۹) و پیوستهای آن
ـ سی آی ام (CIM): مقررات یکنواخت حاکم بر قرارداد حمل ونقل بینالمللی کالاها از طریق راه آهن (پیوست «ب» معاهده کوتیف)
ـ سی آی وی (CIV): مقررات یکنواخت حاکم بر قرارداد حمل و نقل بینالمللی مسافر از طریق راه آهن (پیوست «الف» معاهده کوتیف)
ماده۴ـ
۱ـ۴ـ بازرسی (کنترل) فنی و بازرگانی، عملیات تحویل و قبول آلات ناقله، کالاها و توشه در حمل و نقل میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه و بالعکس متقابلاً توسط بهرهبردارهای راه آهن (ریلی) هر دو کشور در ایستگاه تبادل مرزی صورت خواهد گرفت.
۲ـ۴ـ آرایش ضروری قطار، عملیات تنظیم، تشکیل و تفکیک یا جابجایی قطارها (مانور) و تغییر جهت آلات ناقله توسط طرف ترک، در ایستگاه مبادله مرزی به انجام خواهد رسید.
۳ـ۴ـ بهرهبردارهای راه آهن (ریلی) و مدیر زیرساختهای راه آهن (ریلی) طرف ایرانی که حمل و نقل از طریق گذرگاه مرزی را انجام میدهند، طبق مفاد این موافقتنامه کارکنان صلاحیتدار را در ایستگاه مبادله مرزی به خدمت خواهند گرفت.
۴ـ۴ـ بهرهبرداری از قطارها، موتورهای سبک و سایر وسایل نقلیه راه آهن (ریلی) بین ایستگاههای رازی و کاپیکوی طبق برنامه مصوب و هماهنگ شده توسط مدیر زیرساختهای راه آهن (ریلی) ایرانی و ترکیهای به انجام خواهد رسید.
۵ ـ۴ـ راهبری و تردد متقابل کشندههای قطار (لوکوموتیوها) و تنظیم قطارها بین ایستگاههای مرزی رازی و کاپیکوی در هر دو جهت توسط بهرهبردارهای راه آهن (ریلی) ایرانی که کشنده قطار (لوکوموتیو) و کارکنان مسؤول را تدارک میبینند صورت خواهد گرفت. طرف ترک اقدامات لازم جهت برقراری اسکان و تسهیل تردد کارکنان ایرانی را براساس دستورالعملها یا قراردادهایی که متعاقباً بر اساس بند (۱) ماده (۹) و طبق مقررات ملی خود تهیه و امضا میگردد، معمول خواهد نمود.
۶ ـ۴ـ سیر و حرکت کشندههای قطار (لوکوموتیوها)، قطارها و سایر وسایل نقلیه راه آهن (ریلی) بین ایستگاههای مرزی به طور مشترک توسط مدیر زیرساختهای راه آهن (ریلی) دو طرف صورت میگیرد.
ماده۵ ـ
۱ـ ۵ ـ حمل و نقل بار و مسافر بین طرفها در چهارچوب مفاد معاهده کوتیف و با استفاده از بارنامه، بلیط، راهنامه توشه صادره طبق مفاد پیوستهای «الف» و «ب» معاهده کوتیف صورت خواهد گرفت.
۲ـ ۵ ـ تعرفه حمل و نقل در قلمرو کشور مربوط براساس مسافت تا مرز کشوری محاسبه میگردد. نقطه اتصال تعرفهها، مرز کشوری است.
۳ـ ۵ ـ طرفها مسؤولیت ایمنی و امنیت تردد قطارها در مرزهای خود از نظر زیرساخت و آلات ناقله در گذرگاههای مرزی راه آهن (ریلی) را بر عهده خواهند داشت.
ماده۶ ـ کارکنان راه آهن طرفها بر اساس فهرست کارکنان و اسناد مسافرتی (گذرنامه و کارت شناسایی) تهیه شده توسط بهرهبردارهای راه آهن (ریلی) و مدیر زیرساختهای راه آهن (ریلی)، از مرز عبور خواهند نمود.
ماده۷ـ بهرهبردارهای راه آهن (ریلی) و مدیر زیرساختهای راه آهن (ریلی) طرفها اطلاعات قوانین و مقررات لازم مربوط را که تعیین کننده تردد قطارها و عملیات تنظیم، تشکیل و تفکیک یا جابجایی قطارها (مانور) بین مرز کشوری و ایستگاه مبـادله است، تبادل خواهند کرد. دورههای آموزشی را در صورت نیاز میتوان به صورت مشترک برگزار کرد.
ماده۸ ـ
۱ـ ۸ ـ کارکنان بهرهبردارهای راه آهن (ریلی) و مدیر زیرساختهای راه آهن (ریلی) که در حین عبور از مرز راه آهن (ریلی) و در ایستگاه مبادله مرزی انجام وظیفه میکنند باید قوانین و مقررات کشوری که در آن انجام وظیفه و تعهدات خود را ایفا میکنند، رعایت نمایند. بنابراین آنها از حق حمایت قانونی حداقل در همان سطح ارائه شده برای کارکنان محلی کشور میزبان برخوردار خواهند بود.
۲ـ ۸ ـ هر یک از طرفها بنا به درخواست مبتنی بر دلایل منطقی طرف دیگر، متعهد به بازگرداندن کارکنان خود که برای انجام وظایف (فرامرزی) در کشور درخواست کننده تعیین گردیده اند، خواهند بود.
ماده۹ـ
۱ـ۹ـ مدیر زیرساختهای راه آهن (ریلی) و بهرهبردارهای راه آهن (ریلی) طرفها به منظور تنظیم جزئیات فنی حمل و نقل راه آهن (ریلی)، دستورالعملها یا قراردادهای بین خود را در خصوص موارد زیر تهیه و امضا خواهند کرد:
ـ تردد آلات ناقله بین ایستگاههای مرزی، گذرگاههای مرزی، ارتباطات راه دور و حوادث یا سوانح راه آهن (ریلی) که ممکن است در هنگام عبور از مرز راه آهن (ریلی) رخ دهد،
ـ رویه ها و شرایط از جمله ساعت کاری در طول کل هفته جهت تحویل و پذیرش قطارها، اتاقهای چرخدار قطار (واگنهای ) مسافری و باری هر دو طرف،
ـ فراهم کردن امکانات مربوط به مکان های خدمات رسانی دفاتر نمایندگی در ایستگاه مبادله مرزی کاپیکوی، بهرهبردارهای راه آهن (ریلی) و کارکنان آنها و عبور از مرزهای کشوری توسط مسؤولان راه آهن (ریلی) در حال انجام وظیفه،
ـ تعیین راهها و روشهای مربوط به مبالغ قابل دریافت حاصل از خدمات متقابل در ایستگاه مبادله مرزی کاپیکوی و اجاره اموال غیرمنقول.
۲ـ۹ـ در صورت نیاز به تدارک و اعزام کمک و تجهیزات به قلمرو کشور دیگر در صورت بروز هرگونه حادثه یا سانحه در خط راه آهن (ریلی) میان ایستگاههای مرزی، امکانات مربوط برای طرف اقدام کننده در این مورد فراهم خواهد شد.
ماده۱۰ـ
۱ـ۱۰ـ طرفها کلیه تشریفات گمرکی و مرزی را در قلمرو خود طبق قوانین لازمالاجرای خود انجام خواهند داد. طرفها با مراجع صلاحیتدار همکاری خواهند کرد تا سوار و پیاده شدن مسافران و تمامی تشریفات گمرکی در مدت زمان برنامهریزی شده برای انتظار قطار در ایستگاه مرزی صورت پذیرد.
۲ـ۱۰ـ کارکنان نقاط عبور مرزی، سند رسمی دریافت شده از بهرهبردارهای راه آهن (ریلی) و مدیر زیرساختهای راه آهن (ریلی) طرفها را برای اقلام و تجهیزات مورد نیاز حین انجام وظیفه خود، ارائه خواهند نمود.
۳ـ۱۰ـ داد و ستد ابزارها و تجهیزات موضوع بند دوم این ماده در قلمرو کشور دیگر ممنوع است.
ماده۱۱ـ کارکنان بهرهبردارهای راه آهن (ریلی) و مدیر زیرساختهای راه آهن (ریلی) طرفها و مسافرانی که از مرز عبور میکنند، ممکن است طبق مفاد مقررات بهداشتی بینالمللی موجود مشمول بازرسیهای پیراپزشکان کشور مورد نظر قرار گیرند. پیراپزشکان میتوانند خواستار ارائه گواهی مایه کوبی (واکسیناسیون) صادرشده طبق مقررات بینالمللی بهداشت ۱۳۸۴ (۲۰۰۵) شوند. قوانین یا مقررات بهداشتی طرفها مبادله و به اطلاع طرف دیگر خواهد رسید.
ماده۱۲ـ بازرسی (کنترل) بهداشت دامی و گیاهی توسط مرجع صلاحیتدار طرفها، در قلمرو آن کشور و طبق قوانین لازم الاجرای آن صورت خواهد گرفت.
ماده۱۳ـ کارکنان مدیر زیرساختهای راه آهن (ریلی) و بهرهبردارهای راه آهن (ریلی) که در زمان عبور از مرز کشور در حال خدمت هستند، از حق دریافت مراقبتهای پزشکی فوری طبق قوانین طرف دیگر، برخوردار خواهند بود. انتقال کارکنان مربوط به واحد پزشکیِ کشور متبوع خود، از سوی کارفرمای آنها فراهم خواهد شد. هزینههای درمان فرد مذکور که مراقبتهای پزشکی فوری دریافت میکند و فردی که شرایط سلامتی او اجازه انتقال وی به واحد پزشکیِ کشور او را ندهد، از آغاز درمان وی در کشوری که تحت مداوا قرار گرفته تا زمان انتقال وی به کشور خود، توسط کارفرما (مدیر زیرساختهای راه آهن (ریلی) و یا بهرهبردار راه آهن (ریلی)) تأمین خواهد شد.
ماده۱۴ـ
۱ـ۱۴ـ کارگروه (کمیسیون) مشترک عبور از مرز حمل و نقل راه آهن (ریلی) به منظور بهبود همکاریهای بین دو طرف و رفع مشکلات مربوط به عبور از مرز راه آهن (ریلی)، توسط مدیر زیرساختهای راه آهن (ریلی) و بخشهای خدمات بازرسی (کنترل) مرزی طرفها تحت ریاست و هماهنگی مدیر زیرساختهای راه آهن (ریلی)، تأسیس میگردد.
۲ـ۱۴ـ کارگروه (کمیسیون) متشکل از نمایندگان مدیر زیرساختهای راه آهن (ریلی)، واحدهای خدمات بازرسی مرزی، مقامهای گمرکی و سایر مقامهای ذیربط طرفها خواهد بود و بر اساس اصل عمل متقابل با یکدیگر دیدار مینمایند. شرح وظایف این کارگروه (کمیسیون) به موجب سند الحاقی (پروتکل) که تهیه میگردد تعیین خواهد شد. جلسات کارگروه (کمیسیون) به صورت ادواری و متناوب در هر یک از دو کشور برگزار خواهد شد.
ماده۱۵ـ
۱ـ ۱۵ـ در صورت بروز هرگونه اختلاف ناشی از این موافقتنامه یا مرتبط با آن در وهله نخست به روش مذاکرات دوستانه و از طریق مجاری سیاسی (دیپلماتیک) حل و فصل خواهد شد.
۲ـ۱۵ـ چنانچه هرگونه اختلاف ظرف مدت سه ماه از طریق رویه پیشبینی شده در بند (۱) حل و فصل نشود، معاهده کوتیف (معاهده (کنوانسیون) بینالمللی حمل و نقل راه آهن (ریلی) بار) که هر دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه عضو آن هستند اعمال خواهد شد.
ماده۱۶ـ
۱ـ۱۶ـ این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه کتبی که طرفها به واسطه آن تکمیل تشریفات قانونی لازم داخلی را از طریق مجاری سیاسی (دیپلماتیک) به یکدیگر اطلاع رسانی میکنند و بعد از اینکه دستورالعملها و یا قراردادهای ناظر بر جزئیات فنی مشخص شده در ماده (۹) مورد تأیید قرار گیرند، لازم الاجرا خواهد شد.
۲ـ۱۶ـ تا زمان به اجرا درآمدن این موافقتنامه، «موافقتنامه تبادل مشترک در ایستگاه کاپیکوی بین راه آهن ایران و راه آهن ترکیه» مورخ ۱۳۴۸/۷/۱ (برابر با ۱۹۶۹/۹/۲۳) به قوت خود باقی خواهد ماند و موافقتنامه مذکور با لازمالاجرا شدن این موافقتنامه از درجه اعتبار ساقط خواهد شد.
۳ـ۱۶ـ این موافقتنامه میتواند با رضایت کتبی طرفها اصلاح گردد. اصلاحات طبق همان تشریفات قانونی که در بند اول این ماده مقرر گردیده است، لازم الاجرا خواهد شد.
۴ـ۱۶ـ این موافقتنامه برای مدت (۴۹) سال لازمالاجرا خواهد بود و به صورت خودکار برای دوره (۴۹) ساله دیگر تمدید میگردد. با این وجود هریک از طرفها میتواند در هر زمان قصد خود مبنی بر خاتمه این موافقتنامه را به صورت کتبی از طریق مجاری سیاسی (دیپلماتیک) به طرف دیگر اطلاع دهد. در این صورت، این موافقتنامه (۶) ماه پس از تاریخ دریافت اطلاعیه کتبی خاتمه مییابد.
این موافقتنامه در تاریخ (۴) بهمن ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با (۲۴) ژانویه ۲۰۲۴ میلادی در شهر آنکارا در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی، ترکی و انگلیسی تنظیم شده است که همه متون از اعتبار یکسان برخوردارند. در صورت هرگونه اختلاف در تفسیر، متن انگلیسی ملاک خواهد بود.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران از طرف دولت جمهوری ترکیه
قانون فوق مشتمل ماده واحده و یک تبصره منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و شانزده ماده که گزارش آن توسط کمیسیون عمران به صحن مجلس تقدیم شده بود، در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ ۱۴۰۳/۱۲/۱ مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۴۰۴/۸/۷ از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام، با تأیید بند (۳ـ۴) ماده (۴) موافقتنامه، موافق با مصلحت نظام تشخیص داده شد.
محمدباقر قالیباف





