شیوه نامه تشخیص و تفکیک اطلاعات مربوط به حریم خصوصی از اطلاعات عمومی مصوب ۱۳۹۸/۰۹/۰۲
موضوع مواد ۱۴ و ۱۵ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات
این شیوه نامه که بر اساس ماده ۱۸ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مصوب ۱۳۸۸ و آیین نامه های اجرایی آن، در تاریخ ۱۳۹۷/۰۷/۲۹به تصویب کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات رسیده، بر اساس تبصره ۲ ماده ۱۸ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات که مقرر می دارد مصوبات کمیسیون پس از تأیید رئیس جمهور لازم الاجرا است در تاریخ ۱۳۹۸/۰۹/۰۲به تأیید رئیس محترم جمهور رسیده است.
بند اول: اطلاعات مربوط به حریم خصوصی
ماده۱ـ مهمترین و رایج ترین مصادیق اطلاعات مربوط به حریم خصوصی (موضوع ماده ۱۴ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات) اعم از آنکه به طرق قانونی یا غیرقانونی به دست آمده باشند عبارتند از:
۱.اطلاعات داخل منزل اشخاص
۲.اطلاعات داخل گوشی تلفن
۳.اطلاعات موجود در رایانه افراد
۴.اطلاعات راجع به کودکان از جمله عکس، فیلم یا صوت یا سوابق آنها
۵.اطلاعات راجع به اختلافات و دعاوی خانوادگی
۶.اطلاعاتی که در نتیجه شنود یا نظارت الکترونیکی از افراد تهیه شده است
۷.اطلاعاتی که در نتیجه ورود بدون اذن به منزل یا مکان خصوصی تهیه شده است
۸.اطلاعات داخل کمدها و کشوهای محل کار درصورتی که مکان کار خصوصی باشد یا کلید آنها در اختیار فرد قرار گرفته باشد.
۹.اطلاعات (اعم از عکس، متن، جدول و…) متعلق به یک فرد که به طور عمومی منتشر یا افشا نشده است
۱۰.اطلاعاتی که از طریق دوربین های نصب شده در اماکن عمومی، میادین، معابر و جاده ها درباره افراد تهیه می شود
۱۱.اطلاعاتی که از سوی مخبران و افشاگران، درباره افراد به مؤسسات عمومی گزارش می شود
۱۲.اطلاعاتی که مراجع نظارتی همانند سازمان بازرسی کل کشور، دیوان محاسبات کشور، حراست ها و…درباره افراد تهیه می کنند
۱۳.اطلاعاتی که توسط مقامات امنیتی از افراد تهیه شده است
ماده۲ـ اطلاعات مربوط به حریم خصوصی افراد جز در مواردی که این اطلاعات به موجب قانون مجازات انتشار و افشای اسناد سری و محرمانه دولتی مصوب ۱۳۵۳ و آیین نامه اجرایی آن مصوب ۱۳۵۴ طبقه بندی شده باشد یا به افشای حریم خصوصی دیگران منجر شود برای خود آنها قابل دسترس است
ماده۳ـ در موارد زیر اطلاعات مذکور در بندهای ماده ۱ خصوصی یا شخصی محسوب نمی شود:
۱.توسط خود فرد منتشر شده باشد
۲.هویت افراد موجود در آنها معلوم نباشد
بند دوم: اطلاعات (داده های) شخصی (ماده ۱۵ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات)
الف) داده های هویتی
ماده۴ـ مهمترین و رایج ترین مصادیق داده های شخصی هویتی عبارتند از:
۱.اسم مستعار
۲.ساعت، روز و ماه تولد
۳.شماره شناسنامه یا کارت ملی، محل صدور شناسنامه، شماره مسلسل و سری شناسنامه مشخصات بستگان نزدیک افراد از جمله والدین، همسر، فرزندان، برادر و خواهر، عروس و داماد و محل تولد و اقامت آنان
۴.وضعیت فرزندخواندگی
۵.وضعیت تأهل یا تجرد
۶.عکس افراد
۷.اطلاعات تغییر جنسیت
۸.داده های چهره نگاری
۹.آثار انگشتان افراد
۱۰.گروه خون
۱۱.مشخصات ژنتیکی
۱۲.شماره پروانه اقامت یا گذرنامه
۱۳.فیلمی که بدون اذن یا اجازه فرد از وی تهیه شده است
۱۴.اطلاعات راجع به ازدواج، طلاق، فسخ نکاح یا رجوع یا بذل مدت
۱۵.هویت اشخاص اهدا کننده و دریافت کننده جنین
۱۶.اطلاعات مذکور در دفاتر ثبت کل وقایع و اسناد سجلی
۱۷.عکس، فیلم و متن و صدای کودکان
۱۸.کپی یا رونوشت شناسنامه، گذرنامه و سایر اسناد و مدارک مذکور در بالا
ماده۵- داده های هویتی زیر در زمره اطلاعات و داده های شخصی محسوب نمی شود:
۱.داده های راجع به هویت اشخاص حقوقی (شرکت ها، مؤسسات، سازمانهای مردم نهاد و…)
۲.نام و نام خانوادگی افراد
۳.سال و استان محل تولد
۴.کد پستی، آدرس و شماره تلفن محل کار عمومی
۵.عکس پرسنلی
ب) داده های مکانی
ماده۶- مهمترین و رایج ترین مصادیق داده های شخصی مکانی عبارتند از:
۱.آدرس منزل، محل سکونت یا اقامت
۲.شهر، بخش و دهستان محل تولد
۳.محل صدور شناسنامه
۴.عکس و فیلم داخل یا بیرون منزل یا مکان سکونت افراد
۵.آدرس محل کار خصوصی
۶.مکان پارک خودروی فرد
۷.مکانهای استفاده از وسیله ارتباطی
۸.اطلاعات اماکن مسافرتی که فرد به آنها تردد دارد
۹.محل ازدواج، طلاق، فسخ نکاح و…
۱۰.بیمارستانها، مراکز درمانی و مطب ها و آزمایشگاههای مورد مراجعه فرد
۱۱.مکان های خرید فرد
۱۲.مکانهای سوخت گیری خودرو
۱۳.مکانهای تصادفات
۱۴.محل های دفن اموات خویشاوند
۱۵.مسیرهای تردد خودرو
ج) داده های اقتصادی
ماده۷ـ مهمترین و رایج ترین مصادیق داده های شخصی اقتصادی عبارتند از:
۱.حساب های بانکی
۲.اسناد بانکی حاوی مشخصات افراد
۳.اطلاعات سهام و سایر اوراق بهادار
۴.اطلاعات اقتصادی خانوار
۵.اطلاعات املاک
۶.اطلاعات خودرو
۷.اطلاعات صندوق های امانت
۸.اسرار تجاری
۹.اطلاعات حقوق مالی اشخاص
۱۰.اطلاعات نقل و انتقالات پولی
۱۱.اطلاعات خرید و فروش
۱۲.اطلاعات مالیاتی
۱۳.کدهای اقتصادی
۱۴.مشخصات بیمه های تجاری
۱۵.اطلاعات و شماره های کارتهای بانکی
۱۶.اطلاعات قراردادهایی که بین طرفین خصوصی منعقد شده است
ماده۸- اطلاعات و داده های اقتصادی زیر در زمره اطلاعات و داده های شخصی محسوب نمی شود:
۱.اطلاعات عضویت در هیأت مدیره بنگاههای اقتصادی
۲.اطلاعات کلیه پرداخت های اشخاص به مؤسسات عمومی
۳.مجوز های کسب و کار صادره از مؤسسات عمومی یا خصوصی (با رعایت شیوه نامه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مجوزهای دولتی)
د) داده های سلامت (جسمی و روحی)
ماده۹ـ مهمترین و رایج ترین مصادیق داده های شخصی مرتبط با وضعیت سلامتی افراد عبارتند از:
۱.پرونده های پزشکی افراد
۲.اطلاعات غربالگری سلامت
۳.اطلاعات کلیه بیماریهای افراد اعم از واگیر و غیرواگیر
۴.وضعیت اعتیاد
۵.اطلاعات داروهای مصرفی
۶.اطلاعات بیمه های سلامت (خدمات درمانی و…)
۷.اطلاعات پزشک خانواده
۸.اطلاعات پرونده سلامت الکترونیک
۹.اطلاعات پرونده های پایش حاملگی
۱۰.اطلاعات پایش نوزادان
۱۱.اطلاعات معلولیت های جسمی- حرکتی
۱۲.اطلاعات اختلالات روحی- روانی
۱۳.اطلاعات بیماران مراجعه کننده، بستری شده و مرخص شده در بیمارستانها و مراکز درمانی
۱۴.اطلاعات آزمایش های پزشکی
ه) داده های ارتباطی
ماده۹ـ مهمترین و رایج ترین مصادیق داده های شخصی ارتباطی افراد عبارتند از:
۱.شماره تلفن منزل
۲.شماره تلفن همراه شخصی
۳.آدرس رایانامه شخصی
۴.آی پی رایانه شخصی
۵.مشخصات منحصر بفرد وسیله ارتباطی متعلق به فرد نظیر شناسه های منحصربفرد دستگاه تلفن همراه (IEMI) و سیم کارت(ISMI)
۶.شماره های تلفن همسر، فرزندان، والدین، برادر و خواهر و عروس و داماد
۷.مشخصات و محتوای نامه ها و مکاتبات خصوصی
۸.اطلاعات مرسولات پستی
۹.اطلاعات چت های خصوصی (دو نفره یا گروه محدود و معین)
۱۰.داده های ترافیک با وسایل ارتباط شخصی
۱۱.ارتباطات صورت گرفته از طریق رایانامه شخصی
۱۲.ارتباطات صورت گرفته از طریق تلفن شخصی
۱۳.ارتباطات صورت گرفته با سایر طرق ارتباط غیرعمومی
۱۴.داده های کاربران
ماده۱۰ـ شمارههای تماس با مدیران و سایرکارمندان، در زمره دادههای شخصی محسوب نمی شوند.
و) داده های اعتقادی- سیاسی
ماده۱۱ـ مهمترین و رایج ترین مصادیق داده های شخصی اعتقادی- سیاسی افراد عبارتند از:
۱.نوع دین
۲.نوع مذهب
۳.تعلق به فرقه های مذهبی
۴.تابعیت همسر و فرزندان
۵.وابستگی های سیاسی افراد
۶.عضویت در احزاب، سازمانهای غیردولتی و…
۷.داده های مربوط به شرکت یا عدم شرکت در انتخابات از جمله صفحه انتخابات شناسنامه ها
۸.اطلاعات آراء افراد در صورتی که طبق قانون به صورت مخفی داده شده اند
ز) داده های استخدامی
ماده۱۲ـ مهمترین و رایج ترین مصادیق داده های شخصی استخدامی افراد عبارتند از:
۱.درخواست کار، استخدام یا جذب
۲.اطلاعات پرونده گزینش
۳.اطلاعات معرف های شغلی
۴.گزارشهای اداری یا ارباب رجوع یا مردمی درباره کارکنان(اعم از مدیران وکارمندان عادی)
۵.داده های حضور و غیاب کارکنان
۶.اطلاعات مربوط به مقامات و کارکنان مؤسسات عمومی در ایام مرخصی
۷.سوابق کیفری
۸.اطلاعات تخلفات اداری/ انضباطی
۹.مساعدت های دریافتی از اداره
۱۰.پرونده ارزشیابی
۱۱.پرونده ارتقا
۱۲.کارت ها و شناسه های تشخیص هویت اداری
۱۳.پرونده سلامت
۱۴.اطلاعات پارکینگ
ماده۱۳ـ داده های اداری زیر در زمره داده های شخصی محسوب نمی شوند:
۱.مجوزهای اداری و مشخصات افراد مندرج در آنها
۲.مشخصات شرکت ها و مؤسسات سرویس دهنده، پیمانکار و همکار مؤسسات عمومی
۳.اطلاعات حقوق و مزایای مدیران طبق ماده ۲۹ قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
۴.اطلاعات مسافرت های خارجی مقامات و مدیران ارشد
۵.اطلاعات روی میز و محل کار که به آسانی برای ارباب رجوع قابل رویت باشد
۶.دفتر ملاقاتهای عمومی (ملاقات شونده و ملاقات کننده)
۷.مشخصات طرفین قرارداد و ناظر قرارداد، داور یا داوران مورد نظر در صورتی که طرف قرارداد مؤسسه عمومی باشد (با رعایت شیوه نامه انتشار ودسترسی آزاد به اطلاعات قراردادها)
۸.مشخصات اشخاص حقوقی دریافت کننده کمک یا یارانه از مؤسسات عمومی
۹.مشخصات خیران، هبه کنندگان، صلح و وقف کنندگان به مؤسسات عمومی جز در صورت مخالفت صریح آنها
۱۰.اطلاعات راجع به نحوه مدیریت وضعیت های تعارض منافع در مؤسسه
۱۱.نتایج امتحانات، مسابقات، انتخابات و انواع رقابت های عمومی
۱۲.مشخصات اشخاص حقوقی که علیه مؤسسه در مراجع قضایی شکایت کرده اند
۱۳.مشخصات ناظران، بازرسان، ارزیابان، داوران، حسابرسان و سایر اشخاص کنترل کننده از سوی مؤسسات عمومی
۱۴.تابعیت خارجی کلیه مدیران و کارمندان مؤسسات عمومی
۱۵.اطلاعات عضویت در هیأت ها، کمیسیونها، شوراها، ستادها و سایر نهادهای جمعی
ح) اطلاعات و داده های آموزشی
ماده۱۴ـ مهمترین و رایج ترین مصادیق داده های شخصی آموزشی افراد عبارتند از:
۱.شماره دانشجویی
۲.شماره عضویت در کتابخانه ها
۳.شماره عضویت در مراکز آموزشی
۴.کلیه شماره های مربوط به خدمات رفاهی یا شناسه مرتبط با آموزش
۵.نمره های امتحانی
۶.میانگین و معدل نمرات
۷.تخلفات آموزشی
۸.تاریخ پذیرش و فارغ التحصیلی
ماده۱۵ـ اطلاعات و داده های آموزشی زیر در زمره اطلاعات و داده های شخصی محسوب نمی شوند:
۱.مدارک تحصیلی مقاطع تحصیلی رسمی
۲.مدارک صادره از سازمان فنی و حرفه ای
۳.مدارک صادره از آموزشگاههای غیردولتی
۴.مشخصات محل تحصیل
۵.مشخصات نوع نظام آموزشی
۶.مشخصات بورس های دولتی مورد استفاده
۷.مشخصات فرصت های مطالعاتی مورد استفاده
۸.پایان نامه کارشناسی ارشد
۹.رساله دکتری
ط) داده های شخصی گروهی
ماده۱۶ـ داده های شخصی گروهی داده هایی هستند که دسترسی به یکی از آنها، افشای داده های دیگران را به دنبال دارد و مصادیق مهم و رایج آنها عبارتند از:
۱.مشخصات اعضای خانواده
۲.مشخصات همکلاسی ها
۳.مشخصات دوستان نزدیک
۴.مشخصات هم دوره ایها
۵.مشخصات همکاران
۶.مشخصات همسایگان
۷.مشخصات همسفران
بند سوم: دسترسی به اطلاعات (داده های) شخصی
ماده۱۷ـ دسترسی شهروندان اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی به داده های شخصی دیگران منوط به رضایت مکتوب و صریح افرادی است که داده ها به آنها مربوط می شود مشروط به آنکه موجب هتک عرض و حیثیت افراد دیگر یا مغایر عفت عمومی و یا اشاعه فحشاء نباشد.همچنین است وضعیت انتشار داده های مذکور.با فرض رضایت به انتشار نیز نباید موجب هتک عرض و حیثیت افراد دیگر شده یا مغایر عفت عمومی بوده و یا اشاعه فحشاء باشد.
ماده۱۸ـ داده های شخصی برای افرادی که داده ها به آنها مربوط می شود قابل دسترس هستند و آنها می توانند درخواست اصلاح و روزآمد کردن این داده ها را داشته باشند.
ماده۱۹ـ وکیل حق دارد به داده های شخصی موکل خود در حدود اختیاراتش دسترسی داشته باشد و در صورت دسترسی، وظیفه دارد که از آن داده ها در برابر انتشار عمومی و دسترسی دیگران حفاظت کند.
ماده۲۰ـ ولی یا قیّم اشخاص محجور (کودکان، سفها و مجانین) حق دارند به داده های شخصی افراد تحت ولایت یا قیمومت خود دسترسی داشته باشند.
ماده۲۱ـ مؤسسات عمومی تنها درصورتی اجازهدسترسی به دادههای شخصی را دارندکه آن داده ها مستقیماً برای انجام وظایف آنها لازم باشد و بدون آن داده ها نتوانند وظایف خود را انجام دهند اعم از آنکه این داده ها نزد سایر مؤسسات عمومییا خصوصی باشد یا از خود افراد یا سایر منابع تهیه شده باشد.
ماده۲۲ـ چنانچه داده های شخصی در سند یا حاملی گنجانده شده باشد که مورد تقاضای شهروندان است باید با حذف یا بینام کردن دادههای شخصی یا تفکیک آنها از سایر اطلاعات، اطلاعات درخواستی در دسترس قرار گیرد و عدم ارائه کل سند به دلیل وجود برخی اطلاعات شخصی در آن که قابل حذف یا بی نام شدن است خودداری شود.
بند چهارم: اخذ نظر مشورتی از کمیسیون درباره اطلاعات خصوصی و داده های شخصی
ماده۲۳ـ چنانچه مؤسسات عمومی یا خصوصی مشمول قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، در اجرای این قانون و آیین نامه های اجرایی آن و پاسخ به درخواست های دسترسی شهروندان یا انتشار عمومی اطلاعات تردید داشته باشند که آیا با اطلاعات مربوط به حریم خصوصی و اطلاعات شخصی مواجه هستند یا نه و پاسخ خود را در این شیوه نامه پیدا نکنند باید موضوع را طبق شیوه نامه رفع اختلاف در چگونگی ارائه اطلاعات مصوب۱۳۹۷/۰۲/۱۵، از کمیسیون استعلام کنند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس کمیسیون انتشارو دسترسی آزاد به اطلاعات- سیدعباس صالحی