درخواست درج روز وکیل مدافع در تقویم از دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور

به نام خداوند جان و خرد
کزین برتر اندیشه بر نگذرد

جناب آقای دکتر امامی

دبیر محترم شورای فرهنگ عمومی کشور

با سلام و احترام

موضوع درخواست:

«ثبت و درج هفتم اسفندماه به عنوان روز وکیل مدافع از منظر ذیل فصل حقوق ملت در قانون اساسی به عنوان یک اصل بنیادی در تقویم رسمی کشور»

مقدمه:

به یقین همانطور که وجود دستگاه قضا و محاکم برای تحقق و اجرای عدالت یک امر اجتناب ناپذیر است وکیل به عنوان یک رکن از ارکان تحقق و اجرای عدالت یک ضرورت است، دفاع از حق در فرایند تحقق عدالت از اهم حقوق مردم می باشد از همین رو است که در قانون اساسی به عنوان میثاق ملی کشورمان داشتن وکیل در ذیل فصل سوم به عنوان حقوق ملت آمده است.

وکیل یکی از اسما و صفات خداوند متعال است، حرمت و قداست این حرفه در درک پر محتوای آن، به عنوان یک کلید واژه و تبیین کننده ی جایگاه و اهمیت آن می باشد آنچنان که عدل را از منظر تعالیم و آموزه های الهی و بر محور حقوق انسانی، مورد التفات به طور موکد قرار میگیرد.

همانطور که نیک واقف هستند تحقق عدالت به عنوان یک ضرورت در جامعه ای آرمانی و پیشرو محسوب می شود، استقرار آن در تمام شقوق و ابعاد، یک ضرورت بنیادی است از جمله عدالت قضایی که در تحقق آن علاوه بر ساختار قضایی که از ملزومات وجودی و اجتناب ناپذیر است، وکیل و نهاد وکالت نیز به عنوان دیگر بال فرشته ی عدالت در تحقق این رکن بسیار ضروری و با اهمیت است.

می توان گفت بیش از یک دهه قبل از سال ۱۳۰۰ شمسی تا رسیدن به هفتم اسفند ماه ۱۳۳۱ در یک فرایندی پر فراز و نشیب جامعه ی حقوقدانان و نخبگان در این عرصه اهتمام جدی داشتند تا که حاصل آن جایگاه قانونی وکیل و نهاد وکالت در بستر یک نهاد مدنی متبلور در قانون باشد، آنچنان که در قانون اساسی کشورمان نیز در اصل سی و پنجم بر حق داشتن وکیل تاکید و به آن پرداخته است و این اصل در ذیل فصل سوم به عنوان حقوق ملت آمده است که نشان از حکمت و فلسفه ی قانونگذار در تنظیم و ترتیب و اهتمام به این اصل به عنوان یکی از حقوق بنیادی ملت می توان برشمرد.
و در همین راستا و منطبق بر قانون اساسی، سایر قوانین موضوعه از جمله قوانین آیین دادرسی مدنی و کیفری به بهره مندی از این حق پرداخته و بالتبع الزاماتی را برای آن در مقررات خود وضع نموده اند و نیز در منشور حقوق شهروندی، که دلالت بر اهمیت وکیل در جریان و فرایند تحقق عدالت دارد.

برخی از دلایلی که برای ثبت و درج هفتم اسفند ماه به عنوان روز وکیل در تقویم رسمی کشور می‌توان به آن اشاره نمود:

۱- دیر زمانی است که مطالبه ی جدی وکلا و نهاد وکالت برای ثبت این روز به عنوان روز وکیل مدافع مطرح می باشد. این حق برای فعالان این حرفه که در این عرصه ی مقدس و البته پر استرس و با مخاطرات خاص خود، فعالیت دارند، یک حق طبیعی و بر محور منطق می باشد، همانطور که بزرگداشت های دیگری در تقویم ثبت شده که البته بجا و بسیار ارزشمند میباشند از قبیل روز مهندس، کارگر، پرستار، پزشک، دندانپزشک، معلم و سایر مشاغل و حرفه هایی که ثبت و درج در تقویم شده است جای درج این حرفه در تقویم بسیار خالی میباشد.

۲- حقوقدانان و بعدا وکلای زیادی سال ها و دهه ها تلاش کردند تا وکیل و نهاد وکالت بصورت قانونمند در مملکت و جامعه به عنوان یک ضرورت در مقام دفاع از حق و تحقق عدالت مطرح شود و از یک جایگاه مستقل قانونی در مسیر تحقق عدالت قانونمند، خدمات ارزنده و اثر بخشی را در اجرای رسالت قانونی خود ارائه نماید، حقوقدانان صاحب نامی که برای بنیادهای حقوقی و تنظیم مقررات و قوانین در کشورمان زحمات فراوانی را متحمل شدند که البته ثبت و درج روز وکیل در تقویم همانا پاسداشتی از خدمات آنان نیز می باشد.

۳- هفتم اسفندماه سال ۱۳۳۱ به عنوان اولین حاکمیت قانونی نهاد وکالت و نقش وکیل در کالبد ساختاری قانونمند، مطرح و تصویب شد که به عنوان اولین تاریخ این نهاد و وکیل مدافع باید بر آن تاکید و اهتمام گردد، و البته بعد از آن، لایحه ی قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری در تاریخ پنجم /اسفند ماه / ۱۳۳۳ به تصویب رسید، به هرحال به عنوان اولین لایحه قانونی در تاریخ هفتم / اسفندماه / سال ۱۳۳۱ این امر محقق گردید و بر همین اساس هفتم اسفندماه به عنوان روز وکیل مدافع سال هاست که مورد اقبال جامعه ی حقوقی و کانون های وکلای دادگستری و وکلا قرار گرفته است و برنامه هایی فرهنگی و اجتماعی نیز در جهت فلسفه ی ذاتی و قانونی خود در جامعه ارائه می نمایند از جمله مشاوره های حقوقی بصورت رایگان، ارائه خدمات به نهادهایی مثل کمیته امداد و سازمان بهزیستی و انعقاد تفاهم‌نامه هایی در همین راستا از جمله اقدام های ارزشمند کانون های وکلای دادگستری کشور و وکلای این نهاد میباشد.

۴- ثبت این روز به عنوان روز وکیل مدافع در تقویم رسمی کشور، بدون تردید در راستای اهداف و فلسفه ی پیش بینی شده در آیین نامه نحوه ی نامگذاری روزها و مناسبت های خاص مصوب ۱۳۸۸ و دستورالعمل اجرایی آن مصوب جلسه شماره ۵۴۰ مورخ ۲۳/ ۹ / ۱۳۸۹ خواهد بود و البته ضمن اهتمام به تحقق عدالت از منظر ضرورت وجودی وکیل به عنوان یکی از حقوق ملت، موجبی برای انگیزه و تقویت در ارائه ی برنامه های کانون های وکلای دادگستری به مناسبت آن روز و هفته ی مقارن به روز هفتم اسفند خواهد شد و روحیه ای مضاعف برای وکلا به ویژه وکلای جوان ایجاد می نماید که یقین دارم این مهم مورد التفات شورای فرهنگ عمومی و شورای انقلاب فرهنگی قرار خواهد گرفت.

۵- وکالت معاضدتی و تسخیری دو بخش از خدمات مهم و ارزشمندی است که نهاد وکالت و وکلای دادگستری در اجرای وظایف ذاتی و قانونی خود نسبت به ایفای وظیفه و انجام آن برای جامعه هدف اقدام می نمایند، که از منظر حقوق ملت و رسالت حرفه ی وکالت در راستای ایفای مسئولیت اجتماعی بسیار حائز اهمیت می باشد که البته درج روز وکیل «مدافع » در تقویم کشور بر اثر بخشی فرهنگی و تقویت این مهم هم از نظر فرهنگ عامه و نیز از جهت اهتمام بیشتر به این خدمات ارزشمند، بسیار تاثیر گذار خواهد بود.

۶- به جهت حساسیت امر دفاع و در راستای ایفای وظیفه حرفه ای، منطبق بر احساس مسئولیت و پایبندی وکلای دادگستری به محتوای سوگند نامه حرفه ای خود، غالبا خیلی از وکلای دادگستری مواجه با برخی خصومت ها و برخوردهای ناروا از سوی ناآگاهان و بلکه اطراف و وابستگان پرونده قرار می گیرند و متاسفانه شاهد جان باختن و آسیب های جسمی برخی از همکاران بوده‌ایم و این همان مخاطرات و آسیب هایی است که در مسیر تحقق عدالت بعضا وکلا با آن مواجه می باشند.

۷- ضرورت تقویت فرهنگ عمومی از منظر جایگاه حرفه ی وکالت و نقش این حرفه در تحقق عدالت، به یقین با التفات به نامگذاری این حرفه در تقویم می‌تواند موجبات توسعه و تحول فرهنگی و اجتماعی را فراهم نماید.

۸- اهتمام وکلا و نهاد وکالت در دفاع از حقوق ملت و حقوق حقه ی کشورمان در مجامع بین المللی نیز به انحای متعدد و حمایت های شایسته نهاد وکالت در این عرصه حائز اهمیت می باشد که در راستای وظایف ذاتی و حرفه ای برای احقاق حق و تحقق عدالت همواره در عرصه بوده است.

بنا به مراتب عنوان شده و بسیار مواردی که شورای محترم فرهنگ عمومی و متولیان این حوزه از منظر رسالت و جایگاه نهاد وکالت و وکیل مدافع بر آن نیک واقف هستند، شایسته است با عنایت به ظرفیت مقرر در آیین نامه نحوه ی نامگذاری روزها و مناسبت ها و دستورالعمل آن، عنایت لازم نسبت به تحقق این مهم و مطالبه تاریخی نهاد وکالت و وکلای دادگستری شود.

سعید نصیری – وکیل دادگستری