دو ویژگی آیین‌نامه منع خشونت جنسی و جنسیتی علیه زنان در محیط کار در گفت‌وگو وکیل زهرا مینویی
فهرست
وکلاپرس- وکیل زهرا مینویی از ارائه آیین‌نامه پیشنهادی در ارتباط با منع خشونت جنسی / جنسیتی علیه زنان در محیط کار به خانه سینما و تئاتر خبر داد.
به گزارش وکلاپرس، در راستای تلاش برای پیگیری اعمال خشونت جنسی/جنسیتی علیه زنان بازیگر در محیط کار، بیانیه‌ای به امضای بیش از هشتصد زن رسید و همین مسئله سبب شد هیأتی مستقل برای بررسی سوء رفتارهای جنسی تشکیل شده و شروع به کار کند.
بیشتر بخوانید:
درنهایت از میان ۵۱۶ رأی اخذ شده در بازه زمانی دو روز، ترانه علیدوستی، سمیه میرشمسی، غزاله معتمد، هانیه توسلی و مارال جیرانی به عنوان هیأت پنج نفره جهت پیگیری مطالبات بیانیه هشتصد زن فعال سینما و تئاتر تعیین شدند.
این هیأت تدوین «آیین‌نامه منع خشونت جنسی/جنسیتی علیه زنان سینما و تئاتر» را به عهده گروهی از وکلا و حقوق‌دانان قرار دادند.
وکیل زهرا مینویی، عضو هیأت تدوین آیین‌نامه پیشنهادی در ارتباط با منع خشونت جنسی/جنسیتی علیه زنان در محیط کار، در گفتگو با خبرنگار وکلاپرس به تشریح مهم‌ترین خصوصیات این آیین‌نامه پرداخت. شرح این گفتگو در ادامه آمده است.
انگیزه و هدف تدوین آیین‌نامه پیشنهادی در ارتباط با منع خشونت جنسی/جنسیتی علیه زنان در محیط کار چه بود؟
در این مورد باید بگویم که انگیزه اولیه از سوی اهالی سینما ایجاد شد و ما در واقع به نوشتن و تدوین متن دعوت شدیم. اما باید این نکته را مد نظر قرار دهیم که در همه جای دنیا حتی در کشورهای مسلمان اطراف خودمان مثل مالزی، سنگاپور، فیلیپین، هند، افغانستان و ترکیه آیین‌نامه‌ها، پروتکل‌ها و قوانینی راجع به خشونت خانگی و خشونت جنسی/جنیسیتی وجود دارد.
به طور مشخص با موضوع منع خشونت علیه زنان نیز در بسیاری از کشورها قوانین ویژه‌ای با هدف منع خشونت و پیشگیری تصویب شده و در حال اجراست.
بیشتر بخوانید:
در حوزه سینمای ایران نیز از یک سو با توجه به اینکه تأمین شرایط کاری امن ازجمله وظایف خانه سینما و یک مطالبه صنفی است و از سوی دیگر بسیاری از زنان شاغل در حوزه سینما آزارهای جنسی/جنسیتی متعددی را تجربه کردند، بیان این آزارها با صدای رسا و شفاف نوعی همدلی و یک صدایی بین زنان ایجاد کرد و انگیزه‌ای شد برای بیان درد و بافتن راه حل.
مسلما مدنی ترین شکل مقابله با انواع خشونت در حوزه‌های کاری و تلاش برای ایجاد محیط کاری امن –به عنوان یک حق بدیهی برای اشخاص- تدوین یک آیین‌نامه یا پروتکل است که خشونت و انواع آن را تعریف کند، نحوه پیشگیری از آن را مطرح کند و درنهایت نحوه مواجهه با بروز آن را شرح دهد. سپس این فرآیند به تایید و وتصویب نهاد مربوطه برسد و اجرا شود.
تیم حقوقی تدوین آیین‌نامه پیشنهادی در ارتباط با منع خشونت جنسی/جنسیتی علیه زنان در محیط کار متشکل از چه کسانی است؟
هسته اولیه تیم حقوقی متشکل از من، صنم حقیقی، فائزه طباطبایی، منیره علوی و مریم کیان ارثی است.
این تیم همه حقوق دان یا وکیل هستند که در حوزه جزا و حقوق کیفری و حقوق زنان فعال و با تجربه هستند و همگی با حوزه هنر آشنا.
ما ابتدا از هیأت پیگیری خواستیم خواسته دقیق خود را عنوان کنند؛ برای مثال منظور از خشونت چیست، مصادیق و انواع خشونت، بهترین و امن‌ترین نحوه پیگیری برای قربانی چیست و…
آیا در تدوین متن از قوانین و آیین‌نامه‌های سایر کشورها نیز استفاده شده است؟
متن‌های مشابهی در کشورهای دیگر وجود داشت که آنها را مطالعه و ترجمه کردیم. برای مثال سینمای آمریکا چنین متنی دارد.
علاوه بر این برخی اعضای تیم در سال‌های قبل، در تدوین متن لایحه منع خشونت خانگی زنان حضور داشتند و به همین دلیل، با اکثر متن‌های مربوط به این موضوع آشنا بودیم و منبع جامعی در اختیار داشتیم که علی‌رغم در نظر گرفتن تفاوت‌های آن، متناسب با رویکرد فعلی، آن را به حوزه محیط کار و هنر هم تعمیم دادیم.
از نظر شما مهم‌ترین شاخصه‌هایی که در این آیین‌نامه لحاظ شده است، چیست؟
به نظرم دو شاخصه مهم در این متن مورد توجه قرار گرفته است؛ نخست، تعریف خشونت جنسی و جنسیتی که در قوانین وجود ندارد.
تعریف خشونت از آن رو اهمیت دارد که برای مثال برخی خشونتها در محیط کاری مثل سینما رخ می‌دهد اما خود آزارگر نمی‌داند که رفتارش خشونت‌آمیز است. لذا تعریف خشونت جنبه آگاهی‌بخشی نیز دارد. برای مثال سرکشی به زندگی خصوصی همکار، شایعه‌پراکنی درخصوص زندگی خصوصی یک فرد، شوخی‌های نامتعارف در محیط کار و… از مصادیق خشونت است.
بیشتر بخوانید:
خصوصیت دوم، نحوه رسیدگی به موضوع است؛ مسئله خشونت توسط کمیسیون مستقلی پیگیری می‌شود که متشکل از افراد متخصص حوزه جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و جرم‌شناسی و حقوقدان است تا فرد آزاردیده در حضور این افراد و در یک محیط امن بتواند مسئله و رنج خود را با رعایت کامل محرمانگی شرح دهد. درصورت احراز وقوع خشونت، آزارگر را جهت ارائه توضیح دعوت کنند و درنهایت به موضوع رسیدگی کنند.
حضور این کمیته مستقل از این جهت مهم است که مانند شورای صیانت سینما متشکل از ۶ مرد نیست که یک زن بخواهد به شرح آزارش در یک محیط کاملا مردانه بپردازد. همواره احتمال دارد اعضای شورای سینما استقلال و بی‌طرفی را رعایت نکنند. علاوه بر این مسئله راستی‌آزمایی نیز امری تخصصی است و به عهده کمیته مستقل گذاشته شده است.
در حال حاضر تدوین آیین‌نامه پیشنهادی در ارتباط با منع خشونت جنسی/جنسیتی علیه زنان در محیط کار به چه مرحله‌ای رسیده است؟
براساس گزارش‌هایی که به طور مرتب در صفحه اینستاگرام توسط هیأت پیگیری ۸۰۰ زن ارائه می‌شود، گروه حقوقی از جلساتی که برگزار کرده، گزارش ارائه داده است.
در حال حاضر تدوین آیین نامه به پایان رسیده و منتشر شده است. نظرات مختلف اخذ و بررسی شده و نکات مهم و قابل توجه در متن اعمال شده است. متن نهایی به هیأت پیگیری تحویل و به خانه سینما ارائه شده است.
اقدام بعدی هیأت پیگیری چه خواهد بود؟
در حال حاضر خانه سینما متن را بررسی می کند و احتمالا از صاحب نظران دعوت خواهد کرد تا در جلسات حاضر شوند و پیشنهاداتشان را بدهند.
در نهایت اگر تعامل اینچنینی شکل بگیرد، متن مذکور می‌تواند به عنوان بخشی از آیین نامه شورای صیانت خانه سینما بشود تا طبق این آیین‌نامه به خشونت‌های جنسی و جنیسیتی در محل کار رسیدگی شود.
باتوجه به اینکه این فرآیند یک فعالیت صنفی تلقی می‌شود، بهتر است در خانه سینما این کمیته تشکیل شود. اگر خانه سینما حاضر به پذیرش این متن نشوند، می توان به سراغ اداره ارشاد یا سازمان سینمایی رفت.
تهیه و تنظیم: فرناز محمدیان
عموما این خشونتها با سو استفاده از شهرت فرد یا جایگاهش صورت می گیرد مردی که مشهور است، یا سمتی دارد، به راحتی به خودش اجازه خشونت می دهد، اجازه نشر اکاذیب می دهد،آشنایان زیادی دارد که آنها را نیز با خود همراه می کند… در چنین مواردی باید برخوردها بسیار شدیدتر باشد… چون قربانی خشونت با یک نفر طرف نیست بلکه با یک باند و گروه طرف می شود