آسیب های « قانون گذاری طرح محور »

وکلاپرس ـ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در طرحی مطالعاتی اقدام به انتشار گزارشی از روند قانون گذاری طرح محور و لایحه محور در ادوار مختلف این نهاد تقنینی ( به خصوص دوره های اخیر مجلس ) کرده است.

به گزارش وکلاپرس، دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی مفصل به تحلیل کارنامه مجلس شورای اسلامی در راستای پیامدهای ناصواب غلبه قانون‌گذاری بر مبنای طرح پرداخته است.

بررسی کارنامه مجلس دهم نشان می دهد، برخلاف «اصل اولویت قانونگذاری از طریق لایحه» (قانونگذاری لایحه محور)، در این دوره نیز مانند دوره نهم، تعداد طرح های ارائه شده به مجلس به نحو چشمگیری بر تعداد لوایح پیشی گرفته است. بدین ترتیب، آسیب طرح محوری در ابتکار قانونگذاری، با سرعت و حدّت، گریبانگیر نظام تقنینی ایران شده است.

بیشتر بخوانید: تحصیلات نمایندگان مجلس یازدهم

چنان که در خلاصه این طرح آمده است، در مجلس نهم، از مجموع ۶۹۷ لایحه و طرح ثبت شده در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس، ۴۸۰ طرح و در مقابل ۲۱۷ لایحه به مجلس تقدیم شد. بدین ترتیب، تعداد طرح های ارائه شده بیش از دو برابر لوایح تقدیمی از طرف قوه مجریه بوده است.

در مجلس دهم نیز مجموعاً ۷۳۳ طرح و لایحه به مجلس ارائه شد که با در نظر نگرفتن ۱۲ مورد طرح ارائه شده توسط شورای عالی استان ها، از ۷۲۱ طرح ارائه شده توسط نمایندگان و لایحه های تقدیمی، ۴۹۳ مورد طرح و ۲۲۸ مورد لایحه بوده است.

بیشتر بخوانید: عدم اطلاع از حرفه وکالت در اظهارنظر برخی نمایندگان مجلس

در ادامه خلاصه طرح در راستای ارائه آمار جهت فهم آسیب های قانون گذاری طرح محور آمده است:

بدین ترتیب در دوره دهم نیز مانند دوره نهم، حدود ۷۰ درصد پیشنهادهای تقنینی، در قالب طرح ارائه شده است. در سال پایانی دوره دهم (۱۳۹۸)، چهار پنجم ابتکار تقنینی از طریق طرح صورت گرفته است؛ به بیان دیگر، به ازای هر چهار طرح ارائه شده، فقط یک لایحه به مجلس تقدیم شده است.

در پژوهش حاضر، با ذکر شواهد و نمونه های متعدد، وضعیت ترسیم شده به عنوان یکی از مهم ترین مسائل نظام قانونگذاری، نقد و بررسی شده و پیامدهای سوء غلبه قانونگذاری بر مبنای طرح، تبیین شده است.