وکیل‌کشی؛ بحران خاموشی که صدای عدالت را در ایران تهدید می‌کند
فهرست
وکلاپرس- یک وکیل دادگستری در یادداشتی نسبت به سوءقصدهای اخیر علیه وکلا واکنش نشان داد و این مسئله را سبب تضعیف اعتبار نهاد وکالت و اعتماد عمومی به عدالت دانست.
به گزارش وکلاپرس، در هفته گذشته شاهد چند سوءقصد به وکلا در استان های مختلف بودیم. وکیل لهراسب کوهستانی در یادداشتی نسبت به سوءقصدهای اخیر علیه وکلا واکنش نشان داد و این مسئله را سبب تضعیف اعتبار نهاد وکالت و اعتماد عمومی به عدالت دانست.
بیشتر بخوانید:
متن یادداشت در ادامه آمده است.
وکلا نقشی بی‌بدیل در تفسیر و اجرای قانون دارند
نهاد وکالت همواره به‌عنوان یکی از ارکان مهم دادرسی عادلانه و یکی از ضامن‌های اساسی تحقق حقوق شهروندان در نظام‌های حقوقی شناخته شده است. در واقع، وکلا نقشی بی‌بدیل در تفسیر و اجرای قانون دارند و با دفاع از حقوق موکلان خود، به نوعی پاسدار اصول حقوق بشر و عدالت اجتماعی هستند. با این حال، در ایران شاهد رشد نگران‌کننده سوء قصد به جان وکلا و افزایش تهدیدات علیه آنان هستیم؛ پدیده‌ای که نه تنها جان وکلا را در معرض خطر قرار می‌دهد، بلکه اعتبار نهاد وکالت و اعتماد عمومی به عدالت را نیز تضعیف می‌کند.
در بسیاری از کشورها وکلا از حمایت‌های قانونی گسترده‌ای برخوردارند
در بسیاری از کشورها، وکلا به‌عنوان مدافعان مستقل حقوق و آزادی‌های فردی از حمایت‌های قانونی گسترده‌ای برخوردار هستند. یکی از اصول بنیادی در این زمینه، استقلال وکلا از هرگونه تهدید و فشار است. کشورهای پیشرو در نظام‌های حقوقی مانند فرانسه، آلمان و کانادا با وضع قوانین حمایتی ویژه، سعی در ایجاد فضایی امن و آرام برای فعالیت وکلا دارند. در این کشورها، هرگونه تهدید و تعرض به جان وکلا به‌عنوان جرمی سنگین تلقی شده و مجازات‌های جدی برای آن در نظر گرفته شده است.
به‌عنوان مثال، قانون اساسی فرانسه با صراحت به اصل استقلال وکلا تأکید دارد و به موجب این اصل، دولت موظف است از امنیت وکلا در برابر هرگونه تهدید یا سوء قصد محافظت کند. در کنار این حمایت‌ها، فرانسه سیستم حمایت از وکلا در مواجهه با فشارهای اجتماعی و سیاسی را نیز ایجاد کرده که بر اساس آن، هر وکیلی که به دلیل وظایف حرفه‌ای خود تهدید شود، می‌تواند از حفاظت دولتی برخوردار شود.
در آلمان نیز قوانین مشابهی وجود دارد. وکلا در این کشور، به‌واسطه قوانین مصوب، از نوعی مصونیت قضایی برخوردار هستند که به موجب آن هرگونه تهدید یا حمله به یک وکیل نه تنها نقض امنیت فردی، بلکه نقض عدالت محسوب می‌شود. چنین قوانینی بازتابی از درک اهمیت وکلا به‌عنوان واسطه‌های عدالت در جامعه است.
در کانادا نیز، انجمن‌های حرفه‌ای وکلا از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند و با همکاری با نهادهای قانونی، تدابیری را برای محافظت از جان و امنیت وکلا اتخاذ می‌کنند. هرگونه اقدام علیه یک وکیل در چارچوب حرفه‌اش به‌عنوان تهدید علیه عدالت و جامعه قلمداد می‌شود و برخورد شدید قانونی با آن انجام می‌گیرد.
این رویکردها نه تنها به حفاظت فیزیکی و روحی وکلا کمک می‌کند، بلکه به تقویت جایگاه حقوقی آن‌ها نیز منجر می‌شود و به‌ویژه در مواردی که وکلا پرونده‌های حساس و مخاطره‌آمیز را برعهده دارند، تضمینی است بر اینکه بتوانند بدون هراس از تهدید، وظایف خود را به انجام برسانند.
بیشتر بخوانید:
افزایش وکیل‌کشی و تهدیدات جانی علیه وکلا، نشان از فقدان حمایت قانونی دارد
اما در ایران افزایش موارد وکیل‌کشی و تهدیدات جانی علیه وکلا، نشان از فقدان حمایت قانونی کافی از این نهاد کلیدی دارد. علیرغم اهمیت وکلا در پاسداری از حقوق شهروندان و تسهیل فرآیند دادرسی عادلانه، آنان اغلب در مواجهه با تهدیدات و حملات فردی و گروهی تنها هستند و قوانین موجود توانایی کافی برای حفاظت از امنیت آنان را ندارد.
یکی از چالش‌های عمده در این زمینه، فقدان قوانین جامع حمایتی برای وکلا در برابر تهدیدات و حملات است. اگرچه برخی مواد قانونی به حفاظت از وکلا در برابر تهدیدات اشاره دارند، این قوانین اغلب به اندازه کافی صریح و قاطع نیستند و از ضمانت اجرایی قوی برخوردار نمی‌باشند. بنابراین، ضروری است که قانون‌گذار به فوریت به تدوین و تصویب قوانینی بپردازد که حمایت‌های لازم از وکلا را در برابر تهدیدات جانی، جسمی و روانی فراهم کند.
ایجاد نهادهای نظارتی و حمایتی مستقل نیز یکی از گام‌های مهم در این راستا است. چنین نهادهایی، علاوه بر ارائه حمایت‌های قانونی به وکلا، باید نقش واسطه‌ای میان وکلا و نهادهای قضایی ایفا کنند تا تضمین شود که وکلا در جریان انجام وظایف حرفه‌ای خود از تمامی حمایت‌های لازم برخوردارند.
در نهایت لازم است به این نکته اشاره شود که تهدید به وکیل، تهدید به عدالت است. اگر وکلایی که وظیفه دفاع از حقوق شهروندان را برعهده دارند، نتوانند در امنیت کامل وظایف خود را انجام دهند، کل سیستم قضایی تحت تأثیر قرار گرفته و اعتماد عمومی به عدالت و قانون از بین خواهد رفت. بنابراین، حفاظت از وکلا در برابر تهدیدات، نه تنها یک وظیفه اخلاقی بلکه وظیفه‌ای حقوقی و اجتماعی است که باید در اولویت قرار گیرد.
وکیلی که حقیقت را نمایان سازد هیچگاه دشمن ندارد .مشکل از جایی است که وکیل بخوا هد با تردستی حقوقی باطلی را حق جلوه دهد