وکلاپرس- امروز اهمیت و جایگاه رسانه‌ها در جهان امروز بر هیچ‌کس پوشیده نیست. صحت اخبار و دقت در انتشار آن اصولا نیازمند تخصص و یادگیری مسائل مرتبط با همان حوزه است.
از آن جا که تخصص و دانش، شرط موفقیت فعالیت رسانه ای در هر حوزه ای است، ضرورت بهره مندی از وکلای متخصص در امور رسانه در انتشار مسائل حقوقی ضروری است. احمدرضا اسعدی نژاد، وکیل پایه یک دادگستری و مدیر رسانه حقوقی ایران، در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار وکلاپرس از ضرورت و اهمیت حضور وکلای متخصص در امور رسانه و همکاری آنان با رسانه ها سخن گفت. مشروح این گفت و گو در ادامه آمده است.
چه مدت از راه اندازی رحا می گذرد و با چه رویکردی راه اندازی شد؟
رسانه حقوقی ایران (رحا) در ۲۱ خرداد ۱۳۹۵ به طور رسمی در شبکه اجتماعی تلگرام آغاز به کار کرد و بعدها صفحه اینستاگرامی آن نیز راه اندازی شد. اکنون در تلگرام حدود ۸ هزار و در اینستاگرام هم حدود ۲۲ هزار عضو واقعی داریم. اما ابتدا لازم است مختصری از فعالیت رسانه ای خود خصوصا در زمینه صنفی در چند سال اخیر بگویم تا اینکه به ضرورت راه اندازی رحا برسیم.
من فعالیت رسانه‌ای خود را از سال ۱۳۸۷ آغاز کردم و این فعالیت در روزنامه هایی چون اعتماد، حمایت، قانون و… ادامه پیدا کرد. همان زمان قبل از اینکه به جرگه وکلا بپیوندم نیز از وکلا گفت و گو و یادداشت می‌گرفتم.
فعالیت رسانه‌ای من در سطح دبیری و دبیر تحریریه نیز بود تا اینکه کارآموز شدم و بعدا در دوره ۲۸ هیات مدیره کانون وکلای مرکز ظرفیت رسانه‌ای خود را در اختیار کانون قرار دادم و در تحریریه ای که در سایت کانون تشکیل شده بود، مشغول فعالیت شدم. در آن زمان چند نشست خبری برای رییس کانون وکلای مرکز و در یک مورد به طور مشترک با رییس اتحادیه، چند نشست مشترکی با مدیران رسانه ای برگزار کردیم و همچنین پوشش خبری بسیاری از نشست‌های کانون را در سایت کانون و دیگر رسانه ها ترتیب دادیم که بی سابقه بود.
در چه دوره ای به کار رسانه ای در کانون وکلای مرکز بیشتر توجه شد؟
در واقع رسانه به معنای حقیقی کلمه در دوره ۲۸ وارد مجموعه کانون های وکلا شد و پیش از آن عملا فعالیت رسانه ای وجود نداشت، هر چند ممکن بود اقداماتی به طور پراکنده انجام شده باشد.
به هر حال با آغاز به کار دوره ۲۹ و تغییر در ترکیب هیأت مدیره، افتخار همکاری با کانون را از دست دادم. در همان زمان به فکر ایجاد یک رسانه که بخش عمده اخبار آن صنفی و حقوقی باشد، افتادم. آن زمان جای چنین رسانه ای خالی بود و به هر حال تلاش شد تا کانون وکلا را بیشتر با وکلا و مردم آشتی بدهیم.
البته در دوره ۲۸ نیز به این نتیجه رسیده بودم که گذر مطالب از فیلترها و مصلحت سنجی های متعدد عملا کارکرد رسانه را مختل می کند و نیاز بود در فضایی خارج از سلسله مراتب اداری کانون، اخبار را منتشر نمود.
در دوره سی ام هیأت مدیره بلافاصله با استقرار هیأت رییسه، مسئولیت مدیریت سایت و امور رسانه ها به من واگذار شد. در اولین نشست خبری ۴۴ خبرنگار حضور پیدا کردند که در تاریخ کانون های وکلا بی سابقه بود. ارتباطات رسانه ای ما به قدری قوی شده بود که عملا تهدید ما به نقطه قوت و فرصت تبدیل گردیده بود.
به طور مداوم با همه رسانه ها در ارتباط بودیم و رسانه ها از هر جناحی حامی ما شدند. البته در سال دوم هیأت مدیره تغییراتی ایجاد و بخشی از امور رسانه به کادر اداری واگذار شد که به هرحال رویه تاحدی تغییر کرد.
در این دوره افتخار عضویت در کمیسیون روابط عمومی را نیز با انتخاب هیأت مدیره محترم پیدا کردم و با همکاری اعضای کمیسیون خصوصا آقای تهرانی دستاوردهای بسیار فوق العاده ای داشتیم.
دکتر عیسی امینی، رییس کانون مرکز، نیز به دلیل درک بالایی که از امور رسانه‌ای داشت، از فعالیت ها حمایت کرد که در نهایت ذینفع همه این ها کانون ها بود.
حال اینکه کسی بیاید ادعا کند که فعالیت رسانه ای نبوده نشان از عدم آگاهی و شناخت از مجموعه کانون هاست که ان شا‌ء الله با کسب تجربه و شناخت بیشتر حل خواهد شد.
بیشتر بخوانید: خلأ جدی فعالیت رسانه‌ای در نهاد وکالت
نشریه وکالت نامه را چگونه ارزیابی می کنید؟ با حضور کادر غیر حقوقی تا چه اندازه موافقید؟
همیشه اعتقاد به ضرورت وجود یک نشریه داشتم و به آن اشاره کرده بودم اما همواره یک مانع بزرگ بر سر راه وجود داشت؛ استفاده از همکاران وکیل و عدم اعتقاد به تخصیص بودجه. معمولا همکاران تخصص رسانه ای ندارند و اگر هم در موارد معدودی این تخصص وجود داشته باشد، به دلیل مشغله امکان استفاده تمام وقت از آنها وجود ندارد.
اما مشکل اصلی کانون در همه زمینه ها که در بحث رسانه هم وجود دارد این است که فعالیت های آن غیرانتفاعی است. البته اصلا منظور این نیست که به همکار وکیل حقوق بدهند که مثلا در تحریریه سایت فعالیت کند. بلکه باید مثل یک روزنامه از کادر تخصصی استفاده و هزینه های آن را نیز پرداخت نمود.
در اواخر هیأت مدیره دوره گذشته، خبرنامه الکترونیک راه اندازی شد ولی انچنان که باید پیشرفتی حاصل نشد. علت این مسئله چیست؟ مشکلات چیست؟
در ادامه مطالبی که در پاسخ به پرسش قبلی گفتم دلیل، همان بحث عدم استفاده از نیروهای متخصص است. کارمندان کانون هم در این زمینه تخصصی ندارند.
البته آقای شیخ الاسلامی فرد بسیار توانمندی در این زمینه است اما یک فرد به تنهایی امکان انجام این حجم از کار را ندارد. در نتیجه نوعا این اقدامات، مقطعی است و ادامه دار نیست. خصوصا اینکه با اتمام دوره هیأت مدیره ها عملا اقدامات دوره های قبل ادامه پیدا نمی کند که این خود آسیب جدی دوره های کوتاه مدت هیات مدیره است.
نشریه وکالت نامه را چگونه ارزیابی می کنید؟ ایا این نشریه موفق به معرفی خدمات وکلا به جامعه شده است؟
برای قضاوت در مورد نشریه زود است. با انتشار چند شماره نباید انتظار داشت که این نشریه شناخته بشود و تاثیرگذاری هم داشته باشد.
بیشتر بخوانید: کانون وکلا به عنوان یک نهاد ملی باید سهمی از رسانه ملی داشته باشد.
عواقب عدم تمایل مسئولین و مدیران نهاد وکالت نسبت به مصاحبه با سایر رسانه ها را چه خواهد بود؟
به نظر من رسانه ها به دلیل کارکرد عمومی خود تمایل دارند به مسائل چالش برانگیز مردم مثل امور اقتصادی یا موضوعات مورد علاقه آن ها از جمله ورزش، سینما، فرهنگ، هنر و … بپردازند و معمولا مردم غیرحقوقی حتی حقوقی های غیر وکیل و حتی تعداد کثیری از وکلا علاقه ای به دنبال کردن مسائل حوزه وکالت ندارند.
بنابراین رسانه ها چندان تمایل به مصاحبه با وکلا و مسئولین نهاد وکالت ندارند و صرفا در موضوعات مرتبط با حقوق مردم ممکن است تمایل نشان دهند. از این رو رسانه های اختصاصی بیشتر تمایل به گفت‌گو با مدیران را دارند. معتقدم مسئولین خودشان باید به دنبال ارتباطات رسانه ای باشند تا از این طریق از حقوق وکلا و جامعه دفاع کنند.
آیا برای راه اندازی وکالت نامه از وکلای فعال رسانه ای دعوت به عمل آمده بود؟
تا جایی که می دانم اتحادیه در نشست ها، جلسات و نشریه خود از فعالین رسانه ای دعوتی به عمل نیاورده است. در دوره مرحوم استاد کشاورز عملکرد رسانه ای و ارتباط اسکودا با رسانه ها بسیار قوی تر بود. در دو سه سال اخیر نشست خبری یا فعالیت رسانه ای قابل توجهی در اتحادیه ندیده ایم.
بیشتر بخوانید: هفته نامه وکالت نامه ؛ غیر وکلا برای وکلا
به طور کلی کانون وکلا تا چه حد از ظرفیت وکلای متخصص در امور رسانه استفاده کرده است؟
یکی از موضوعاتی که همواره مطرح می شد و به نتیجه نمی رسید، بحث راه اندازی یک خبرگزاری برای کانون بود. دلیل ناکامی در این موضوع را پیش تر بیان کردم اما همواره تاکید داشتم چرا ما از این ظرفیت بزرگ رسانه ها استفاده نمی کنیم؟
یعنی وقتی ما ظرفیت موجود را بلااستفاده گذاشته ایم، عملا اگر رسانه اختصاصی هم داشته باشیم استفاده مطلوبی از آن نخواهیم کرد. مضافا اینکه ما با بودجه فعلی امکان رقابت با رسانه های تراز اول کشور را نداریم و اگر قرار باشد یک رسانه متوسط هم داشته باشیم، عملا بازخورد پیدا نمی کند و هزینه ای کردیم که سودی برای ما نداشته است. به نظر من در دوره سی ام از ظرفیت وکلای رسانه ای استفاده خوبی شد. اکنون هم باید این رویکرد ادامه پیدا کند تا بتوانیم از حداکثر پتانسیل خود بهره ببریم.