دستورالعمل شماره ۶۰ روابط کار؛ چگونگی ابطال اعتبارنامه نمایندگان کارگران و کارفرمایان در مراجع حل اختلاف کار

دستورالعمل شماره ۶۰ روابط کار

دستورالعمل چگونگی تشکیل و نحوه فعالیت کمیته استانی موضوع ماده ۲۹ آیین‌نامه انتخاب اعضای مراجع حل اختلاف کار مصوب ۱۴۰۲/۱۲/۲۸ و چگونگی ابطال اعتبارنامه نمایندگان کارگران و کارفرمایان در مراجع حل اختلاف کار

ماده ۱- به استناد ماده ۲۹ آیین‌نامه انتخاب اعضای مراجع حل اختلاف کار مصوب ۱۴۰۲/۱۲/۲۸ «دستورالعمل چگونگی تشکیل و نحوه فعالیت کمیته استانی موضوع ماده مذکور و چگونگی ابطال اعتبارنامه نمایندگان کارگران و کارفرمایان در مراجع حل اختلاف کار» به شرح ذیل تصویب می‌گردد.

ماده ۲- به‌موجب ماده ۳۵ آیین‌نامه انتخاب اعضای مراجع حل اختلاف کار، اعضای مراجع حل اختلاف کار در رسیدگی و صدور رأی با رعایت قوانین و مقررات عمومی کشور، به‌طور مستقل عمل نموده و دارای استقلال رأی هستند و هیچ شخص و مرجعی و هم‌چنین کمیته استانی موضوع این دستورالعمل نمی‌تواند در حین رسیدگی در کار آنان دخالت نماید.

ماده ۳- بر اساس مواد ۲۹ و ۳۵ آیین‌نامه انتخاب اعضای مراجع حل اختلاف کار، نحوه رسیدگی به مصادیق سلب عضویت و ابطال اعتبارنامه نمایندگان کارگران و کارفرمایان عضو مراجع حل اختلاف کار از طریق کمیته موضوع این دستورالعمل خواهد بود.

فصل اول- مصادیق سلب عضویت

ماده ۴- به استناد ماده ۲۷ آیین‌نامه انتخاب اعضای مراجع حل اختلاف کار، نمایندگان کارگران و کارفرمایان عضو مراجع حل اختلاف کار در موارد ذیل عضویت خود را از دست می‌دهند و اعتبارنامه آنان باطل می‌گردد.

• ۱- از دست دادن تابعیت یا کسب تابعیت مضاعف؛
•  ۲- انجام اعمال خلاف موازین اسلامی؛
• ۳- سلب عدالت و وثاقت؛
• ۴- استعفا از عضویت در مراجع حل اختلاف کار؛
• ۵- فوت؛
• ۶- جنون یا سفه به‌موجب حکم دادگاه؛
• ۷- رأی دادگاه مبنی بر محرومیت از حقوق اجتماعی؛
• ۸- پایان دوره نمایندگی؛
• ۹- بازنشستگی یا سایر صور خاتمه قرارداد کار؛
• ۱۰- خروج از شمول قانون کار؛
• ۱۱- احراز حضور در مراجع حل اختلاف کار سراسر کشور به‌عنوان نماینده طرفین دعوا؛
• ۱۲- غیبت غیرموجه بیش از ۳ جلسه متوالی و یا ۵ جلسه متناوب در طول یک سال؛
• ۱۳- نقض قوانین و مقررات در هنگام انجام وظیفه در مراجع حل اختلاف کار؛
• ۱۴- تبعیض یا غرض‌ورزی و روابط غیر اداری در اجرای قوانین و مقررات در هنگام انجام‌وظیفه در مراجع حل اختلاف کار؛
•  ۱۵- سوءاستفاده از مقام و موقعیت؛
•  ۱۶- درخواست مرجع معرفی کننده با ارائه دلیل.

ماده ۵- اصل بر برائت است، مگر اینکه مصادیق مقرر در ماده ۴ این دستورالعمل، با استنادات محکم و متقن برای کمیته استانی احراز گردد.

ماده ۶- در صورت استعفای نماینده کارگران با کارفرمایان از عضویت در مراجع حل اختلاف کار با رعایت تشریفات مقرر در ماده ۲۸ آیین‌نامه انتخاب اعضای مراجع حل اختلاف کار، استعفای شخص مذکور در کمیته مطرح گردیده و کمیته حکم بر ابطال اعتبارنامه عضویت وی صادر می‌نماید.

 ماده ۷- در خصوص مصادیق جنون و سفه و محرومیت از حقوق اجتماعی حکم قطعی دادگاه به‌عنوان مستند ضروری است و کمیته استانی نمی‌تواند بدون حکم قطعی دادگاه اعتبارنامه اعضا را ابطال نماید در صورت وجود حکم قطعی دادگاه کمیته مکلف به ابطال اعتبارنامه خواهد بود.

 ماده ۸- در صورت پایان دوره نمایندگی عضویت شخص در مراجع حل اختلاف کار اعتبارنامه وی به‌صورت خودکار ابطال می‌گردد و نیازی به طرح موضوع در کمیته استانی نیست.

ماده ۹- درصورتی‌که نماینده کارگران در مراجع حل اختلاف کار از کارگاه متبوع خود بازنشسته گردد یا از کارگاه استعفا دهد یا حکم از کارافتادگی کلی وی صادر گردد یا به هر طریق دیگری قطع رابطه کارگری و کارفرمایی صورت گیرد؛ عضویت وی نیز در مراجع حل اختلاف کار خاتمه می‌یابد؛ در این صورت با مدارک مستند و متقن، کمیته استانی مکلف به ابطال اعتبارنامه وی برای باقیمانده دوره عضویت او خواهد بود. البته عضویت مجدد افراد بازنشسته در مراجع حل اختلاف کار منوط به رعایت ماده ۲۳ آیین‌نامه انتخاب اعضای مراجع حل اختلاف کار خواهد بود.

ماده ۱۰- در صورت اخراج کارگر از کارگاه، عضویت نماینده در مراجع حل اختلاف کار تا زمان صدور حکم قطعی مراجع حل اختلاف کار ادامه خواهد یافت؛ چنان چه حکم قطعی بر پذیرش اخراج وی توسط مراجع حل اختلاف کار صادر گردد، در این صورت کمیته استانی مکلف به ابطال اعتبارنامه عضویت وی در مراجع حل اختلاف کار برای باقیمانده دوره عضویت وی خواهد بود.

ماده ۱۱- چنان چه نمایندگان کارگران و کارفرمایان عضو مراجع حل اختلاف کار از شمول قانون کار خارج گردند، کمیته استانی مکلف به ابطال اعتبارنامه آنان برای مدت باقیمانده از دوره عضویت در مراجع حل اختلاف کار خواهد بود.

 ماده ۱۲- چنان چه مرجع معرفی کننده نماینده کارگران در مراجع حل اختلاف کار و نماینده کارفرمایان در هیئت تشخیص؛ با ارائه دلیل؛ درخواست ابطال اعتبارنامه عضویت افراد مذکور از مراجع حل اختلاف کار را نمایند؛ کمیته استانی نسبت به بررسی موضوع اقدام و در صورت پذیرش دلیل، نسبت به ابطال اعتبارنامه فرد مورد نظر اقدام می‌نماید.

ماده ۱۳- مصادیق مذکور در ماده ۴ این دستورالعمل حصری بوده و در نتیجه کمیته استانی نمی‌تواند، اعتبارنامه نمایندگان را به دلیل مصادیق دیگری غیر از مصادیق درج‌شده در ماده ۴ این دستورالعمل، ابطال نماید.

ماده ۱۴- در صورت وقوع مصادیق ذکر شده در ماده ۴ این دستورالعمل، رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره موارد ذکرشده و صدور حکم ابطال یا عدم ابطال اعتبارنامه نمایندگان کارگران و کارفرمایان عضو مراجع حل اختلاف کار منحصراً با کمیته استانی موضوع این دستورالعمل می‌باشد.

فصل دوم- تشکیلات کمیته استانی

ماده ۱۵- به استناد ماده ۲۹ آیین‌نامه انتخاب اعضای مراجع حل اختلاف کار در ستاد هر اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان، «کمیته استانی رسیدگی به تخلفات نمایندگان کارگران و کارفرمایان عضو مراجع حل اختلاف کار» متشکل از افراد ذیل تشکیل می‌گردد.

۱- مدیر روابط کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان؛

۲- یک نفر نماینده کارگران با معرفی تشکل‌های کارگری استان به ترتیب تشریفات ذکر شده در مواد ۱۰، ۱۱ و ۱۲ آیین‌نامه انتخاب اعضای مراجع حل اختلاف کار.

۳- یک نفر نماینده کارفرمایان با معرفی تشکل کارفرمایی استان به ترتیب تشریفات ذکر شده در مواد ۶ و ۷ آیین‌نامه انتخاب اعضای مراجع حل اختلاف کار.

ماده ۱۶- مدیر روابط کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان رئیس کمیته بوده و اداره جلسات کمیته را بر عهده خواهد داشت.

ماده ۱۷- رئیس اداره روابط کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان، دبیر کمیته استان می‌باشد و وظایف مربوط به امور اداری کمیته را تحت نظر رئیس کمیته انجام خواهد داد. دبیر کمیته حق شرکت در جلسات کمیته را بدون حق رأی خواهد داشت.

 ماده ۱۸- دبیر کمیته مکلف است به‌طور کتبی با قید زمان و مکان رسیدگی، اعضای کمیته را به جلسه رسیدگی دعوت نماید.

 ماده ۱۹- جلسه کمیته استانی با حضور تمامی اعضا رسمیت می‌یابد. در صورت عدم حضور هر یک از اعضا جلسه تجدید می‌گردد.

ماده ۲۰- اعضای کمیته مکلف به حضور در جلسه هستند مگر آنکه عذر موجه داشته باشند؛ جهات ذیل عذر موجه محسوب می‌گردد.

• ۱- قوه قهریه از قبیل سیل، زلزله، آتش‌سوزی و نظایر آن؛
• ۲- بازداشت یا حبس تا سه ماه تمام؛
• ۳- بیماری که مانع حرکت است تا سه ماه تمام؛
• ۴- مرگ اجداد یا والدین یا همسر یا خواهر یا برادر یا اولاد یا اولاد اولاد

ماده ۲۱- در صورت عدم حضور نمایندگان کارگران و کارفرمایان بدون عذر موجه دو بار متوالی یا سه بار متناوب در طول یک سال، عضویت آنان در کمیته استانی ابطال می‌گردد. انتخاب نفر جایگزین برای عضویت در کمیته طبق مقررات این دستورالعمل خواهد بود.

فصل سوم- آیین رسیدگی

ماده ۲۲- شکایات یا گزارشات واصله از سوی مراجع و دستگاه‌های نظارتی و مراجع معرفی کننده نمایندگان کارگران و کارفرمایان در خصوص مصادیق مذکور در ماده ۴ این دستورالعمل در دبیرخانه اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان ثبت و رسیدی مشتمل بر تاریخ و شماره ثبت به درخواست دهنده تقدیم می‌گردد. هم‌چنین مدیرکل روابط کار جبران خدمت و بیمه بیکاری و مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان که نمایندگان کارگران و کارفرمایان در مراجع حل اختلاف کار آن استان عضو هستند، می‌توانند در خصوص مصادیق موضوع ماده ۴ این دستورالعمل از کمیته استانی درخواست رسیدگی نمایند.

ماده ۲۳- اعضای کمیته استانی و دبیر کمیته موضوع این دستورالعمل نمی‌توانند شکایت یا گزارشی از تخلفات نمایندگان کارگران و کارفرمایان در مراجع حل اختلاف کار را در دبیرخانه اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان ثبت نمایند.

ماده ۲۴- شکایات و گزارشات ثبت شده به ترتیب تاریخ ثبت، توسط رئیس کمیته در کمیته استانی مطرح می‌گردد؛ لیکن چنان چه ضرورت ایجاب نماید؛ با تشخیص اکثریت اعضای کمیته، رسیدگی به پرونده خارج از نوبت صورت خواهد گرفت.

 ماده ۲۵- شروع فرآیند رسیدگی توسط کمیته استانی بعد از طرح شکایت یا گزارش توسط رئیس کمیته در جلسه کمیته خواهد بود. بنابراین کمیته استانی نمی‌تواند به‌صرف اطلاع اعضای خود از موضوع و بدون طرح گزارش یا شکایت توسط رئیس کمیته به موضوع رسیدگی کند.

ماده ۲۶- کمیته استانی صرفاً به شکایات و گزارشات ثبت‌شده در خصوص نمایندگان کارگران و کارفرمایان در هیئت‌های تشخیص و حل اختلاف که موضوعات آن جزو مصادیق مقرر در ماده ۴ این دستورالعمل هستند، رسیدگی می‌نماید. رسیدگی به شکایات و گزارشات اشخاص و مراجع از نمایندگان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در هیئت‌های تشخیص و نماینده مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی در هیئت‌های حل اختلاف در صلاحیت کمیته موضوع ماده ۳۱ آیین‌نامه انتخاب اعضای مراجع حل اختلاف کار می‌باشد.

ماده ۲۷- کمیته شکایت یا گزارش ثبت‌شده را بررسی و درصورتی‌که آن را از اساس نادرست تشخیص دهد نسبت به مختومه نمودن آن اقدام می‌نماید. در غیر این صورت نسبت به ابلاغ آن به‌طرف شکایت اقدام می‌نماید.

 ماده ۲۸- طرف شکایت می‌تواند ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ شکایت یا گزارش واصله به وی، پاسخ کتبی خود را به کمیته استانی ارسال نماید. عدم ارسال پاسخ مانع از رسیدگی و اتخاذ تصمیم توسط کمیته نخواهد بود.

ماده ۲۹- بعد از گذشتن موعد دفاع طرف شکایت صرف‌نظر از وصول یا عدم وصول پاسخ از ناحیه وی، کمیته ایشان را برای استماع اظهارات و دفاعیات شفاهی به جلسه دعوت می‌نماید. عدم حضور مانع از رسیدگی و اتخاذ تصمیم نخواهد بود.

ماده ۳۰- کمیته در صورت ضرورت مکلف است که شکایت‌کننده یا گزارش دهنده را به جلسه رسیدگی دعوت نماید.عدم حضور مانع از رسیدگی و اتخاذ تصمیم نخواهد بود.

ماده ۳۱- بعد از قرائت شکایت یا گزارش ثبت‌شده و دفاع کتبی طرف شکایت و استماع دفاعیات شفاهی وی در جلسه بررسی‌های انجام‌شده، کمیته خاتمه رسیدگی را اعلام و در همان جلسه یا حداکثر ظرف یک هفته با حضور تمامی اعضا اتخاذ تصمیم می‌نماید.

ماده ۳۲- اتخاذ تصمیم ابطال یا عدم ابطال اعتبارنامه به‌صورت مستند و مستدل با رأی اکثریت اعضای کمیته استانی صورت می‌گیرد. هر یک از اعضای کمیته یک رأی خواهند داشت. رأی‌گیری بعد از بحث و بررسی در خصوص ابطال یا عدم ابطال اعتبارنامه به‌صورت کتبی و محرمانه خواهد بود.

ماده ۳۳- رسیدگی در کمیته استانی حداکثر ظرف ۳ ماه از تاریخ ثبت گزارش یا شکایت صورت می‌گیرد؛ مگر آنکه با بیان استدلال لازم در صورت‌جلسه، زمان بیشتری برای رسیدگی لازم باشد.

ماده ۳۴- تصمیم کمیته استانی توسط دبیر کمیته به طرف شکایت ابلاغ می‌شود.

ماده ۳۵- چنان چه تصمیم کمیته مبنی بر ابطال اعتبارنامه عضویت در مراجع حل اختلاف کار باشد موضوع به تشکل معرفی کننده نیز اعلام می‌شود.

ماده ۳۶- از تاریخ اعلام تصمیم ابطال اعتبارنامه به تشکل معرفی کننده، عضو مرجع حل اختلاف کار حق حضور در جلسات مراجع حل اختلاف کار را نخواهد داشت.

ماده ۳۷- این دستورالعمل در ۳۷ ماده تدوین و از تاریخ ابلاغ لازم‌الاجرا بوده و مقررات مغایر با آن ملغی می‌گردد.

علی حسین رعیتی فرد

معاون روابط کار