وکلاپرس- آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره (۵) ماده (۱۷) قانون مالیات بر ارزش‌افزوده مصوب ۱۴۰۰ در خصوص مالیات و عوارض ارزش‌افزوده عرضه آب، برق گاز طبیعی نفت تولیدی (نفت خام میعانات گازی و گاز طبیعی خام) و فرآورده‌های تولیدی و وارداتی مصوب ۱۴۰۳/۰۳/۰۸ هیات وزیران ابلاغ شد.
آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره (۵) ماده ۱۷ قانون مالیات بر ارزش‌افزوده مصوب ۱۴۰۰/۳/۲
در خصوص مالیات و عوارض ارزش‌افزوده عرضه آب٬ برق٬ گاز طبیعی٬ نفت تولیدی (نفت خام میعانات گازی و گاز طبیعی خام) و فرآورده‌های تولیدی و وارداتی
مصوب ۱۴۰۳/۰۳/۰۸ هیات وزیران
فصل اول – تعاریف
ماده ۱- مفاهیم و اصطلاحات زیر در این آیین‌نامه دارای تعاریف مشروحه ذیل می‌باشند.
الف) کالاهای زنجیره: کلیه کالاها و خدمات مرتبط با کالاهای زنجیره مصرح در تبصره (۵) ماده ۱۷ قانون شامل آب (آب تحویلی و خدمات انتقال آب)٬ برق (برق تحویلی٬ آمادگی تولید٬ خدمات انتقال و توزیع برق)، نفت تولیدی (نفت خام٬ میعانات گازی و گاز طبیعی خام) و خدمات مرتبط با نفت تولیدی توسط شرکت‌های تابعه شرکت ملی نفت ایران٬ فرآورده‌های تولیدی و وارداتی شامل پنج فرآورده اصلی نفتی (بنزین، نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره و گاز مایع) و سوخت هوایی و سایر فرآورده‌های نفتی تولیدی (افزودنی‌های تولید پالایشگاه‌های داخل که به فرآورده‌های اصلی نفتی اضافه می‌شود).
گاز طبیعی: مخلوطی از متان و مقادیر جزئی ترکیبات هیدروکربوری در حالات فیزیکی مختلف (CNG ،LNG و NG) است که به منظور تأمین انرژی یا سوخت توسط شرکت ملی گاز ایران با شرکت‌های تابعه به اشخاص تولید کننده یا مصرف کننده فروخته می‌شود.
ب) اشخاص زنجیره: کلیه اشخاص فعال به ترتیب در زنجیره تولید٬ انتقال و توزیع و فروش مرتبط با کالاها و خدمات زنجیره می‌باشند.
ب) سازمان: سازمان امور مالیاتی کشور
ت) قانون: قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۴۰۰/۳/۲
ماده ۲- اشخاص زنجیره مرتبط با کالاها و خدمات زنجیره موضوع این آیین‌نامه به سه گروه تفکیک و به شرح
زیر تعریف می‌شوند:
الف – زنجیره مرتبط با نفت تولیدی٬ فرآورده‌های نفتی اصلی تولیدی و وارداتی و سایر فرآورده های نفتی تولیدی (افزودنی‌های تولید پالایشگاه‌های داخل و شرکت‌های پتروشیمی که به فرآورده‌های نفتی اصلی اضافه می‌شود) و گاز.
۱- اشخاص انتهای زنجیره
۱-۱- شرکت ملی نفت ایران (نفت خام و میعانات گازی و گاز طبیعی خام)
۲-۱- شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران٬ شرکت‌های پالایش نفت٬ شرکت ملی گاز و شرکت‌های توزیع گاز استانی
۲- اشخاص ما قبل انتهای زنجیره: شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های تابعه٬ شرکت‌های پتروشیمی نوری٬ پتروشیمی بندر امام٬ پتروشیمی بوعلی٬ شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران٬ شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران٬ شرکت‌های پالایش نفت (تهران٬ شیراز٬ اصفهان٬ تبریز٬ کرمانشاه٬ آبادان٬ امام خمینی (ره) شازند، بندر عباس و لاوان)٬ شرکت نفت ستاره خلیج فارس٬ شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران٬ شرکت انتقال گاز ایران٬ شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران٬ شرکت‌های پالایش (گاز سرخون و قشم٬ ایلام٬ شهید هاشمی نژاد٬ بیدبلند. پارس جنوبی٬ پارسیان٬ فجر جم و بیدبلند ۲)٬ مجتمع گاز پارس جنوبی٬ شرکت ذخیره سازی گاز طبیعی شرکت های توزیع گاز استانی
ب- زنجیره مرتبط با آب
۱- اشخاص انتهای زنجیره: شرکت‌های آب منطقه ای٬ شرکت سهامی آب و برق خوزستان٬ شرکت‌های آب و فاضلاب استانی و شرکت‌های تبصره (۱) و (۲) موضوع قانون تشکیل شرکت‌های آب و فاضلاب (مصوب (۱۳۶۹)
۲- اشخاص ما قبل انتهای زنجیره: شرکت‌های آب منطقه‌ای٬ سازمان آب و برق خوزستان٬ شرکت‌های مدیریت آبرسانی خلیج فارس٬ شرکت تأمین تصفیه آب و فاضلاب تهران٬ شرکت‌های آب و فاضلاب استانی و شرکت‌های تبصره (۱) و (۲) موضوع قانون تشکیل شرکت‌های آب و فاضلاب مصوب (۱۳۶۹) و کلیه اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی دولتی یا غیر دولتی که ماقبل اشخاص انتهای زنجیره به امر تولید تصفیه و یا عرضه آب و فاضلاب و پساب و خدمات انتقال موارد یاد شده اشتغال داشته و تمام یا بخشی از درآمد حاصله آنها بابت فروش و ارایه خدماتی است که توسط اشخاص بند یک عرضه می‌شود.
ج- زنجیره مرتبط با برق
۱- اشخاص انتهای زنجیره شرکت‌های برق منطقه‌ای و شرکت‌های توزیع نیروی برق
۲- اشخاص ماقبل انتهای زنجیره کلیه اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی دولتی یا غیر دولتی٬ که ماقبل اشخاص انتهای زنجیره به امر تولید و یا عرضه کالاها و خدمات مرتبط با عرضه برق اشتغال داشته و تمام یا بخشی از درآمد آنها بابت تکمیل زنجیره عرضه برق توسط اشخاص بند یک است.
فصل دوم-مقررات
ماده ۳- اشخاص زنجیره بابت عرضه کلیه کالاها و خدمات خود اعم از کالاهای زنجیره و سایر کالاها و خدمات٬ مکلف به صدور صورتحساب هستند. عرضه و فروش کالاهای زنجیره و ارایه خدمات مرتبط با آن به استثنای اشخاص انتهای زنجیره بابت فروش کالاها و خدمات به خارج از زنجیره به ترتیب در زنجیره مستلزم محاسبه و درج مالیات و عوارض مربوطه در صورتحساب نخواهند بود.
ماده ۴- نحوه ثبت مالیات بر ارزش‌افزوده و اعتبار مالیاتی به شرح بندهای این ماده تعیین می‌شود.
۱- عرضه کالاها و خدمات غیر مرتبط با زنجیره: به اشخاص زنجیره مستلزم صدور صورتحساب و درج مالیات و عوارض در آن می‌باشد.
۲- یارانه پرداختی دولت به شرکت‌های زنجیره: مأخذ محاسبه مالیات و عوارض ارزش‌افزوده نمی‌باشد و مالیات و عوارض پرداختی بابت خرید نهاده‌ها با رعایت سایر مقررات به طور کامل قابل پذیرش بوده و قابل تسهیم به بخش معاف و غیر‌معاف نخواهد بود.
۳- اعتبار مالیاتی شرکت‌های ماقبل انتهای زنجیره: حسب درخواست قابل استرداد با انتقال با رعایت ماده ۸ قانون می‌باشد.
۴- ماخذ محاسبه مالیات بر ارزش افزوده فروش در انتهای زنجیره قیمت فروش مصوب داخلی می‌باشد.
۵- اعتبار مالیاتی شرکت‌های انتهای زنجیره بابت خرید کالاها و خدمات مشمول غیر از کالاهای زنجیره با رعایت ماده ۸ این قانون و تبصره‌های آن به عنوان اعتبار مالیاتی قابل پذیرش می‌باشد.
فصل سوم – سایر مقررات
ماده ۵- وزارت نفت و وزارت نیرو (شرکت توانیر٬ شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران و شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور) مکلفند اشخاص زنجیره (شامل نام٬ شناسه ملی و…) موضوع تبصره (۵) ماده ٬۱۷ به ترتیب از تولید تا انتهای زنجیره توزیع و فروش را حداکثر ظرف مدت یک‌ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه٬ به همراه فهرست کالاها و خدمات قابل ارایه هر شرکت در زنجیره به حلقه بعدی با ذکر شناسه کالاها و خدمات مذکور به سازمان اعلام نمایند. تغییرات در فهرست اشخاص موضوع تبصره موصوف توسط وزارتخانه‌های ذی‌ربط به سازمان اعلام می‌شود.
ماده ۶- با عنایت به مفاد تبصره (۱) بند (الف) ماده ۲۶ قانون٬ آن بخشی از نفت خام٬ میعانات گازی و گاز طبیعی خام که توسط وزارت نفت (شرکت‌های تابعه) به شرکت‌های داخل زنجیره تولید فرآورده‌های نفتی (موضوع تبصره ۵ ماده ۱۷) و گاز طبیعی فروخته می‌شود. همچنین واردات بنزین و سوخت هواپیما و گاز طبیعی توسط وزارت نفت (شرکت‌های تابعه)٬ در این مرحله مستلزم محاسبه و دریافت مالیات و عوارض ارزش‌افزوده از حلقه بعدی و نیز پرداختی در مرحله واردات (مفاد تبصره ۲ ماده ۱۷) حسب مورد نمی‌باشد و مالیات و عوارض فروش فرآورده‌های تولید شده از کالای مزبور و نیز بنزین و سوخت هواپیما و گاز طبیعی وارداتی در مراحل بعدی عرضه حسب مقررات این آیین‌نامه محاسبه و وصول خواهد شد و مفاد ماده ۴ آیین‌نامه نیز در این خصوص تسری دارد.
آیین‌نامه فوق در اجرای تبصره (۵) ماده ۱۷ قانون مالیات بر ارزش‌افزوده مصوب ۱۴۰۰/۳/۲ در سه فصل تنظیم شده و مشتمل بر ۶ ماده می‌باشد و مقررات آن از تاریخ اجرای قانون مالیات بر ارزش‌افزوده مصوب ۱۴۰۰ ( ۱۴۰۰/۱۰/۱۰) لازم الاجرا می‌باشد.