یادداشت

زنان شیء نیستند ؛ یادداشت محسن برهانی درباره ماده ۶۴۰ قانون مجازات اسلامی

یادداشت دکتر محسن برهانی به بهانه صدور قرار جلب به دادرسی برای لیلا بلوکات و آزاده صمدی

وکلاپرس- دکتر محسن برهانی عضو هیات علمی دانشگاه تهران در یادداشتی به  نقد صدور قرار جلب به دادرسی برای دو تن از بازیگران سینما که اخیرا برایشان کیفر خواست صادر شد، پرداخت.

به گزارش وکلاپرس، در روز های گذشته خبرگزاری قوه قضاییه در اطلاعیه ای از صدور قرار جلب به دادرسی برای دو بازیگر زن سینمای ایران به اتهام جریحه‌دار کردن اخلاق و عفت عمومی از طریق کشف حجاب خبر داد.

طبق اطلاعیه خبرگزاری میزان در پی کشف حجاب خانم آزاده صمدی در مراسم تشییع پیکر یکی از هنرمندان، پس از اخذ دفاعیات متهم و اظهارات وکیل ایشان، بدلیل جریحه دار کردن اخلاق و عفت عمومی از طریق کشف حجاب، بازپرس دادسری فرهنگ و رسانه برای متهم قرار جلب به دادرسی صادر کرد.

همچنین درخصوص خانم لیلا بلوکات نیز پس از اخذ دفاعیات متهم و اظهارات وکیل ایشان، به اتهام جریحه‌دار کردن اخلاق و عفت عمومی از طریق کشف حجاب و انتشار تصاویر در صفحه شخصی خود در فضای مجازی قرار جلب به دادرسی صادر شد.

دکتر برهانی با انتشار یادداشتی در حساب اینستاگرامش با تاکید بر اینکه «زنان شیء نیستند» به شرح بند ۳ ماده ۶۴۰ کتاب پنجم قانون مجازات پرداخته است.

به اعتقاد این وکیل و حقوقدان کشف حجاب زنان از مصادیق تبصره ماده ۶۳۸ و نه ۶۴۰ قانون مجازات بوده و از این رو باید آن را جرم درجه ۸ دانست که طبق قانون لازم است به صورت مستقیم در دادگاه(و نه دادسرا) مورد بررسی قرار بگیرد.

مشروح این یادداشت به شرح زیر است:

زنان شیء نیستند

عدم رعایت حجاب جرمی است که مشمول تبصره ماده ۶۳۸ تعزیرات است و جزای نقدی یا جایگزین حبس برای آن تعیین شده است.

گویا برخی این میزان مجازات را کافی نمی‌دانند و تلاش دارند از این ماده عدول کرده و با استناد به ماده ۶۴۰ تعزیرات افرادی مانند بازیگران را به دادسرا کشانده و سپس با کیفرخواست عازم دادگاه نمایند. این ماده مقرر می‌دارد:

«اشخاص ذیل به حبس از سه ماه تا یک سال و جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا شش میلیون ریال و تا ۷۴ ضربه شلاق‌ یا به یک یا دو مجازات مذکور محکوم خواهند شد: …

  • ۱-…
  • ۲-…
  • ۳ – هر کس اشیاء فوق (هر چیز که عفت و اخلاق ‌عمومی را جریحه‌ دار نماید) را به نحوی از انحاء منتشر نماید یا آنها را به معرض انظار عمومی بگذارد.»

تطبیق رفتار افراد و‌ بازیگرانی که حجاب را در انظار رعایت نمی‌کنند مشمول ماده فوق نمی‌باشد چرا که:

اولاً قانونگذار به صراحت عدم رعایت حجاب در معابر و انظار عمومی را در تبصره ماده ۶۳۸ را جرم‌انگاری کرده است. با چنین صراحتی معنا ندارد حضور یک بازیگر در یک مراسم بدون ‌حجاب شرعی را مشمول ماده دیگری بدانیم.

ثانیاً موضوع این بند «اشیاء» است. عرف به زنان و موها و گردن زنان، اطلاقِ شیء نمی‌نماید. بارها گفته شد که در شناخت مفهوم و تطبیق مصداق، عرف است که حاکم می‌باشد و عرف به هیچوجه به زنان شیء نمی‌گوید. نمی‌توان نگاه فلسفی به موضوع کرد و گفت هر موجودی نوعی شیء است چرا که در فهم قانون و حتی فهم روایات، قضاوت عرف ملاک است و نه قضاوت فلسفی با دقت عقلی.

ثالثاً اشیائی که موضوع این جرم هستند اشیائی هستند که عفت و اخلاق عمومی را جریحه‌دار می‌کند. عفت و اخلاق عمومی یعنی کدهای رفتاری مورد قبول جامعه و جریحه‌دارشدن یعنی این کدها بنحوی مورد نقض قرار گیرد که جامعه از این نقض برآشفته شود. حاکم و قاضی در این جریحه‌دار شدن چیست؟ قطعاً عرف متوسط محلی که چنین رفتاری در آن ارتکاب یافته است، ملاک است. آیا در تهران کسی که با کلاه در جایی حاضر شود یا ده سانت پاچه شلوارش بالاتر از مچ بیاید، عفت و اخلاق عمومی جریحه‌دار می‌شود؟ اشتباه از جایی شروع می‌شود که:

▪️به اشتباه رفتار خلاف شرع را باعث‌ جریحه‌دار شدن عفت و‌ اخلاق عمومی بدانیم. در حالیکه نسبت شرع با عفت و اخلاق عمومی، عموم و خصوص من وجه است و نه تساوی.

▪️اشتباه دوم اینکه قاضی تصور کند او محور عرف است و بهترین احرازکننده عرف در حالیکه عرف امری خارجی است و باید با مراجعه به متوسط جامعه، آن را احراز کرد نه اینکه در گوشه‌ای نشست و با اعتماد به سقف یا با مراجعه به بخشی از همفکران یا اقلیتی از جامعه، درک خود را عین عرف دانست.

رابعاً نسبت بین حکم و موضوع مانند نسبت بین علت و معلول است. باید موضوع بصورت یقینی احراز شود تا حکم بر آن بار گردد. وقتی حاکم عرف بود باید به عرف مراجعه کرد و اگر بخشی از عرف بگوید فلان رفتار عفت و اخلاق عمومی را جریحه‌دار می‌نماید و بخشی دیگر از عرف بگوید جریحه‌دار نمی‌کند یعنی موضوع از نظر عرفی احراز نشده و اختلافی است پس موضوع احراز نشده است بنابراین نمی‌توان حکم را بر موضوع مشکوک بار نمود.

قواعدی مانند درء و اصل برائت و تفسیر قوانین کیفری به نفع متهم و تفسیر مضیّق قوانین کیفری ستون فقرات حقوق کیفری است و هرگونه تردیدی مانع از محکومیت است و هرگاه دوران امر بین مجازات اقل و مجازات اکثر و یا عنوان اشدّ و عنوان اخفّ شد، این قواعد اقتضای جریان برائت نسبت به اشد و اکثر دارد. قطعاً عنایت بیشتر به این قواعد، به کاهش رنج‌های ملت منجر خواهد شد.

ماده ۶۴۰ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی

اشخاص ذیل به حبس از سه ماه تا یک سال و جزای نقدی از ۲۵.۰۰۰.۰۰۰ ریال تا ۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال و تا (۷۴) ضربه شلاق‌ یا به یک یا دو مجازات مذکور محکوم خواهند شد:

۱- هر کس نوشته یا طرح، گراور، نقاشی، تصاویر، مطبوعات، اعلانات، علایم، فیلم، نوار سینما و یا بطور کلی هر چیز که عفت و اخلاق ‌عمومی را جریحه‌ دار نماید برای تجارت یا توزیع به نمایش و معرض انظار عمومی گذارد یا بسازد یا برای تجارت و توزیع نگاه‌ دارد.
۲- هر کس اشیاء مذکور را به منظور اهداف فوق شخصا یا به وسیله دیگری وارد یا صادر کند و یا به نحوی از انحاء متصدی یا واسطه تجارت و یا‌ هر قسم معامله دیگر شود یا از کرایه دادن آن‌ ها تحصیل مال نماید.

۳- هر کس اشیاء فوق را به نحوی از انحاء منتشر نماید یا آنها را به معرض انظار عمومی بگذارد.

۴- هر کس برای تشویق به معامله اشیاء مذکور در فوق و یا ترویج آن اشیاء به نحوی از انحاء اعلان و یا فاعل یکی از اعمال ممنوعه فوق و یا‌ محل بدست آوردن آن را معرفی نماید.

تبصره ۱– مفاد این ماده شامل اشیائی نخواهد بود که با رعایت موازین شرعی و برای مقاصد علمی یا هر مصلحت حلال عقلائی دیگر تهیه یا ‌خرید و فروش و مورد استفاده متعارف علمی قرار می ‌گیرد.

تبصره ۲– اشیای مذکور ضبط و محو آثار می ‌گردد و جهت استفاده لازم به دستگاه دولتی ذیربط تحویل خواهد شد.

یک دیدگاه

  1. ایران کشور چهار فصل و دارای هر چهار گونه طبیعت شامل کوه جنگل کویر و دریا هست . از طرفی زن بودن بهترین نعمتی است که‌ خداوند مهربان به بنده اش ارزانی داشته . زن زیباست رعناست قدرتمند و بی نیاز است . باهوشست .شجاعت و جسارت داره. در جایی که همه چیز برای مردان حلال و برای زنان حرام شده به زخم عادت کردیم . اما لبخند میزنیم و میتازیم . ای کاش اداره ایران زیبا و عزیزمان به جای افراد ریش و مقنعه ای به افراد باشعور و نخبه در هر زمینه ای سپرده میشد که از این افراد توانا و باصلاحیت در عرصه های گوناگون کم هم نداریم‌ در عرصه حقوق و وکالت جناب آقای برهانی ، در فراجا جناب سروان بهنام زارعی مامور محترم نیروی انتظامی ، ورزش عادل فردوسی پور علی دایی ووریا غفوری آقای خادم سینما و تلویزیون کتایون ریاحی پانته آ بهرام آقای پرویز پرستویی ترانه علیدوستی شقایق دهقان محراب قاسم خانی علی ضیا .در موسیقی شروین عزیز و خیلی افرادی که بخوام بنویسم لیست بلندی می‌شود ‌. جا دارد از یاد نبریم توماج صالحی که صدای ملت ایران شد. نوبت ماست که صدای او باشیم .

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا