شأن قانون اساسی و نظارت بر اجرای آن

وکلاپرس- کامبیز نوروزی در واکنش به تعیین اعضای هیأت پیگیری اجرای قانون اساسی از سوی رئیس جمهور یادداشتی منتشر کرد.

به گزارش وکلاپرس، کامبیز نوروزی، حقوقدان و فعال رسانه‌ای با انتشار یادداشتی در روزنامه اعتماد، به ارزیابی و انتقاد از نحوه تعیین اعضای هیأت پیگیری اجرای قانون اساسی از سوی رئیس جمهور پرداخت.

بیشتر بخوانید:

متن یادداشت به شرح زیر است:

خفتگان را خبر از محنت بیداران نیست
تا غمت پیش نیاید غم مردم نخوری

در خبرها بود که آقای پزشکیان اعضای هیأت پیگیری اجرای قانون اساسی تعیین کردند. احتمالا این افراد را معاونت حقوقی رئیس جمهور معرفی کرده است.

اگر در سابقۀ ۲۰-۳۰ سالۀ این افراد، که جملگی محترم­‌اند نظری اندازیم، خواهیم دید که غیر از آقایان محقق داماد، مهرپور و خانم مولاوردی هیچ­یک قلمی درخور برای احقاق حقوقی که برای ملت در قانون اساسی آمده است نزده­‌اند و در دفاع از قانون اساسی چنانکه باید قدمی برنداشته‌اند. معلوم نیست معرفی و انتخاب این افراد بر اساس کدام معیارها بوده است

اگر مثلاً معیارشان این بوده است که در دانشگاه حضور دارند، خب ” نه هر که سر تراشد قلندری داند”. درس دادن یک چیز است، عمل در عرصۀ عمومی برای دفاع از اصول و حقوق ملت یک چیز دیگر. شاهد زنده­‌اش اعضای حقوقدان شورای نگهبان. از ۶ عضو حقوقدان این شورا، لااقل ۴ نفر استاد دانشگاه­‌اند و یکی از آنها دارای رتبۀ استاد تمام است. همین آقایان را ببینید که با حقوق ملت چه کرده‌­اند و چه بلایی برسر قانون اساسی آورده­‌اند؟

چگونه ممکن است کسی که در دو سه دهه کار حقوقی و بلکه بیشتر، کاری برای حقوق ملت نکرده است ناگهان در مسند مخاطره‌­آمیز پیگیری اجرای قانون اساسی بنشیند. آقای دکتر حسین مهرپور که در دوران ریاست جمهوری آقای خاتمی کارها در هیأت پیگیری و اجرای قانون اساسی کرد، به خوبی از دشواری­‌ها و مخاطرات و پیچیدگی­‌های کار چنین هیأتی آگاه است.

موضوع قانون اساسی و حقوق اساسی ملت البته که یک موضوع تخصصی است و نیازمند علم و دانش، اما بیش از آن یک باور است و دفاع از ان شأنی خاص می­‌طلبد. در کسی اگر ایمان صادقانه به این حقوق و این قانون و پایمردی بر حقوق ملت نباشد در عرصۀ عمومی و دفاع از این حقوق حضور نمی‌یابد. خصوصاً که سخن گفتن از قانون اساسی و حقوق ملت مستلزم قبول خطر و تحمل سختی­‌هاست.

تا حال نبوده که کسی را بخاطر تحلیل قانون روابط موجر و مستأجر، یا بحث در مورد مبایعه­‌نامه، یا بررسی شروط ضمن عقد یا تلف مبیع قبل از قبض تنبیه و مجازات کنند یا یا از حقی محرومش کنند. اما چه بسیار بوده­‌اند کسانی که برای طرح انتقادی مباحثی مثل آزادی بیان، حق انتخاب شدن و حق انتخاب کردن و حق زنان و حق برخورداری از محیط زیست پاک و این قبیل چیزها که حقوق مصرح در قانون اساسی­‌اند، به مصائب و مرارت‌ها و محرومیت‌ها افتاده­­‌اند.

نمی‌شود کسی همۀ عمر در خانه خوابیده باشد و یکباره طلای وزنه برداری بگیرد. او سال‌ها عرق ریخته و زحمت کشیده و تمرین‌های دشوار کرده و مصدوم شده و خود را از خیلی از لذت‌های عادی زندگی محروم کرده تا برندۀ طلای جهانی شود. به همین قیاس نمی­‌شود کسی در سال‌ها در گوشۀ امن نشسته باشد و بی­‌آنکه مسئولیتی در برابر جامعه بر دوش خود احساس کرده و فقط به کارهای شغلی روزمرۀ خود رسیده باشد، ناگهان وارد میدانی سخت و پرهزینه شود برای دفاع از قانون اساسی.

این سال‌ها اوضاع اجرای قانون اساسی بسیار بغرنجتر از گذشته است و موارد نقض آن فراوان. طبعاً پیگیری اجرای آن دشوارتر، خطیرتر و پرمخاطره­‌تر است. این کار مردان و زنانی می­‌خواهد اهل کارستان. خدا رحمت کند مرحوم دکتر محمد هاشمی را که ید طولا داشت در طرح حقوق ملت در عرصۀ عمومی و سال‌های آخر اگرچه در دانشگاه مانده بود و محترم ماند ولی مغضوب هم شد.

حقوق ملت و دفاع از آن در عمل، مستلزم ایمان عمیق و باور است. کسی که این شرط را در درون نداشته باشد ممکن است از دانش حقوق کم و بیش بهره­‌مند باشد اما آن را در خدمت عرصۀ عمومی قرار نمی­‌دهد.

هنوز معلوم نیست این هیأت به کاری که باید انجام دهد تا چه اندازه وفادار خواهد بود. اما به هرحال گوی و میدان آماده است برای اولین امتحان هیأت پیگیری اجرای قانون اساسی. موارد نقض قانون اساسی فراوان‌اند که باید پیگیری شوند.

عجالتاً دو موضوع فوری و بسیار مهم که مرتبط با عمیق­ترین حقوق ملت است وجود دارد که در ساخت حکمرانی، کارشناسان و افکار عمومی مطرح است و بحث در مورد آن بسیار.

یکی قانون حجاب و عفاف و دیگری ماجرای فیلترینگ. دو موضوع که به اعتقاد بسیاری از حقوقدانان در آنها اصول متعدد قانون اساسی نقض شده­‌اند. هیأت پیگیری اجرای قانون اساسی در این دو موضوع چه می­­‌گوید؟ این هیأت باید پاسخ دهد که آیا قانون حجاب و عفاف و نیز مصوبات راجع به فیلترینگ چه نسبتی با قانون اساسی و حقوق ملت دارند و اجرای آنها آیا موجب اجرای قانون اساسی است یا نه؟ این امتحانی است برای شروع کار این هیأت.

خروج از نسخه موبایل