وکلاپرس- دکتر حسن محسنی در واکنش در یادداشتی اینستاگرامی به یکی از مفاد رای دادگاه لاهه درمورد ایران که روز گذشته صادر شد انتقاداتی را وارد کرد.
به گزارش وکلاپرس دیوان بین المللی دادگستری روز گذشته (۱۰ فروردین) رای خود را در مورد ماهیت پرونده مربوط به برخی دارایی های ایرانیان (شکایت جمهوری اسلامی ایران علیه ایالات متحده آمریکا) صادر کرد.
بر اساس مفاد این رای دیوان اعلام کرد که آمریکا با نقض برخی از مواد عهدنامه مودت از طریق مصادره اموال بانک مرکزی ایران مرتکب نقض حقوق بین‌الملل شده است.
- پیروزی ایران در دادگاه لاهه + متن رای
- امروز حکم دادگاه لاهه درباره دو میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده ایران در آمریکا صادر می‌شود
اما در بند ۱ این رای دادگاه لاهه خود را در برخی موراد مرجع صالح به رسیدگی ندانسته و همچنین مرجع صالح به رسیدگی در این موارد را تعیین نکرده است!
دکتر محبی در یادداشتش به همین موضوع انتقاد کرده و معتقد است در رای دادگاه لاهه حق دادخواهی ما از این مرجع از بین رفته و به همین دلیل برداشت ها از این رای متفاوت خواهد بود و یکی برد ایران را اعلام می کند و یکی باخت او را.
متن یادداشت دکتر محسنی به شرح زیر است:
کاری به کار این رای ندارم و متخصصان حقوق عمومی بین المللی درباره آن نوشتند و باز می نویسند.
من تمایل دارم درباره این بخش از رای که گفته ایرادت ایالات متحده را پذیرفته و نهایتا خود را صالح به رسیدگی مساله نقض مواد ۳ و ۴ و ۵ عهدنامه دوستی سال ۱۹۵۵ ندانسته سخنی دارم.
دیوان نگفته است که چه مرجعی صالح است و این آغاز جدایی میان حقوق قضایی ملی و حقوق عمومی بین المللی است. حتی اگر هم بگوید باز معلوم نیست آن مرجع چه واکنش حقوقی نشان خواهد داد.
در حقوق های ملی برابر قوانین آیین دادرسی قرار عدم صلاحیت موجب تغییر مرجع رسیدگی است و به دعوا پایان نمی دهد و قاطع نیست.
همچنین در حقوق ملی، مرجعی که چنین قراری صادر می کند باید مرجع صالح را معرفی کند و این مرجع نیز اصولا حق اختلاف در صلاحیت دارد آنچنان که می دانید.
از سوی دیگر، اعلام عدم صلاحیت در مراجع قضایی ملی، به هیچ روی مانع حق دادخواهی نیست اما در فرض رای دادگاه لاهه گویا حق دادخواهی ما از این مرجع از بین رفته است.
در پرونده ایران و آمریکا که دیوان بین المللی لاهه امروز رای داد اما، ما وجوهی از اشتراک مفاهیم قضایی ملی و بین المللی را می بینیم که در محدوده لفظ است؛ این دیوان که در بند نخست چنین رایی بر عدم صلاحیت داده در بندهای دیگر رای هایی در ماهیت صادر کرده است و این جلوه دیگری از تفاوت در معنای الفاظ است.
به هر روی، نتیجه چه هست و چه فوایدی دارد و چه مضاری استادان حقوق عمومی بین المللی باید بدان بپردازند.
درست به همین خاطر است است که بازتاب این رای در رسانه های داخلی و خارجی، متفاوت است. یکی برد ایران را اعلام می کند و یکی باخت او را.