وکلاپرس- رضا نصری در رشته توییتی از حملات غیرمنصفانه علیه دکتر ظریف و تحریف اظهارات او در خصوص اصطلاحات حقوقی به کار رفته در برجام انتقاد کرده است.
این کارشناس سیاست خارجی در مقاله مذکور با تبیین مفهوم برخی اصطلاحات فنی استفاده شده در برجام طبق ترمینولوژی حقوقی اتحادیه اروپا از اقدمات دکتر ظریف در برجام حمایت کرد.
بیشتر بخوانید: گرایش قانون نویسی؛ نیاز روز دانشکده‌های حقوق کشور
متن کامل رشته توییت های رضا نصری (حقوق دان بین الملل و تحلیلگر مسائل سیاست خارجی) به شرح زیر است:
حملات غیرمنصفانه علیه دکتر ظریف پدیده جدیدی نیست
فضاسازی، تیترهای درشت و حملات غیرمنصفانه علیه دکتر ظریف -و تحریف اظهارات او در روز روشن- پدیده جدیدی نیست. طبیعتاً، طراحان و کارگزاران این حملات سیستماتیک هم دنبال بحث علمی و شفاف‌سازی نیستند. اما برای کسانی که صادقانه دچار شبهه شده‌اند این توضیحات را ضروری می‌دانم.
شبهه و ابهام در اصطلاحات حقوقی ترمینولوژی «حقوق اتحادیه اروپا»
۱) البته شبهه و ابهام در مورد سازوکارها و اصطلاحات حقوقی – به ویژه در مورد ترمینولوژی خاص «حقوق اتحادیه اروپا» – نیز اتفاق جدیدی نیست و به وفور حتی در جلسات استماع «کمیسیون ویژه بررسی برجام» در مجلس نهم – که به ریاست آقای دکتر زاکانی تشکیل شده بود – نمایان می‌شد.
بیشتر بخوانید: نگاهی به جنبش حق بر تعمیر لوازم الکترونیکی در اروپا و آمریکا
۲) در آن زمان هم به کرات در مورد این شبهات در رسانه‌ها نوشته بودیم. در سال‌های متعاقب نیز بارها به مناسبت‌های مختلف در برابر شبهه‌افکنی‌های مغرضانه توضیحات مبسوطی ارائه شد. اما ظاهراً این تلاش‌ها کافی نبوده و لازم است – برای وفاداری به حقیقت و تاریخ هم که شده- باز هم تکرار کنیم:
Regulation به اشتباه «آیین نامه» ترجمه می شود
۳) در ترمینولوژی اتحادیه‌ٔ اروپا واژه Regulation – که در ایران به اشتباه به واژه «آیین‌نامه» ترجمه و برابر دانسته می‌شود – به قوانینی اطلاق می‌شود که به محض تصویب در سطح نهادهای اتحادیه برای همه‌ٔ کشورهای عضو اتحادیه اروپا لازم‌الاجراست و تاثیر مستقیم (Direct effect) نیز دارد.
Regulation پس از تصویب در همه کشورهای عضو لازم الاجرا می‌شود
۴) یعنی Regulation – برخلاف نوع دیگری از مصوبات اتحادیه اروپا که Directive نام دارد- پس از تصویب دفعاَ در همه کشورهای عضو لازم‌الاجرا می‌شود و نیازی نیست پارلمان‌های ملی در هر یک از این کشورها آن را تایید و جهت اجرا (Implementation) در نظام داخلی خود به تصویب برسانند.
Regulation؛ ایجاد رابطه ی حقوقی بین دولت – شهروند و بین کشور ها
۵) ضمن اینکه Regulation هم تاثیر افقی دارد و هم تاثیر عمودی. به این معنا که هم بین دولت و شهروندان رابطه حقوقی ایجاد می‌کند و هم بین کشورها با یکدیگر.
بیشتر بخوانید: پناهندگی و حمایت تبعی (Subsidiary Protection) در اتحادیه اروپا
۶) تاثیرات و اهمیت Regulation در نظام حقوقی اتحادیه اروپا در قضیه موسوم به Van Gend en Loos در دیوان عدالت اروپا بررسی و به تفصیل شرح داده شده است.
قوانین ملیِ مغایر با Regulation قابل ابطال است
۷) یکی از آثار آن هم این است که Regulationهای اتحادیه اروپا بر قوانین داخلی کشورهای عضو تفوق دارند! یعنی اگر قانونی در پارلمان ملی یکی از کشورها در مغایرت با یک Regulation به تصویب رسید، آن قانون – ولو به درخواست یک شهروند ذی‌نفع – قابل ابطال است.
تصویب تحریم‌ها علیه ایران به عنوان Regulation (لازم الاجرا برای ۲۸ کشور)
۸) دلیلی هم که پیش از برجام تحریم‌ها علیه ایران به عنوان Regulation به تصویب اتحادیه اروپا رسید، این است که اتحادیه قصد داشت – با استفاده از نافذترین نوع قانون – تحریم‌ها را برای هر ۲۸ عضو خود همزمان لازم‌الاجرا کند، بدون اینکه پارلمان‌های آن‌ها تعدیلی در آن اعمال کنند.
بیشتر بخوانید: آیا سند همکاری ۲۵ ساله ترکمانچای چینی است؟
Regulation نافذترین نوع قانون در اتحادیه اروپا
۹) در واقع، Regulation نافذترین حامل یا قوی‌ترین وسیله ایست که تصمیمات (Decision) نهادهای بالادستی اتحادیه اروپا را حمل و در وسیع‌ترین سطح به تحقق می‌رساند. یعنی یک «تصمیم سیاسی» در سطح نهاد بالادستی گرفته می‌شود و به واسطه Regulation عملاً به کشورهای عضو ابلاغ می‌شود.
«تعلیق» (Suspend)/ «لغو» (Terminate)
۱۰) حال، در ضمیمه ۵ پیوست به برجام – که به جزئیات اجرای توافق توسط اتحادیه اروپا می‌پردازد – چهار بار این عبارت ذکر شده که مفاد «تصمیم» [شماره فلان] شورای اتحادیه اروپایی «تعلیق» (Suspend) و مفاد Regulation مربوط به آن (یعنی قانون حاملِ آن تصمیم) لغو (Terminate) می‌شود.
“ظریف متن را نخوانده”؛ اتهامی سخیف و بی جا
۱۱) حال، بعضی دوستان بدون توجه به مفهوم این اصطلاحات فنی و بعضاً بدون در نظر گرفتن مکانیسم‌ها و انواع قانونگذاری در نظام حقوقی اتحادیه اروپا – به جای اینکه واژه‌ها را در بستر خود فهم و تفسیر کنند یا به مباحث علمی روی بیاورند – بی تناسب بر روی عبارت Suspend مانور می‌دهند
۱۲) و کل ماجرا را به اتهامات سخیف و بی‌جا – از جمله این اتهام که #ظریف متن را نخوانده – تخفیف می‌دهند.
بیشتر بخوانید: دولت آمریکا به تحریم مقامات دیوان بین‌المللی کیفری(ICC) پایان داد
برخورد با موضوع با حساسیتی متناسب
۱۳) حقیقت این است که اگر مذاکره کننده این قسمت از ضمیمه ۵ برجام حساسیت خاصی روی این عبارت نداشته، یا اگر دکتر ظریف در جلسه مجلس حتی وجود آن را بخاطر نیاورده – صرفاً به این دلیل است که در چنین بستری اصولاً وجود این عبارت آنقدر حائز اهمیت نبوده و نیست؛
۱۴) و هر فرد مطلع دیگری هم که اندک شناختی نسبت به ظرافت‌های حقوق اتحادیه اروپا – از جمله ترمینولوژی و سازوکارهای قانونگذاری آن – داشته باشد نیز احتمالاً مانند دکتر ظریف، یعنی با میزان حساسیتی متناسب با موضوع، برخورد می‌کرد.
فضاسازی، تیترهای درشت و حملات غیرمنصفانه علیه دکتر ظریف – و تحریف اظهارات او در روز روشن – پدیده جدیدی نیست. طبیعتاً، طراحان و کارگزاران این حملات سیستماتیک هم دنبال بحث علمی و شفاف‌سازی نیستند. اما برای کسانی که صادقانه دچار شبهه شده‌اند این توضیحات را ضروری می‌دانم.
— Reza Nasri (@RezaNasri1) October 7, 2021