بیانیه کارگروه حقوق بشر اسکودا به مناسبت هفتاد و پنجمین سالروز تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر

هفتاد و پنجمین سالگرد تصویب اعلامیه حقوق بشر در حالی از راه می‌رسد که جهان شگفت‌زده از نقش حقوق بشر دوستانه در غزه و کرانه باختری است و چهره مغموم کودکان به خاک و خون کشیده، پای ثابت همه روزه اخباری است که به دنیا مخابره می‌شود، آنچنان که دبیر کل سازمان ملل گوشزد کرد این بحران را نمی‌توان از ریشه تاریخی ظلم ۷۰ ساله اشغال سرزمین مادری مردم فلسطین دور از نظر داشت.

ما ایرانیان هماره کنار مظلوم و مقابل ظالم بوده‌ایم. در ادبیات و آیین و دین ما، حقوق بشر تداعی حمایت از حق‌ها و تضمین آزادی‌ها و در تقابل با نابرابری‌ها و تمامیت خواهی‌ها و تبعیض‌ها و استکبارجویی‌هاست. جهان با صلح و مدارا و زیست توأم با تکریم انسان، مستلزم فرهنگ اخوت و برادری و مهرورزی و دوست داشتن همنوع است. این آموزه‌ها در اعماق تاریخ و فرهنگ ایران ریشه دوانیده است. امروز با موج رسانه‌های فراگیر حقیقت مثل روز روشن است و عجبا که قدرت‌های جهان و صاحبان حق وتو مردود شده در کارزار امتحان وجدان عمومی‌اند. آن‌ها که حقوق بشر را ابزاری برای پیشبرد سیاست تعریف کرده‌اند آبرویی برای دفاع از حقوق بشر برای خود نگذاشته‌اند. سازوکار‌های بین‌المللی و قواعد و نظامات تضمین کننده امروز نارسایی‌های انباشته‌ای را به تصویر کشیده‌اند.

ما ایرانیان زمانی می‌توانیم با صدای رسا مدافع راستین حقوق بشر باشیم که در عرصه داخلی متخلق به اخلاق و منش حقوق بشر باشیم. در زمینه حق تعیین سرنوشت و احترام به انسان‌ها و عدم تبعیض و حق برابری‌خواهی، کرامت بشر را سرلوحه قرار دهیم و پاسدار راست قامت حق‌های اساسی و آزادی‌های بنیادین باشیم. ما باید حق منتقد و مخالف را پاس بداریم و در زمینه قانون‌گذاری به سمت وضع قواعدی نرویم که حریم خصوصی شهروندان را نقض کند. در انتخابات‌ها حق تعیین سرنوشت را تخصیص ناروا نزنیم و حقوق اقلیت‌ها را بیش از خودمان محافظت کنیم و اجازه ندهیم فردی، چون در اقلیت یا ضعیف است احساس نقض حقوق بشر و تبعیض ناروا داشته باشد.

ما وکلا به قوای حکومتی کمک خواهیم کرد تا ارزش‌های مردم‌سالار و حکومت قانون را بسط دهند. حق تجمع و اعتراض لازمه تحقق مردم‌سالاری است و نباید یک خطر ضد امنیتی قلمداد شود. ما وکلا از حقوق بشر و شهروندی در محاکم دفاع خواهیم کرد و حق علنی بودن محکمه و دادرسی منصفانه و استفاده از هیات منصفه در جرایم سیاسی و مطبوعاتی را با صدای رسا طلب می‌کنیم.

ما وکلا حق دسترسی آزادانه به وکیل و اصلاح قانون تبصره ماده ۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری را با صدای رسا مطالبه می کنیم و مخالف هرگونه مداخله ناروا و تبعیض‌مدار در انتخاب وکیل هستیم. ما از ارکان حاکمیت می‌خواهیم وکیل مستقل را تاب آورند و با پرهیز از هر گونه اعمال فشار، اجازه دهند صدای حق از قلم و بیان وکیل مستقل و حرفه‌ای تراوش کند.

ما می‌خواهیم از هرگونه مداخله غیرمسئولانه در انتخابات‌های کانون وکلا اجتناب شود و مرز‌های استقلال وکیل در عمل و نه در شعار و سخنرانی مصون باشد. ما وکلا برای حقوق بشر در عمل پشتیبان نیت‌های خیر و حرکت‌های سازنده هستیم.

ما از نظام حکمرانی می‌خواهیم کانون وکلای مستقل و وکیل مستقل را مرزبان حکومت قانون و دیده‌بان حقوق بشر بداند و اجازه ندهد حق کنشگری وکلای مستقل به رسمیت شناخته نشود. ما یادآور می‌شویم کنشگری‌های مستقل نباید با نگاه امنیتی و سیاسی محدود شده یا مورد خدشه واقع شود.

ما از قوای عمومی می‌خواهیم هیچ کنشگر خیرخواه مردم و مدافع خیر عمومی در زندان نباشد و هیچ وکیلی برای دفاع از دموکراسی و آزادی و افشای فساد و نقض حق روی زندان و تهدید و ابطال پروانه و تعلیق نبیند. ما همه باید برای ایران حقوق بشری‌تر کوشش کنیم و در این راستا از ستاد حقوق بشر قوه قضا می‌خواهیم در دفاع از حقوق بشر صرفا معطوف به کنش‌های برون مرزی نباشد و با همگرایی نهاد‌های مدنی مستقل از دولت، از تمام ظرفیت‌های خود برای ارتقای حقوق بشر بهره گیرد و اهتمام ورزد.

وکلای محترم در افشای نقض حقوق بشر باید اطمینان یابند که قوه قضا و ستاد حقوق بشر مدافع آن‌ها هستند و کانون‌های وکلا و هیات مدیره‌ها از آنان پشتیبانی می‌کنند. ما به دیده‌بانان مستقل حقوق بشر نیازمندیم. همچنان که ریاست محترم قوه قضا در طول سال اخیر مدام بر منع بازداشت‌های خودسرانه و ناروا تاکید کرده‌اند و تجاوز از حدود اختیارات ضابطین و مقامات عمومی را گوشزد نمودند ما نیز یادآور می‌شویم که این نکات مهم در عمل با دیده‌بانی و گزارشگری وکلای مستقل ممکن است و اگر مسیر افشای تخلفات هموار نشود برخورد با نقض حق‌ها و آزادی‌ها به محاق می‌رود. برای ایرانی حقوق بشری‌تر همه باید همت کنیم و از ظرفیت‌ها بیشتر بهره گیریم. برای کاهش اعدام جز اصلاح قانون، آموزش و فرهنگ‌سازی و توجه به عفو و گذشت هم لازم است. در زمینه کودک همسری و خشونت علیه زنان یا حقوق رفاهی ما با چالش‌های آموزشی و فرهنگی مواجهیم و باید همه با هم کمک کنیم تا وضعیت در عمل بهبود یابد. امید که کانون‌های وکلا با فعال‌سازی کمیسیون‌های حقوق بشر به ایرانی توانا‌تر در زمینه حقوق بشر کمک رسانند.

ما شعار این روز و این سال را «حقوق بشر، وکیل کنش‌گر؛ مسئولیت‌ها و حمایت‌ها» نام نهادیم تا شاهد کنش اثربخش وکلای دادگستری در مقیاس ملی و بین‌المللی باشیم. امید که بتوانیم مسئولیت اجتماعی و شهروندی و انسانی وکلا را تداعی کرده و بیشتر و توانا‌تر از حقوق بشر دفاع کنیم. وکلای در معرض خطری که به خاطر دفاع از حقوق بشر به چالش کشیده می‌شوند در کانون‌های وکلا نباید غریب و بی‌حمایت بمانند. از همه می‌خواهیم صدای این وکلا و حامی آن‌ها باشند.

کارگروه حقوق بشر اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران