وکلاپرس– وکیل صالح نیکبخت، درخصوص ضرورت بهره مندی از حقوقدانان در مجامع بین المللی به ذکر مصادیقی از پرونده هایی که ایران به دلیل عدم بهره مندی از حقوقدانان ضرر کرده است، پرداخت.
صالح نیکبخت، وکیل دادگستری، در گفت‌وگو با ایسنا، در ارتباط با ضرورت به کارگیری کارشناسان حقوقی در تصمیم گیری های بین المللی گفت: دنیای امروز علی رغم پیچیدگی ها و اختلافاتی که در سطح بین المللی در آن وجود دارد، بیش از گذشته به سمت جهانی شدن و اتخاذ تصمیم واحد در مورد مشکلات و مسائل بین المللی پیش رفته است. در عصر کنونی که ویروس کرونا تقریبا زندگی مردم سراسر جهان را تحت الشعاع قرار داده است، اتخاذ تصمیم مشترک در مورد مبارزه با این بلای جانکاه یکی از اقداماتی است که دنیا برای هماهنگی در پیش گرفته است.
ضرورت همکاری کشورها با حفظ منافع خود
وی با بیان این‌که هیچ اقدامی در سطح جهان، به صورت بین المللی امکان پذیر نیست مگر این که همه کشورها با حفظ منافع خود با هم همکاری کنند، گفت: این هماهنگی، انسجام و وحدت نظر در مورد مشترکات نیاز به جلب نظر کارشناسان مسائل مختلف و متخصصین رشته‌های مختلف دارد و کشورهای مختلف برای رسیدن به اهداف خود از کارشناسان حقوقی نیز مانند سایر کارشناسان استفاده می‌کنند.
عدم بهره مندی از نظرات حقوقدانان در جنگ ایران و عراق
این وکیل دادگستری با ابراز تاسف از به کار گرفته نشدن این گونه کارشناسان حقوقی اظهار کرد: کشور ما یکی از کشورهایی است که باتوجه به نظام نوین سیاسی آن بر مبنای ایدئولوژی جمهوری اسلامی ایران و استفاده از مسائل دینی در قالب مذهب در آغاز کمتر به این مسئله توجه داشت و به طور کلی ایران در این مورد براساس ایدئولوژی و با این اعتقاد که ما مسائل خود را صریح مطرح خواهیم کرد از ضرورتی که وجود داشت استفاده نکردند.
نیکبخت با اشاره به استفاده نکردن از نظرات حقوقدانان در جنگ ایران و عراق گفت: در جنگ ۸ ساله با عراق که دنیا اتفاق نظر داشت که این عراق بود که جنگ را بر ایران تحمیل کرد و آن همه خسارات جانی و مالی را رقم زد و در آن زمان تخمین زده می‌شد که میزان خسارات مادی در حدود ۱۰۰۰ میلیارد دلار بوده است، ایران از نظریات حقوقدانان در زمینه حقوق بین الملل و حقوق مخاصمات مسلحانه هرگز استفاده نکرد و امروز نیز کشور عراق، دلاری، ریالی یا درهم و دیناری از خسارات وارده به کشور ما پرداخت نکرده است و حتی در بعضی از نشست‌های بین‌المللی ایران را مسبب ورود خسارت به کشور خود می‌داند.
تجربه موفق کشور کویت در استفاده بهینه از حقوقدانان و مشاورین بین‌المللی
وی با اشاره به جنگ عراق و کویت نیز گفت: کشور کوچک کویت که دو سال پس از پایان جنگ ایران و عراق مورد حمله رژیم بعثی عراق قرار گرفت و آن حمله نیز مشابه حمله به خاک ایران بود، با استفاده بهینه از حقوقدانان و مشاورین بین‌المللی تا آن‌جا پیش رفت که تقریبا تمام خسارات وارده به این کشور در عرض مدت اندک از عراق و دولت جایگزین رژیم بعث پس گرفته شد و درصدی از فروش نفت عراق قبل از آن‌که به کشور عراق تسلیم شود از طریق مراجع حقوقی بین‌المللی مانند دادگاه لاهه از حساب کشور خریدار نفت مستقیما به حساب کشور کویت پرداخت می‌شد و با این مبلغ بسیاری از خسارات بخش خصوصی این کشور نیز جبران شد در حالی که درمورد کشور ما چنین اتفاقی نیفتاد.
هر کجا از نظرات کارشناسی حقوقدانان استفاده نکردیم، ضرر کردیم
این وکیل دادگستری با بیان این‌که جنگ ایران و عراق تنها نمونه استفاده نکردن از نظرات حقوقدانان در ایران نیست، گفت: در موارد دیگری مانند حمله به هواپیمای مسافربری ایران در بالای آب های خلیج فارس و بسیاری از اختلافات بین المللی که پیش آمده است کمتر از نظرات کارشناسی استفاده شده است و هرکجا که از این نظرات استفاده نشده است ایران ضرر کرده است و در هرکجا که از نظرات حقوقدانان ایران استفاده شده است حتی در زمینه اختلاف بین ایران و آمریکا، حقوقدانان ایرانی با استفاده از تخصص خویش توانستند ایران را حاکم و آمریکا را محکوم کنند.
ایراد اصلی؛ محدود کردن دایره انتخاب حقوقدانان
نیکبخت با اشاره به دو رویکرد متفاوت ایران و کویت در مواجهه با تهاجم خارجی ابراز امیدواری کرد که در همه مسائل از متخصصین حقوق در عرصه بین المللی استفاده شود و گفت: یکی از اشکالات کشور ما این است که فقط از کارشناسان و حقوقدانانی استفاده می‌شود که در ظاهر پیرو سیاست های حاکم هستند و از ارجاع امورات به حقوقدانانی که متخصص هستند خودداری می شود و وقتی ما دایره انتخاب خود را محدود کنیم به همان اندازه ضرر بیشتری خواهیم کرد.
ضرورت بهره مندی از حقوقدانان در مجامع بین المللی
وی در پایان گفت: به‌نظر من در مسائل حقوقی نیز مانند علوم دیگر باید از کارشناسانی استفاده کرد که بتوانند در مجامع بین المللی حق ایران را استیفا و در بستن قراردادها با کشورها یا شرکت‌های بین المللی احقاق حق کنند، زیرا هر کدام از شرکت های بین المللی نیز از برجسته ترین کارشناسان حقوقی استفاده می‌کنند. هم‌چنین باید توجه کرد که نباید تنها به استفاده از حقوقدانانی بسنده کرد که صرفا مدارک دانشگاهی دارند و متخصص حقوق نیستند.