در چه صورتی انتخابات به دور دوم کشیده می‌شود
توضیح ساده: فقط نامزدهایی می‌توانند در دور اول راهی مجلس شوند که علاوه بر اینکه از بقیه نامزدها بیشتر رأی آورده باشند، تعداد آرایشان به ۲۰ درصد آرای غیرباطله ریخته‌شده به صندوق‌ها برسد.
یعنی: اگر در کل حوزه انتخابیه ۱۱۰ رأی به صندوق ریخته شده باشد و از این تعداد ۱۰ رای باطله باشد، کسی کرسی نمایندگی را به دست می‌آورد که بالاترین رأی را در میان دیگر نامزدها به دست آورده باشد، مشروط به اینکه تعداد آرایش از ۲۰ رأی کمتر نباشد.
۱۱۰ – ۱۰ = 100
100*۲۰%= 20
توضیح فنی: طبق ماده ۹ قانون انتخابات مجلس، فرد منتخب در مرحله اول انتخابات باید حداقل ۲۰درصد از کل آراء را کسب کند.
ماده ۹ قانون انتخابات مجلس: در انتخابات مجلس فرد منتخب در مرحله اول انتخابات باید حداقل بیست درصد (۲۰%) از کل آراء را کسب نماید و انتخاب در مرحله دوم و همچنین انتخابات میان‌دوره‌ای با کسب اکثریت نسبی به هر میزان است.
این یعنی: اگر نامزدی که بیشتر از دیگر نامزدها رأی آورد، اما نتوانست به۲۰ درصد کل آراء رأی بیاورد، انتخابات به مرحله دوم می‌رود.
بیشتر بخوانید:
منظور از کل آرا چیست؟
مطابق ماده ۲۲ قانون انتخابات، آرای باطله به دو دسته مأخوذه و غیرمأخوذه تقسیم می‌شود:
۱- آرای باطله مأخوذه آرای باطله‌ای است که در کل آراء محاسبه می‌شود (موارد مقرر در بند «الف» ماده ۲۲*)
۲- آرای باطله غیرمأخوذه یعنی آن دسته از آرای باطله که در کل آراء محاسبه نمی‌شود (موارد مقرر در بند «ب» ماده ۲۲**)
بنابراین، کل آراء یعنی کل آرای ریخته‌شده به صندوق منهای آرای باطله غیرمأخوذه
به عبارت دیگر، کل آراء = آرای صحیح + باطله مأخوذه
نکته مهم: کل آراء فقط در محاسبه درصد مشارکت (نسبت رأی‌دهندگان به واجدان صلاحیت) کاربرد دارد، اما در محاسبه حد نصاب ۲۰ درصدی برای کسب کرسی در مرحله اول انتخابات نقشی ندارد. چرا؟
چون تبصره ۳ ماده ۲۲ قانون انتخابات مجلس مقرر کرده است: «آرای باطل مأخوذه در حد نصاب انتخاب نماینده موضوع ماده (۹) این قانون محاسبه نمی‌گردد.»
از جمع ماده ۹ و تبصره ۳ ماده ۲۲ روشن می‌شود آن عبارت «باید حداقل بیست درصد (۲۰%) از کل آراء را کسب نماید» که در ماده ۹ قانون انتخابات مجلس آمده است، غیردقیق است.
به دیگر سخن، در محاسبه حد نصاب ۲۰ درصد، فقط آرای صحیح لحاظ می‌شود و آرای باطله، اعم از باطله مأخوذه و باطله غیرمأخوذه، محاسبه نخواهد شد.
ماده ۲۲ قانون انتخابات مجلس
*بند «الف» ماده ۲۲ قانون انتخابات مجلس: «در موارد ذیل برگه‌های رأی، باطل و جزو آرای مأخوذه محسوب می‌گردد:
۱- آراء، ناخوانا باشد.
۲- آرائی که کلاً حاوی اسامی غیر از نامزد‌های تأییدشده باشد.
۳- آرائی که سفید به صندوق ریخته شده‌باشد.»
** بند «ب» ماده ۲۲ قانون انتخابات مجلس: «در موارد ذیل برگه‌های رأی، باطل است و جزو آرای مأخوذه محسوب نمی‌گردد:
۱ – صندوق، فاقد لاک و مهر انتخاباتی باشد.
۲ – آراء، زائد برتعداد تعرفه باشد.
۳- آرای کسانی که به سن قانونی رأی نرسیده باشند.
۴ – آرائی که با شناسنامه افراد فوت شده یا غیرایرانی داده شده باشد.
۵ – آرائی که با تقلب و تزویر (در تعرفه‌ها، آراء، صورتجلسات، شمارش) به دست آمده باشد.
۶- آرائی که با شناسنامه و شماره ملی یا کارت ملی یا دیگر مدارک شناسایی غیر یا جعلی أخذ شده باشد.
۷- آرای تکراری
۸- آرائی که با شناسنامه و شماره ملی یا کارت ملی یا دیگر مدارک شناسایی کسانی که حضور ندارند أخذ شده باشد.
۹- آرائی که فاقد مهر انتخاباتی باشد.
۱۰- آرائی که از طریق تهدید به‌دست آمده باشد.
۱۱- آرائی که روی ورقه‌ای غیر از برگه رأی نوشته شده باشد.
۱۲- آرائی که از طریق خرید و فروش به‌دست آمده باشد.