رای دیوان عدالت اداری در خصوص محاسبه ابطال تمبر مالیاتی وکلا در مراجع اختصاصی غیر قضایی (شبه قضایی)

تاریخ دادنامه: ۱۴۰۲/۵/۳۱

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: اتاق اصناف شهرستان شمیرانات با وکالت آقای مرتضی سیمائی صراف

طرف شکایت: سازمان امور مالیاتی کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره ۲۱۴/۳۰۲۲۹/د- ۱۴۰۱/۵/۲۲ رئیس مرکز دادرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور

گردش کار: اتاق اصناف شهرستان شمیرانات به موجب دادخواستی ابطال نامه شماره ۲۱۴ ۳۰۲۲۹/د-۱۴۰۱/۵/۲۲ رئیس مرکز دادرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

طبق بند د ماده ۱۰۳ قانون مالیاتهای مستقیم در مورد دعاوی و اختلافات مالی که در مراجع اختصاصی غیر قضایی رسیدگی و حل و فصل میشوند و برای آنها تعرفه خاصی مقرر نشده است از قبیل اختلافات مالیاتی و عوارض توسعه معابر شهرداری و نظایر آنها میزان حق الوکاله صرفاً از لحاظ مالیاتی به شرح ذیل است…»

مفهوم مخالف بند قانونی فوق این است که چنانچه در مورد دعاوی و اختلافات مالی که در مراجع اختصاصی غیر قضایی رسیدگی میشوند تعرفه خاصی مقرر شده باشد محاسبه میزان حق الوکاله و تمبر مالیاتی از شمول بند مذکور خارج است و با توجه به اینکه میزان حق الوکاله در مراجع غیر قضایی به موجب آئین نامه تعرفه حق الوکاله حق المشاوره و هزینه سفر وکلای دادگستری مصوب ۱۳۹۸/۱۲/۲۸ رئیس قوه قضاییه تعیین شده است لذا محاسبه میزان ابطال تمبر وکالت در مراجع غیر قضایی می بایست از مأخذ حق الوکاله تعیین شده در آیین نامه اخیر صورت گیرد نه مبالغ مندرج در قسمت اخیر بند (د) ماده ۱۰۳ قانون مالیاتهای مستقیم. بنا به مراتب ابطال نامه موضوع شکایت مورد تقاضاست.

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

نامه شماره ۲۱۴/۳۰۲۲۹/د-۱۴۰۱/۵/۲۲ رئیس مرکز دادرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور:

” مدیران و سرپرستان محترم دادرسی مالیاتی 

….

موضوع: الزام به رعایت نصابهای مقرر در ردیفهای (۱) و (۲) جدول موضوع مصوبه شماره ۷۷۸۹۹ ت ۵۹۷۲۷ هیأت محترم وزیران

با سلام و احترام

نظر به اینکه هیأت محترم وزیران با توجه به نرخ تورم اعلامی از سوی مرکز آمار ایران در اجرای ماده (۱۷۵) اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۱۳۸۰ و طی تصویب نامه شماره ۷۷۸۹۹ /ت۵۹۷۲۷هـ/۱۴۰۱ ۵/۹ نصابهای مندرج در قانون مالیاتهای مستقیم را به شرح جدول موضوع این تصویب نامه اصلاح و برای اجراء ابلاغ نموده است لذا در اجرای مصوبه ۵۱۲۹۲ ت ۳۴۳-۱۳۶۶/۶/۱۴ هیأت محترم وزیران مقرر می دارد نصابهای مقرر در بند (د) ماده ۱۰۳ قانون مالیاتهای مستقیم که مطابق ردیف های یکم و دوم جدول موضوع تصویب نامه صدر الاشاره به شرح ذیل تعدیل یافته است از تاریخ ابلاغ مصوبه مبنای محاسبه و وصول حق تمبر وکلاى مالیاتی برای حضور در جلسات هیأتهای حل اختلاف مالیاتی قرار گیرد.

تا مبلغ چهار صد میلیون (۴۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال ما به الاختلاف پنج درصد (۵) تا یک میلیارد و دویست میلیون (۱/۲۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال ما به الاختلاف چهار درصد (۴%) نسبت به مازاد چهارصد میلیون (۴۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال از یک میلیارد و دویست میلیون (۱/۲۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال ما به الاختلاف به بالا سه درصد (۳) % نسبت به مازاد یک میلیارد و دویست میلیون (۱/۲۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال منظور میشود و معادل پنج درصد (۵) آن تمبر باطل خواهد شد.

رئیس مرکز دادرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور “

پاسخ دفتر حقوقی و قراردادهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور به شکایت اتاق اصناف:

در پاسخ به شکایت مذکور مدیرکل دفتر حقوقی و قراردادهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور به موجب لایحه شماره ۲۱۲/۲۷۱۸۰/ص-۱۴۰۱/۱۲/۲۵ توضیح داده است که

۱- نصابهای جدید مندرج در بند (د) ماده ۱۰۳ قانون مالیاتهای مستقیم بر اساس نرخ تورم اعلامی از سوی مرکز آمار ایران و در اجرای ماده ۱۷۵ اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب سال ۱۳۸۰ و طی تصویب نامه شماره ۷۷۸۹۹/ ت ۵۹۷۲۷هـ ۱۴۰۱/۵/۹ مطابق ردیف های یکم و دوم جدول موضوع تصویب نامه مزبور تعدیل و از تاریخ ابلاغ مصوبه مبنای محاسبه و وصول حق تمبر وکلای مالیاتی برای حضور در جلسات هیأت های حل اختلاف مالیاتی قرار گرفته است.

۲- با در نظر گرفتن تعریف مفهوم مخالف مفهومی است که از حیث نفی و اثبات عکس منطوق باشد و از انواع آن چنانچه بخواهیم مفهوم مخالف عبارت بند (د) ماده ۱۰۳ قانون مالیاتهای مستقیم را استخراج نماییم می بایست تمامی اجزاء مشروط در بند را هم زمان نفی یا اثبات نموده که مراتب پس از اعمال مفهوم مخالف بدین شرح میباشد در مورد دعاوی و اختلافات غیر مالی که در مراجع اختصاصی قضایی رسیدگی و حل و فصل میشوند و برای آنها تعرفه خاصی مقرر شده است…» خواهد بود.

با عنایت به مراتب معنونه و صراحت نص قانون در بند (د) که بیان میدارد در دعاوی و اختلاف که در مراجع غیر قضایی رسیدگی و حل و فصل میشود و برای آنها تعرفه خاصی مقرر نشده است از قبیل اختلافات مالیاتی …. و نظایر آنها، میزان حق الوکاله صرفاً از نظر مالیاتی به شرح ذیل بند (د) ماده ۱۰۳ قانون مالیات های مستقیم خواهد بود. نظر به اینکه مقنن در ماده ۱۰۳ نسبت به موضوع تعیین تکلیف کرده اشاره شاکی به آیین نامه حق الوکاله حق المشاوره و هزینه سفر وکلای دادگستری موضوعیت نداشته و و فاقد محمل قانونی است. بدین لحاظ رسیدگی و رد شکایت شاکی درخواست می شود.”

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۲/۵/۳۱ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأى هیأت عمومی

با عنایت به اینکه در بند د ماده ۱۰۳ قانون مالیاتهای مستقیم مصوب سال ۱۳۶۶ با اصلاحات بعدی مقرر شده است که در مورد دعاوی و اختلافات مالی که در مراجع اختصاصی غیر قضایی رسیدگی و حل و فصل می شود و برای حق الوکاله آنها تعرفه خاصی مقرر نشده است از قبیل اختلافات مالیاتی و.. میزان حق الوکاله صرفاً از لحاظ مالیاتی به شرح مقرر در این بند تعیین میگردد

و از طرفی حکم مندرج در ماده ۱۷۵ همین قانون نیز ناظر به نصاب هایی است که مشمول بند د ماده ۱۰۳ قانون یادشده هستند، لیکن به موجب دستورالعمل مصوب رئیس قوه قضائیه تحت عنوان آیین نامه تعرفه حق الوکاله حق المشاوره و هزینه سفر وکلای دادگستری مصوب سال ۱۳۹۸ و به شرح ماده ۲۰ آن برای وکالت نمودن وکلای رسمی دادگستری در مراجع شبه قضایی على الاطلاق حق الوکاله تعیین شده است؛

فلذا موضوعات مزبور از شمول بند د ماده ۱۰۳ و نصاب های ماده ۱۷۵ قانون یادشده خارج هستند و نامه شماره ۲۱۴/۳۰۲۲۹/د-۱۴۰۱/۵/۲۲ رئیس مرکز دادرسی مالیاتی که برخلاف این حکم برای اعلام وکالت وکلای دادگستری نصاب ابطال تمبر مشخص کرده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال می‌شود.

این رأی بر اساس ماده ۹۳ قانون دیوان عدالت اداری اصلاحی مصوب ۱۴۰۲/۲/۱۰ در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است.

حکمتعلی مظفری

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری