قانون عفاف و حجاب و «کودکان و نوجوانان»
وکلاپرس- دکتر علی خالقی حقوقدان و وکیل دادگستری در دومین یادداشتش قانون عفاف و حجاب را از منظر «کودکان و نوجوانان» مورد نقد و بررسی قرار داده است.
به گزارش وکلاپرس، متن غیر رسمی قانون حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب روز دهم آذر ماه مشتمل بر ۷۴ ماده منتشر شد و موجی از انتقادات و تحلیل ها را با خود به همراه داشت.
دکتر خالقی که پیش از این این قانون را از منظر شفافیت قانون مورد نقد قرار داده بود در دومین یادداشتش، این قانون را از منظر «کودکان و نوجوانان» مورد بررسی قرار داده است.
بیشتر بخوانید:
متن یادداشت به شرح زیر است:
معمولاً جرائمی که کودکان و نوجوانان مرتکب می‌شوند، بیشتر از روی احساسات زودگذر و ناشی از ناآگاهی نسبت به عواقب و نتایج عمل است. به همین دلیل، معمولاً کشورهای مختلف سن معینی مثلاً هجده سال را برای مسئولیت کیفری افراد، تعیین می‌کنند و در عین حال، بین مسئولیت کیفری و عدم مسئولیت، سال‌هایی از عمر را به سنین «مسئولیت تخفیف یافته» اختصاص می‌دهند که ارتکاب جرم در آن سال‌ها نه مجازاتی کامل دارد و نه به کلی بدون واکنش می‌ماند.
در ایران قبل از انقلاب، قوانین ما مثل قوانین بسیاری از کشورها به ترتیب فوق عمل کرده بودند، اما پس از آن، این درجه بندی سن مسئولیت کیفری حذف شد. سال‌ها گذشت تا قانونگذار ما پی‌برد که اگر در حدود و قصاص و دیات با اشکال شرعی مواجه است، اما در تعزیرات می‌تواند با افراد زیر هجده سال مدارا نموده و با نگاهی ارفاقی به آنها، بیشتر از تدابیر «اصلاحی» استفاده کند تا اقدامات «کیفری». از این‌رو هم اکنون، مطابق مواد ۸۸ و ۸۹ ق.م.ا ۱۳۹۲ در برابر مرتکبان کمتر از نه سال شمسی هیچ واکنشی نشان داده نمی‌شود و در برابر افراد نه تا دوازده سال، دوازده تا پانزده سال و پانزده تا هجده سال هم واکنش‌هایی غیر از مجازات مقرر در قانون برای آن جرم، به آنها نشان داده می‌شود.
قانون موسوم به عفاف و حجاب به یکباره این تحول بزرگ در سیاست جنایی تقنینی ایران و ارفاق و مدارا در برابر جرائم ارتکابی توسط افراد زیر هجده سال را کنار گذاشته و به قاضی اختیار داده است که به تشخیص خود، این افراد را هم به جزاهای نقدی مقرر در این قانون که گاه به صدها میلیون تومان می‌رسد، محکوم نماید (ماده ۶۶).
بنابر این، با اجرای این قانون، همه دختران نه سال تمام و بالاتر هم در صورت عدم رعایت آن ممکن است به مجازات‌های نقدی مقرر برای بزرگسالان محکوم شوند. در نتیجه، مثلاً اگر دختری یازده ساله از داخل کیف پدرش سند مهمی راجع به سیاست داخلی کشور را پیدا کرده، از آن عکس بگیرد و با گوشی خود برای بیگانگان بفرستد که مجازات آن برای بزرگسالان تا ده سال حبس است (ماده ۵۰۱ ق تعزیرات)، قاضی فقط می‌تواند او را نصیحت کند یا به والدین یا سایر اشخاص صلاحیت‌دار بسپارد (ماده ۸۸ ق.م.ا و تبصره ۱)، اما می‌تواند به او بگوید که چون در هنگام ارسال تصویر سند، عکس پروفایلت در تلگرام بدون چادر، مقنعه، شال یا روسری بوده، تو را به مجازات نقدی محکوم می‌کنم (ماده ۵۰ قانون عفاف و حجاب)!
